ایران یکی از اعضای موسس سازمان ملل و جز نخستین کشورهای عضو این سازمان است که در سال 1950 جهت دایر نمودن دفتر مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد در تهران دعوت به عمل آورد. مراکز اطلاعات سازمان ملل متحد منبع اصلی اطلاعات درباره ساختار سازمان ملل محسوب می شوند و وظیفه ارتقا فهم عمومی و پشتیبانی از اهداف و فعالیت های سازمان ملل را از طریق آگهی بخشی درباره این فعالیت ها به عموم مردم جهان را بر عهده دارند. برای آگاهی بیشتر از اهداف و اولویت های مرکز اطلاعات سازمان ملل در ایران، با ماریا دوتسنکو، رئیس این مرکز در ایران گفتگویی انجام دادیم که در ادامه می خوانید.
گفتگوی اختصاصی آوا دیپلماتیک با “ماریا دوتسنکو”
رییس مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران
شما مدیر طرح های دموکراسی، مأموریت منطقهای “کمک ایالاتمتحده” (USAID) بودید. برنامه اصلی این پروژه چه بود؟
فعالیت نمایندگی “کمک ایالاتمتحده” (USAID) مربوط به ارائه کمک فنی به طرفین اوکراینی، بلاروسی و مولداویایی در حوزه تقویت جامعه مدنی و رسانه بود و در این مسیر، دوره های آموزشی گوناگونی را در اختیار فعالان جامعه مدنی و اصحاب رسانه قرار داده ایم.
شما سالهای متمادی با سازمان امنیت و همکاری اروپا تعامل داشتهاید. این همکاری شامل چه حوزههایی میشد؟
عنوان OSCE مخفف سازمان امنیت و همکاری در اروپا، یعنی بزرگترین سازمان امنیتی منطقه ای میباشد. سازمان امنیت و همکاری اروپا رویکردی جامع به امنیت دارد که از ابعاد سیاسی-نظامی، اقتصادی، محیط زیستی و انسانی تشکیل شده است. هر 57 کشور عضو آن از جایگاه برابری برخوردارند و تصمیمات این نهاد از طریق رای گیری، گرفته می شود.
گستره فعالیتهای سازمان امنیت و همکاری اروپا در سرتاسر جهان و در سه قاره آمریکای شمالی، اروپا و آسیا امتداد یافته و بیش از یک میلیارد نفر از جمعیت جهان را دربر میگیرد.
من با سازمان امنیت و همکاری اروپا در حوزه پیشرفت رسانه، مطبوعات و اطلاعات عمومی افتخار همکاری داشتم. در ابتدا، کار خود را در زادگاهم، اوکراین با دفتر هماهنگی این سازمان آغاز کردم و این اتفاق من را به تلاش هرچه بیشتر در بخش بینالمللی حرفه ایی ترغیب کرد.
دولت اوکراین به عنوان نماینده جهت خدمت در مأموریتهای این سازمان در کشورهای بالکان که به تازگی مناقشات را پشت سر گذاشته بودند، من را معرفی کرد؛ نخست به عنوان سخنگو در بلگراد و سپس معاون سخنگو و کارشناس مطبوعات و اطلاعات همگانی در اسکوپیه مشغول به فعالیت شدم.
از چه زمانی و چگونه فعالیت خودتان را با سازمان ملل متحد شروع کردید؟
کار در سازمان ملل و پیشبرد ارزشهای آن همواره رؤیای من بود و صراحتاً باور دارم که اگر به ارزشهای این سازمان (صلح، امنیت، حقوق بشر و توسعه پایدار) احترام بگذاریم و آنها را رعایت کنیم، دنیای ما بسیار بهتر از حالت کنونیاش خواهد شد.
من به دنبال تغییر بودم و میخواستم در راستای تحقق اهدافی بزرگ به بشریت خدمت کنم. محیط بینالمللی و چندفرهنگی سازمان ملل برایم لذتبخش است، چون باعث به وجود آمدن احترام و ارتقاء در تنوع و کارکد آن هم در حد والای خود می شود، که همه این دستاوردها در نتیجه تلاش های تیمی متشکل از افراد گوناگون است.
