• صفحه خانگی
  • >
  • یادداشت
  • >
  • یادداشت‌سفارت‌جمهوری‌ آذربایجان به مناسبت‌ سالگرد‌‌ شهدای‌ 20‌‌‌ ژانویه

در بامداد روز 20 ژانویه نیروهای ارتش شوروی وارد شهر باکو شدند و ساکنین بی دفاع شهر را که به نشانه اعتراض به خیابان ها آمده بودند با سلاح های خود به گلوله بستند.

به گزارش آوا دیپلماتیک، تحولات سیاسی جهانی که در اواخر قرن بیستم در دنیا رخ داد بر دولت بزرگی كه اتحاد جماهیر شوروی نام داشت نیز سرایت نمود. در واقع مردمی كه سالهای متمادی از هویت ملی خویش دور مانده بودند شروع به مطالبه آزادی و استقلال از حكومت مركزی نمودند. در آن دوران در هر یك از 15 جمهوری تشكیل دهنده اتحاد جماهیر شوروی، انسانها در مسیر نیل به استقلال در حال مبارزه بودند.

طبیعی است آذربایجان كه از تاریخ چندین هزار ساله برخوردار بود نیز نمی توانست از این روند دور بماند و در مسیر این هدف مردم آذربایجان مجبور شدند راهی پر مشقت و بسیار سنگین را طی کنند. این در حالی بود که ارمنستان با استفاده از تنش‌های موجود سیاسی، جنگی از پیش اعلام نشده را بر علیه آذربایجان آغاز نمود.

ارتش شوروی در بامداد 20 ژانویه 1990 به سركوب خونین مردم کوچه و خیابان پرداخت كه از ادعاهای ارضی بی اساس ارمنستان بر علیه آذربایجان و هواداری رهبریت اتحاد جماهیر شوروی از آنها خشمگین بودند و با هدف اعتراض به این بی عدالتی به كوچه ها و میادین باكو سرازیر شده و نیز در جای جای كشور برای اعتراض به پا خواسته بودند.

در چنین شرایطی بدون مجوز شورای عالی اتحاد جماهیر شوروی و مستقیما به دستور میخائیل گورباچف رهبر اتحاد جماهیر شوروی بیش از 20 هزار نفر نیروی ارتش به باكو یورش بردند.

ایستگاه برق تلویزیون منفجر شد و مردم با قرار گرفتن در محاصره‌ خبری به صورتی مغرضانه از شنیدن حوادث رخ داده در كشور محروم شدند و در چنین وضعیتی شهروندان عادی در باكو و نیز سایر مناطق توسط ارتش شوروی به قتل رسیدند.

در پایتخت، شهرک های اطراف شهر و نیز در شهرستان‌ها، 147 شهروند غیرنظامی شهید و 744 انسان بی گناه مجروح و 841 نفر به صورت غیرقانونی بازداشت شدند. جانیان جنگی كه سیمای انسانی خود را از دست داده بودند حتی آمبولانس‌ها را نیز به گلوله بستند و بر هیچ كس رحم نمی كردند.

در باكو كه تبدیل به میدان جنگ شده بود بر اثر حملات ارتش شوروی، ساختمان ‌های اداری و مسكونی تخریب شده و بسیاری از وسایل نقلیه منهدم شدند. نیروهای متجاوز به مردم لقب تخریب گر داده بودند این در حالی بود که آنها فقط در میادین شهر تجمع کرده بودند تا به ناعدالتی رخ داده اعتراض کنند. در واقع هدفی که رهبری اتحاد جماهیر شوروی از مبادرت به این عمل خونین دنبال می کرد ترساندن ملت به منظور بازگرداندن آنها از مسیر آزادی و استقلال و همینطور مجبور ساختن آنها به چشم پوشی بر اشغال قره باغ کوهستانی بود.

روز بعد از فاجعه خونین ژانویه، رهبر ملی مردم آذربایجان با به مخاطره انداختن زندگی خود و اعضای خانواده‌اش در مقر دائمی آذربایجان در مسكو حضور یافت و با صدور بیانیه ایی در اندوه ملت آذربایجان سهیم شد.

پیشوای بزرگ، عمل خونین رژیم كمونیستی در آذربایجان را با قطعیت محکوم نمود و ضمن اعتراض به قتل عام مردم و كشته‌ شدن انسان‌های بی گناه، خواستار مجازات محکومان شد.