من دوست دارم روح و کالبد کار تیمی پویا، زنده و منعطف که در واقع تفکر خلاق و نقشآفرینی آیندهنگرانه و مسئولانه است را لمس کنم.
من در اوت 2009 کار خود را با سازمان ملل بهعنوان نماینده اداره اطلاعات همگانی این سازمان در ارمنستان شروع کردم و از همکاری با تیم حرفهای، پویا و باانگیزهام لذت بسیاری بردم. در ارمنستان، با ایرانیان بسیاری روبرو شدم که از فرهنگ کهن و غنی، تاریخ و مردم جالب ایران همچنین طبیعت زیبای ایران برایم میگفتند و همین علاقه مرا به ایران کشاند.
مرکز اطلاعات سازمان ملل از چه سالی فعالیت خود را در ایران شروع کرده است و رسالت اصلی و اولویت فعالیت آن چیست؟
من در آوریل 2014 به ایران آمدم و طولی نکشید که دلباخته کشور زیبا و مردم خون گرم و دوستداشتنی شما شدم. درست انگار به خانه خودم رفته بودم.
اداره اطلاعات همگانی بخشی از دبیرخانه سازمان ملل متحد است و در سال 1946 در پی صدور قطعنامه مجمع عمومی و به هدف افزایش آگاهی و درک جهانی از فعالیتهای این سازمان دایر شد. اداره اطلاعات همگانی اهداف خود را از طریق رادیو، تلویزیون، مطبوعات چاپی، اینترنت، همایشهای ویدیویی و دیگر ابزار رسانه پی میگیرد.
این اداره گزارش فعالیتهای خود را هرساله در اختیار کمیته اطلاعات مجمع عمومی سازمان قرار میدهد و این کمیته که در سال یکبار نشست برگزار میکند، وظیفه نظارت بر کار اداره اطلاعات همگانی و تبیین سیاستها، برنامهها و فعالیتهای آن را بر عهده دارد.
در حال حاضر اداره اطلاعات همگانی سازمان ملل 63 مرکز، دفتر و مرکز خدمات اطلاعاتی در سراسر جهان دارد. ما نیز در حال آگاهی بخشی به مردم درباره ارزشها و فعالیت سازمان ملل به 6 زبان رسمی آن و بسیاری از زبانهای دیگر، ازجمله فارسی هستیم. باعث افتخار من است که مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد در تهران فعالترین دفتر در جهان است که این موضوع توسط اداره مرکزی اطلاعات همگانی سازمان ملل متحد عنوان شده است.
ایران در زمره نخستین کشورهای عضو سازمان ملل است که از اداره اطلاعات همگانی جهت دایر نمودن مرکز اطلاعات در تهران در سال 1950 دعوت به عمل آورد. همانطور که میدانید، ایران یکی از اعضای بنیانگذار سازمان ملل متحد است و مردم آن کمک بسیاری به تأسیس و پیشرفت این سازمان داشته اند و بد نیست به یک موضوع اشاره کنیم که در دوره ایی نیز آقای نصرالله انتظام، سفیر وقت ایران در سازمان ملل، با اتفاق آراء بهعنوان پنجمین رئیس مجمع عمومی سازمان ملل انتخاب شد.
اکنون، بیش از 65 سال است که ما در حال خدمترسانی به ایرانیان و آگاهسازی آنان از ارزشهای سازمان ملل، اهداف آن، حوزه فعالیت دبیر کل و نقش این سازمان در ایران هستیم.
در اوایل 2016، دبیر کل وقت سازمان ملل اینجانب را به ریاست مرکز اطلاعات سازمان ملل در تهران منصوب کردند و باعث افتخار است با تیمی کوچک اما همدل و سختکوش، متشکل ازاعضای حرفهای و کارآموزان باهوش و تحصیلکرده همکاری میکنم.
اهداف و اولویتهای مرکز اطلاعات سازمان ملل شامل این موضوع می شود که با همراهی دیگر همکارانمان در سازمان ملل، ما تمرکز خود را بر ارتقای آرمان های توسعه پایدار که اخیراً اتخاذ شدهاند، اختصاص دهیم البته به اطلاع رسانی درباره توافقات تغییرات اقلیمی نیز از دیگر حوزههای فعالیت ما محسوب می شود.
علاوه بر این، ما در حال ارتقای جایگاه چارچوب کمک های توسعه ای سازمان ملل متحد هستیم که سندی راهبردی و ناظر بر همکاری میان دولت جمهوری اسلامی ایران و سازمان ملل به مدت پنج سال می باشد.
با همکاری اعضای دولت، جامعه مدنی، رسانه و دانشگاهها، ارزشهای سازمان ملل را با گرامی داشت مناسبتهای این سازمان توسعه می دهیم. به طور مثال روز ملل متحد با همکاری دولت و دانشگاه آزاد، روز بینالمللی صلح با همکاری موزه صلح تهران و انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل گرامی داشته شد.
ما تارنما و شبکه های اجتماعی دوزبانهای را در اختیار داریم که اطلاعات بهروزی درباره فعالیتها و اخبار سازمان ملل به مخاطبان ارائه میدهد. (www.unic-ir.org)
همینطور ما روند همکاریهای سازمان ملل را به کمک نمایشگاه عکسها و اسناد تاریخی و منحصربهفرد برای ایرانیان ارائه می کنیم و لحظات خاص رابطه سازمان ملل و ایران را برای آنان برجسته میسازیم.
نمایشگاه مورد اشاره بهطور مشترک با همکاری وزارت امور خارجه و خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران برگزار شده است و از طریق (این لینک) قابل دسترسی می باشد.
یکی از وظایف مرکز اطلاعات سازمان ملل ارتباط فعال بین این سازمان و مؤسسات آموزشی و جامعه مدنی میباشد. برای تحقق این امر در ایران چه فعالیتهایی انجام می دهید؟
ما همکاری نزدیکی با نهادهای آموزشی گوناگون و جامعه مدنی داریم که چند نمونه از آنها را برایتان میگویم؛ اخیراً، ما روز ملل متحد را در کنار اعضای دولت، دانشگاه آزاد، جامعه مدنی و رسانه ها جشن گرفتیم؛ نمایشگاه فوق را با مشارکت دوستانمان در مجلس و دانشگاههای تهران، علامه طباطبایی در همدان و قم برگزار کردیم.
جوانان ایران علاقه بسیاری به همایشهای متداول سازمان ملل با مشارکت و محوریت مطالعات بینالملل و نشریات مربوطه دارند که با همکاری وزارت امور خارجه برگزار میشود؛ دانشجویان دانشگاههای مختلف نیز از شبیهسازی فعالیتهای شورای امنیت سازمان ملل بهره بسیاری میبرند و نقش خود بهعنوان دیپلماتهای کشورهای عضو سازمان را بهطور جدی دنبال نموده و با پژوهش و انجام مذاکرات حساس بهمنظور تصمیمگیری درباره موضوعات روز و آینده این کره خاکی را تمرین می کنند.
شرکتکنندگان به مهمانان افتخاری ما از وزارت امور خارجه گوش فرا دادند و از سخنرانی دکتر عراقچی معاون وزیر امور خارجه و هماهنگکننده مقیم سازمان ملل، گری لوئیس قدردانی کردند.
ما جلسات توجیهی را برای دانشجویان و اعضای گروههای جامعه مدنی برگزار میکنیم و به آنان توضیحاتی را درباره تاریخ، ساختار، اهداف و عملکرد سازمان ملل ارائه میدهیم و در کنار این فعالیتها، در حال برگزاری کارگاههایی راجع به چگونگی یافتن اطلاعات و اسناد در تارنماهای گوناگون سازمان هستیم. برای من، مشاهده این امرکه هرساله تقاضا برای این جلسات و کارگاهها و دسترسی به اینترنت بیشتر و بیشتر میشود رضایتبخش است.
مرکز اطلاعات سازمان ملل در ایران برای تحقق و گسترش اولویتهای حقوق بشری و حفظ صلح چه برنامههایی در دست اجرا دارد؟
همانطور که پیشتر گفتم، ما در حال ترویج ارزشها و برگزاری آیینهای سازمان ملل به همراه طرفین ایرانی هستیم.
ما با همکاری کمیسیون حقوق بشر اسلامی روز حقوق بشر را گرامی داشتیم. این روز هرساله در تاریخ 10 دسامبر در سرتاسر جهان ارج نهاده می شود. ما همچنین بسیاری از پیامهای دبیر کل سازمان ملل و گزارشها و اسناد آن که در تارنمای دوزبانهمان قابلدسترس است را ترجمه میکنیم.