این اقدام برای ملت آذربایجان که در آن زمان روزهای دشواری را سپری می کرد حمایت و تكیه گاه بزرگی محسوب می شد و پس از بیانیه حیدر علی‌اف مردم آذربایجان هم مبارزه خود در راه آزادی را تداوم بخشیدند.

پس از مدت كوتاهی از این حوادث جناب آقای حیدر علی اف با اعلام خروج خویش از صفوف حزب كمونیست وظیفه خود دانست تا در روزهای سخت مردم به آذربایجان باز گردد لیكن دست نشانده های امپراطوری در باكو تلاش کردند تا او را از مردم دور نمایند و حیدر علی‌اف مجبور به بازگشت به زادگاهش “نخجوان” شد.

در نخجوان ملت از رهبر خویش با آغوش گرم استقبال كردند و وی در انتخابات سپتامبر سال 1990 به ریاست شورای عالی نخجوان منصوب شد و در نخستین اجلاس شورای عالی با پیشنهاد حیدر علی‌ اف سه تصمیم مهم اتخاذ گردید.

نخست آنكه نام جمهوری سوسیالیستی خودمختار نخجوان شوروی به مجلس اعلای جمهوری خودمختار نخجوان تغییر یافت.

دوم آنكه پرچم سه رنگ ملی به عنوان پرچم دولتی تصویب گردید و سوم اینکه برای اولین بار در تاریخ 21 نوامبر سال 1990 مجلس عالی جمهوری خودمختار نخجوان حوادث ژانویه خونین را به طور سیاسی – حقوقی مورد ارزیابی قرار داد و اسامی محکومان بی واسطه این جنایت نظامی – سیاسی اعلام شد.

با دستور پیشوای بزرگ حیدر علی اف که با درخواست موكد مردم در ماه ژوئن سال 1993 برای دومین بار به حاكمیت بازگشت مجموعه بنای باشکوه “مشعل ابدی” به یاد شهدای 20 ژانویه بنا گردید و برای کشته شدگان لقب افتخاری “شهید 20 ژانویه” مصوب شد تا منجر به کاهش آلام بازماندگان شود.

رئیس جمهور الهام علی‌اف نیز به عنوان پیرو خط مشی سیاسی پیشوای بزرگ، شرایط بازماندگان را همواره در مركز توجه خویش قرار داده و بر اساس احکام رئیس جمهور آذربایجان کمک هزینه برای معلولین و خانواده شهدای 20 ژانویه اختصاص یافته و به منظور بهبود وضعیت معیشت ومسكن بازماندگان آن واقعه نیز تمهیداتی در نظر گرفته شده است.

20 ژانویه به موازات اینكه به عنوان حادثه ای بسیار تلخ برای مردم آذربایجان محسوب می شود، در عین حال روز غرور و شرف و نمونه ای مشترک از غم و قهرمانی است.

در واقع حادثه 20 ژانویه مردم را بیش از پیش به سمت آزادی سوق داد و شهدای آذربایجان با خون خود تاریخ جدید این کشور را به نگارش درآوردند.

باید به یاد داشته باشیم که فرزندان غیور آذربایجانی در روزهای فاجعه بار آن دوران با اولویت قرار دادن استقلال، آزادی و شرف خود با گذشتن از جان به قله های رفیع شهادت نائل آمدند تا سرآغاز راهی شوند تا آذربایجان به استقلال خود دست پیدا کند.

از حادثه 20 ژانویه سال 1990 که نماد قهرمانی در تاریخ مبارزه مردم آذربایجان در راه آزادی می باشد 29 سال می گذرد. فاجعه 20 ژانویه که تجسم مبارزه در راه آزادی و نمونه بارز رسیدن به قله شهادت برای دستیابی به استقلال می باشد هر سال به عنوان روز عزای عمومی به شکلی گسترده گرامی داشته می شود.

باید به یاد داشته باشیم که شهادت بالاترین قله وطن پرستی است و در درگاه خداوند متعال مرتبه شهادت بالاترین مرتبه بعد از پیامبری است و به همین دلیل در راه حفاظت و دفاع از وطن با گذشتن از جان و خون به مرتبه رفیع شهادت رسیدن بزرگترین شرافت و غرور محسوب می شود.

هر چند عمر کسانی که به این مرتبه ارتقاء پیدا می کنند کوتاه بوده ولی شرافتمندانه و نمونه است. در واقع قهرمانی حاصل یک لحظه نیست. کیفیتی است دیکته شده با قوه شخصیت، تربیت و ارزش های معنوی.

  • facebook
  • googleplus
  • twitter
  • linkedin
  • linkedin
  • linkedin