باید گفت که با همکاری دیگرشرکا، ما مناسبتهایی را درباره صلح و حفظ آن ترتیب میدهیم و پیامهای دبیر کل و اسناد مرتبط را ترجمه کرده، مراسمی را برگزار نموده و فیلمهایی از نیروهای حافظ صلح سازمان ملل نمایش میدهیم.
نقش سازمان ملل متحد در درگیریهای منطقهای و بهخصوص رویارویی با گروه تروریستی داعش در سوریه و عراق چیست؟
بحران انسانی در عراق یکی از بزرگترین، پیچیدهترین و سختترین مشکلات جهان است. بیش از 10 میلیون عراقی در حال حاضر نیازمند انواع کمکهای بشردوستانه هستند و از این عده، سه میلیون 300 هزار شهروند در کشور خود بیخانمان شدهاند؛ اتفاقی که برای برخی از آنان را برای بار دوم یا سوم رخ می دهد.
آمار و ارقام میگویند که بسته به مقیاس و مدت زمان عملیات موصل، احتمال آن وجود دارد که به طور میانگین 12-13 میلیون عراقی نیازمند کمکهای بشردوستانه باشند.
سازمان ملل در عراق طی چارچوب «هیئت یاری رسانی سازمان ملل متحد درعراق» (UNAMI) حضور دارد و رسالت آن به شرح زیر است:
طی قطعنامه 2299 (2016)، صادره در 29 جولای 2015، شورای امنیت، چارچوب فعالیتهای مأموریت سازمان ملل در عراق را تا 31 جولای 2017 تمدید کرد. این مجوز «بنا به شرایط» و «منوط به درخواست دولت عراق» در راستای تحقق اهداف زیر قابل اجرا می باشد:
الف. مشاوره به دولت عراق در حوزه پشتیبانی و کمک در زمینه:
- پیشبرد گفتمان جامع سیاسی و آشتی ملی؛
- پیشرفت فرایند برگزاری انتخابات و همهپرسی؛
- بازبینی قانون اساسی و اعمال تمهیدات آن؛
- پیشبرد فرایندهای موردقبول دولت عراق در راستای حل مشکلات مرزی داخلی؛
- برگزاری گفتمان منطقهای درباره مسائلی نظیر امنیت مرزی، انرژی و پناهجویان؛
- برنامهریزی، پشتیبانی مالی و اجرای تمهیدات دستگیری و استقرار مجدد اعضای سابق گروههای مسلح غیرقانونی؛
- برنامهریزی اولیه برای برگزاری سرشماری جامع.
ب. تقویت، پشتیبانی و برقراری هماهنگی با دولت عراق در راستای:
- هماهنگی و تحویل کمکهای بشردوستانه و بازگشت امن، بدون مشکل و داوطلبانه مطابق با پروتکل؛
- تحقق همکاری بینالمللی با عراق، شامل هماهنگی با اهداکنندگان و نهادهای مالی بینالمللی؛
- هماهنگی و عملی سازی برنامههایی جهت بهبود ظرفیت عراق در راستای ارائه خدمات اولیه به مردم خود و استمرار فعال هماهنگی حامیان برنامه بازسازی ضروری و مساعدت از طریق صندوق بینالمللی بازسازی عراق؛
- اصلاحات اقتصادی، ظرفیتسازی و بهبود شرایط توسعه پایدار از طریق هماهنگی با سازمانهای ملی و منطقهای و (در صورت صلاحدید) جامعه مدنی، حامیان و نهادهای مالی بینالمللی؛
- توسعه خدمات مدنی، اجتماعی و ضروری اثربخش نظیر برگزاری جلسات آموزشی و همایشها در عراق (در صورت امکان)؛
- مساعدت آژانسها، صندوقها و برنامههای سازمان ملل به اهدافی که در این قطعنامه تحت رهبری یکپارچه دبیر کل از طریق نماینده ویژه وی در عراق تبیین شدهاند.
ج. بهبود صیانت از حقوق بشر و اصلاحات قضایی و حقوقی به هدف تقویت بنیان حقوقی حکومت در عراق؛
بهمنظور شفافسازی جزییات این فرایندها، باید گفت که به درخواست دولت عراق، مأموریت سازمان ملل در این کشور در حال ارائه کمکهای بشردوستانه به طیف گستردهای از آوارگان درگیریها با داعش و تقویت بنیان وحدت ملی در میان همه مردم عراق میباشد.
در رابطه با سوریه، مایلم شما را به فعالیتهای فرستاده ویژه دبیر کل سازمان ملل به سوریه، آقای دمیستورا ارجاع دهم که وظیفه ایشان ارائه کمک های نتیجه بخش با هدف پایان بخشیدن به تمامی خشونت ها و نقض حقوق بشر و ترویج راهکار صلح آمیز برای سوریه است.
مذاکرات در راستای تقویت آتش بس در سوریه جنگ زده، با توافق بر نحوه نظارت بر تلاش های آغاز شده درماه پیش و تمجید نماینده ویژه سازمان ملل استفان دمیتسورا، 24 ژانویه در آستانهی قزاقستان به پایان رسید.
آقای دمیستورا اعلام کرد “اجازه دهید رسما از روسیه، ترکیه و ایران به خاطر تصمیماتشان در راه اندازی یک سازو کار سه جانبه برای رعایت و تضمین مطابقت کامل با آتش بس قدردانی نمایم.” وی افزود “این موافقت نامه یک گام مستحکم در راستای اجرای قطعنامه های سازمان ملل در این رابطه است.”
در طی این مذاکرات دو روزه، علاوه برنمایندگان این سه کشور، برای اولین بار مخالفین حکومت سوریه درکنار نمایندگان حکومت سوریه شرکت کردند.
آقای دمیستورا که هدایت کننده بسیاری از این مذاکرات بود ازهیئتهای نمایندگی قدردانی نمود و خاطرنشان کرد که نشستن در یک مکان و گوش دادن به خواسته های مربوطه مستلزم یک اراده سیاسی از سوی آنها است. وی اضافه کرد که هر دو طرف سوری به وی اعلام کرده اند که اولویت اولیه آنها تقویت آتش بس بوده و هست.
با وجود بیش از 650 هزار انسان در مناطق محاصره شده، بنا براظهارات دفترهماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل، انتظار میرود که آتش بس ارائه کمک های بشردوستانه بیشتری را به مناطقی که پیش تر به خاطر جنگ قطع شده بودند را مهیا سازد.
آقای دمیستورا خاطرنشان کرد که آتش بس همچنین می تواند به مبارزه جامعه ی بین المللی علیه تروریسم در سوریه و مناطق وسیع تر تسهیل سازد.
همینطور نماینده ویژه سازمان ملل اعلام کرد که به علاوه، این انتظار می رود آتش بس ایجاد “یک محیط حمایتی” برای تعهدات بین طرف های سوری، قبل از مذاکرات 8 فوریه در ژنو را تسهیل سازد. وی افزود او با هدف مشاوره با دبیرکل و ارائه گزارشی جزئی به شورای امنیت پیش از این مذاکرات، به نیویورک عزیمت خواهد کرد.
مذاکرات ژنو با همکاری سازمان ملل متحد برگزار خواهد شد و نحوه حکومت، قانون اساسی و انتخابات را، درچهارچوب قطعنامه 2254 شورای امنیت که نقشه راهی برای دستیابی به فرآیند صلح درسوریه محسوب می شود را دربرمی گیرد.
ما نمی توانیم اجازه دهیم که آتش بس دیگری به دلیل نبود فرآیند سیاسی از میان رود. هم اکنون زمان آن رسیده است که جامعه بین المللی در تمام ابعاد گردهم آیند و از یک فرآیند مذاکره سیاسی یکپارچه، آنگونه که در قطعنامه 2254 شورای امنیت قید شده است، حمایت به عمل آورند.
چرا بیانیههای سازمان ملل در سطح بینالمللی چندان جدی گرفته نمیشوند؟
سازمان ملل بزرگترین سازمان میاندولتی است و تقریباً همه 193 کشور جهان در آن عضویت دارند. همه تصمیمات و بیانیههای سازمان ملل بازتابدهنده نظرات کشورهای عضو بوده و از سوی اعضا جدی گرفته میشوند.
آرمانهای توسعه پایدار سازمان ملل چه هدفی را دنبال میکند؟ سیاستهای اتخاذ شده در ایران تا چه اندازه در پیشبرد آرمانهای توسعه پایدار نقش داشته است؟
نشست توسعه پایدار سازمان ملل در سپتامبر 2015 در نیویورک برگزار شد و طی آن با مشارکت 193 کشور مجمع عمومی، ازجمله جمهوری اسلامی ایران، سند تاریخی با عنوان «تغییر جهان ما: چشمانداز 2030 توسعه پایدار» به دست آمد که دربرگیرنده آرمان توسعه پایدار در قالب 17 هدف جهانی میباشد.
این آرمان ها از میان آرمانهای توسعه هزاره موفق برگزیده شدند که سررسید آنها در سال 2015 بود و سبب ترویج همکاریهای بینالمللی میان دولتها، شرکتها و جامعه مدنی در راستای تحقق توسعه پایدار شد.
این آرمان ها بهمنظور بهبود اوضاع و امنیت زمین و شرایط زندگی ما و نسلهای آینده تنظیمشدهاند و همانطور که دبیر کل سازمان ملل میگوید: “برنامه دیگری نمی توان داشت، چراکه سیاره دیگری وجود ندارد.”
17 آرمان فوق 169 هدف را از نقاط مختلف نمونههای توسعه پایدار هدف میگیرد، ازجمله پایان فقر و گرسنگی، بهبود سلامت و آموزش، ایجاد ثبات در شهرها، مبارزه با تغییر اقلیم و نگهداری از اقیانوسها و جنگلها. این آرمان تحققپذیر هستند، اما راه رسیدن به آنها دشوار است و بزنگاههای بسیاری در این مسیر وجود دارد.
آرمان های توسعه پایدار بلندپروازانه هستند و تصمیم بر آن است که «هر دولت اهداف ملی خود را بر مبنای انتظارات جهانی و درعینحال، با درنظرگرفتن شرایط و مصالح ملی و بهکارگیری آن در فرایند برنامهریزی، سیاستگذاری و تبیین راهبردهای ملی طرحریزی نماید.»
جناب آقای رئیسجمهور روحانی ازجمله رهبرانی است که در به دست آمدن این سند نقشآفرینی کرد و ایران به همراه دیگر اعضای سازمان ملل در راستای تحقق این آرمان ها در چشمانداز 2030 تلاش میکند.
کمیسیون توسعه پایدار توسط دولت جمهوری اسلامی ایران، معاون رئیسجمهور و ریاست سازمان محیط زیست، دکتر معصومه ابتکار (بهعنوان ریاست کمیسیون) تشکیل شد و سازمان ملل آمادگی دارد تا حمایت خود را از تلاشهای دولت در این حوزه ارائه دهد. این آرمان ها در پیشنویس سند ششم توسعه ملی لحاظ خواهند شد.
آرمان های توسعه پایدار تنها یک سال است که تنظیمشدهاند و بسیار زود است که بخواهیم درباره نتایج آن صحبت کنیم. متخصصان این حوزه براین باورند که ایران میتواند نقش مؤثری در تحقق این آرمان ها ایفا نماید، چراکه در اجرای آرمان های توسعه هزاره اخیر موفق عمل کرده است.
مشکلات و چالشهای موجود در پیشبرد آرمانهای توسعه سازمان ملل چیست؟
طبیعت انسان چالش اصلی ماست، زیرا هیچ موجود زنده دیگری زیستگاه خود را بهاندازه بشر تخریب نمیکند. هریک از ما باید دقت کنیم که چه میراثی برای نسلهای آینده باقی میگذاریم و در مقابل آن مسئول باشیم. دراینباره، میخواهم بار دیگر سخن دبیر کل قبلی را نقل کنم: ” برنامه دیگری نمی توان داشت، چراکه سیاره دیگر وجود ندارد” طیف جدیدی از سیر رفتاری و چالشها، از تغییرات اقلیمی گرفته تا مسائل جمعیتی، هماکنون افق جهان را در ذهن سیاستگذاران شکل دادهاند و ما نیز بهموازات آن، در حال پیگیری تحقق آرمان ها هستیم.
برخی چالشها نظیر کاهش سرعت شکلگیری بازارهای نوظهور، مهاجرت، بحران پناهجویان و پیامد فروپاشی کشورها و جوامع (از بحرانهای سلامت عمومی گرفته تا تروریسم) فرآیند تحقق آرمان های توسعه پایدار را تحت تأثیر قرار دادهاند. جدیت این چالشها، آسیبهای محیط زیست و تغییرات اقلیمی را نمیتوان دستکم گرفت، زیرا بزرگترین تهدید پیش رو هستند.
از دیگر چالشهای پیش روی تحقق این افق میتوان به دشواری اطمینان از نظارت بر چارچوب اجرایی و اثربخشی آن و نیز دسترسی به منابع لازم مالی اشاره کرد. برای ما مهم است تا آگاهی عموم مردم را نسبت به آرمان های توسعه پایدار افزایش دهیم و فهم و مشارکت در آن را تسهیل کنیم.
شما وضعیت اجتماعی زنان در ایران را پیگیری میکنید بهنحویکه به دنبال انتخاب اولین معاون خبر زن در تاریخ ۸۲ ساله خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) شاهد پیام تبریک شما برای این انتصاب بودیم. روند حضور اجتماعی زنان در ایران را چگونه ارزیابی میکنید؟
زنان ایرانی تحصیلکرده، باسواد، باهوش، قوی و فعال هستند، ولی گستره فعالیتهای مرکز اطلاعات سازمان ملل شامل رصد و ارزیابی وضعیت زنان ایران نمیشود. بر اساس آمار رسمی ایران، حدودا زنان 60 درصد جمعیت دانشجویان کشور را تشکیل میدهند. بسیاری از افرادی که با ما همکاری دارند به ویژه خبرنگاران نیز از بانوان هستند و همانطور که شما بهدرستی اشاره کردید، برای من جای خوشحالی دارد تا انتصاب خانم رفعتی را به معاونت ایرنا تبریک بگویم، چراکه زنان بسیاری را نمیشناسم که در بخش رسانه به چنین موقعیت مدیریتی ممتازی رسیده باشند.
برای فعالتر نمودن مرکز اطلاعات سازمان ملل در ایران، چه تدابیری اتخاذ کردهاید؟ برنامههای آتی شما چیست؟
علیرغم منابع انسانی و مالی محدودمان، ما بسیار فعال هستیم. ما اطلاعاتی را از همه تحولات مهم سازمان ملل تهیه میکنیم و بر روی تارنمای دوزبانه مرکز قرار میدهیم.
البته حضور خود را در رسانههای اجتماعی بهبود بخشیدیم تا بتوانیم به مخاطبان بیشتری (ازجمله کانال فارسیزبان در آپارات) دسترسی داشته باشیم. ما بهطور مرتب در حال سازماندهی میزگردها و جلسات توجیهی درباره رویدادهای مربوط به ایران و آیینهای سازمان ملل هستیم. دیگر اقدام ما انتشار اوراق ترویجی و آموزشی و افزایش آگاهی عمومی است. نهضتی بنام «همه باهم برای آرمان های توسعه پایدار» به راه افتاده که برایم بسیار الهامبخش است و طی آن، همکاریهایی را با ستارگان سینمای ایران که حامی این آرمان ها هستند داشتیم.
به لطف حمایت مدیریت ایستگاه راهآهن تهران، بیلبوردها میلیونها مسافر را از این اتفاق آگاه ساختهاند و با پشتیبانی شهرداری، بیلبوردهای آرمان های توسعه پایدار در مناطق 3 و 6 تهران به نمایش درآمدهاند.
باعث خوشحالی من است که بگویم خانواده ما در مرکز اطلاعات سازمان ملل در حال رشد است، چراکه هر شش ماه میزبان گروه جدیدی از جوانان کارآموز ایرانی میباشیم.
برنامه ما این است که نهضت آگاهی بخشی درباره آرمان های توسعه پایدار را ادامه دهیم و با گسترش طیف مخاطبانمان به مردم دیگر استانها دسترسی داشته باشیم. ما همچنین امیدواریم در راستای ارتقای همکاری سازمان ملل و ایران، استانها را به نمایشگاه عکسها و اسناد تاریخی که با مشارکت وزارت امور خارجه و ایرنا برگزارشده دعوت کنیم.
دیگر برنامه ما این است که پویایی بیشتری را به تارنمای دوزبانهمان بیافزاییم و دسترسی به طیف بیشتری از مخاطبان را در شبکههای اجتماعی داشته باشیم.
حمایت از تیم کشوری سازمان ملل با محوریت دستاوردهای مورد نظر در چارچوب کمک های توسعه ای سازمان ملل متحد دیگر برنامه ما محسوب می شود. ما همچنین تصمیم داریم تا ترجمه متنوعتری از اسناد و جزوات مهم سازمان ملل ارائه دهیم. شما میتوانید با پیگیری فعالیتهای ما در شبکههای اجتماعی اطلاعات بیشتری دراینباره کسب نمایید.
آیا مرکز اطلاعات سازمان ملل پروژه مشترکی با نهادهای دولتی ایران در دست اجرا دارد؟
رسم بر این است که روز سازمان ملل و سالروز تأسیس آن را در 24 اکتبر در کنار دولت ایران جشن بگیریم. روز سازمان ملل به سالروز عملیاتی شدن منشور سازمان ملل و تأسیس آن میپردازد و ایران از اعضای مؤسس بشمار میرود. بهطورمعمول، ما آیینها و روزهای سازمان ملل را با مشارکت دولت ایران گرامی میداریم و میخواهیم همکاریمان را با مقامات ایران جهت ارتقای آرمان های توسعه پایدار افزایش دهیم.
برایم جای بسی خوشحالی است که در دیدارم با جناب آقای دکتر ظریف، به صحبت راجع به تهیه آلبوم عکسی دوزبانه از همکاری میان سازمان ملل و ایران پرداختیم که عکسها و اسناد تاریخی و منحصربهفردی را دربرمی گیرد. امید ما این است که بتوان بر حمایت وزارت امور خارجه حساب کرد تا کنفرانس هایی به شیوه سازمان ملل را برگزار کنیم.
ما همچنین منتظر ادامه مذاکراتمان با بخش عمومی در نمایشگاه کتاب بینالمللی سالانه تهران هستیم و حضور ما در این رویداد موردحمایت مقامات ایرانی می باشد.
مرکز اطلاعات سازمان ملل برای دسترسی شهروندان عادی ایرانی به اسناد سازمان ملل و بیانیههای این سازمان به زبان فارسی چه تدابیری اتخاذ کرده است؟
درهای حقیقی و مجازی مجموعه بر روی همه باز هستند. ما همه اسناد مربوطه در سازمان ملل و بیانیهها و پیامهای دبیر کل را به فارسی ترجمه میکنیم و از طریق رسانه و تارنمای دوزبانه و شبکه اجتماعیمان به اشتراک میگذاریم. تیم ما مفتخر است که نخستین وبسایت فارسیزبان سازمان ملل را راهاندازی کرده است و آن را استمرار بخشید.
سند بنیادی سازمان ملل، یعنی منشور این سازمان بار دیگر توسط ما به زبان فارسی منتشر شد و نسخههایی از آن در هر مراسم در اختیار مخاطبان قرار میگیرد. اگر خوانندگان این مصاحبه بخواهند این منشور را در اختیار داشته باشند، میتوانند به دفتر ما بیایند و هر تعداد که میخواهند بهصورت رایگان تحویل بگیرند.
بسیاری از دیگر اسناد مهم نیز توسط ما ترجمه و توزیع میشوند که از این دسته، میتوان به چارت سازمانی سازمان ملل و پوسترهایی با موضوعیت آرمان های توسعه پایدار اشاره کرد.
من افتخار میکنم که نزدیک به هزار نفر سالانه نحوه دسترسی به اسناد و اطلاعات را در وبسایت سازمان ملل فرامیگیرند و از طریق کارگاهها و جلسات توجیهی، با تاریخچه و نقش سازمان ملل و مرکز اطلاعات این سازمان آشنا میشوند.
همه مراجعین میتوانند با ما تماس بگیرند و تیم من و همکارانم خوشحال میشوند تا بتوانند به سؤالات آنان درباره سازمان ملل متحد پاسخ دهند.
گفتگو از: محمدرضا نظری