به سرانجام رسیدن موضوع پرونده هسته ایی ایران باعث شده است تا مناسبات اقتصادی و سیاسی ایران با سایر کشورها وارد فاز تازه ایی شود در این میان وجود دیپلمات های برجسته می تواند مسیر روند توسعه مناسبات ایران با سایر کشورها را بیش از پیش هموار سازد. در حالی که وزارت امورخارجه ایران رضا عامری، مدیرکل خاورمیانه و شمال آفریقا وزارت خارجه را به عنوان سفیر جدید ایران در الجزایر منصوب کرده است مقامات الجزایری نیز “عبدالمنعم احریز” را به عنوان یکی از دیپلمات های متبحر این کشور که سالها سمت های فراوانی در وزارت خارجه الجزایر داشته راهی تهران کرده اند. به مناسبت سالروز به ثمر نشستن قیام مردمی الجزایر جهت خروج از تسلط و استعمار فرانسه، با سفیر الجزایر در تهران به گفتگو نشسته ایم تا افق های پیش روی مناسبات سیاسی و اقتصادی ایران و الجزایر و نیز روند تحولات سیاسی در الجزایر را جویا شویم.
گفتگوی اختصاصی آوا دیپلماتیک با عبدالمنعم احریز – سفیر الجزایر در ایران
از چه سالی فعالیت دیپلماتیک خودتان را در وزارت امورخارجه الجزایر شروع کرده اید؟
من در سپتامبر سال 1982 و پس از اتمام خدمت سربازی ام به وزارت امور خارجه الجزایر پیوستم.
آیا برای حضور در وزارت امورخارجه انگیزه خاصی داشته اید؟
به هیچ وجه. این اتفاق نتیجه انتخاب من بود. علاقه به کار دیپلماتیک همواره در من وجود داشت و از سنین جوانی، بطور پیوسته اخبار بین الملل را دنبال می کردم. برای پی بردن به ساز و کار روابط میان کشورها عطش فراوانی داشتم و باید آن را برآورده می کردم. همچنین، تشریفات موجود در کشورها و دیدارهای رسمی برایم بسیار جذاب بودند.
از سال 1984 در میز آفریقای مرکزی وزارت امورخارجه الجزایر مشغول به کار شدید این محدوده جغرافیایی شامل کدام کشورها می شود؟ رابطه کشور الجزایر با این کشورها برپایه چه اصولی تنظیم شده است؟
من مسئولیت روابط با کشورهای بسیاری را برعهده داشتم (کامرون، رواندا، گابن، جمهوری کنگو و نیز جمهوری دموکراتیک کنگو). الجزایر همواره ایفاگر نقشی ثابت و تلاشی مستمر در حمایت از کشورهای آفریقایی در همه حوزه ها بوده است.
حوزه آموزش از اولویت های ما محسوب می شود و الجزایر سرمایه گذاری قابل توجهی در آن انجام داد. پس از استقلال کشور در سال 1962، دانشجویان آفریقایی از هزاران بورسیه تحصیلی الجزایر برخوردار شدند.
درباره رابطه با کشورهای آفریقای مرکزی باید گفت که الجزایر بر بهبود منابع انسانی در زمینه سلامت تاکید داشت و بنا به نیازهای موجود در این کشورها، پروژه هایی مانند تاسیس مراکز پیراپزشکی را مدنظر قرار داد. برگزاری دوره های فنی و حرفه ای و نیز مدیریت نیروی پلیس از دیگر حوزه های مهمی محسوب می شود که الجزایر در این موارد کمک قابل توجهی کرده است. البته همکاری های سیاسی با این کشورها نیز از اهمیت والایی برخوردار است.
در سال 1988 تا 1990 رایزن اقتصادی کشور الجزایر در توکیو بودید. روابط اقتصادی – سیاسی الجزایر و ژاپن از دوران حضور شما در این کشور تا کنون شاهد چه تغییراتی بوده است؟
در دهه نود میلادی، الجزایر بیش از هرچیز، یک مصرف کننده (مغروض) بود و در آن دوران، وام های بسیاری را از نهادهای مالی ژاپن دریافت کرد. در آن دوران بسیاری از طرح های مهم در حوزه انرژی توسط بانک اکسیم ژاپن حمایت مالی شدند و شرکت های ژاپنی، پروژه های بزرگ بسیاری را در بخشهای نفت و گاز به مرحله بهره برداری رساندند.
در طی سالهای 1990 تا 1994 حوزه مسئولیت شما در وزارت امورخارجه مرتبط با کشورهای آسیای جنوب شرقی بود. این کشورها از چه اهمیتی برای الجزایر برخوردار هستند؟
چین، ژاپن و کره جنوبی شرکای تجاری مهمی برای الجزایر هستند. الجزایری که به دنبال تحقق پیشرفت چشمگیر خود بود. ساخت مسکن، زیرساخت ها، انرژی و فناوری اطلاعات، اصلی ترین حوزه هایی هستند که این کشورها به الجزایر کمک می کنند.
شما سالها به عنوان مدیر بخش آمریکای شمالی وزارت امورخارجه الجزایر فعالیت داشته اید. فراز و نشیب روابط الجزایر و آمریکا در طی سالهای اخیر را چگونه تحلیل می کنید؟
روابط میان الجزایر و ایالات متحده از پیشینه طولانی و تاریخی برخوردارند. الجزایر در سال 1783، یکی از نخستین کشورهایی بود که ایالات متحده فعلی را به رسمیت شناخت و مردم دو کشور همیشه از اشتراکات بسیاری برخوردار هستند. گفتمان راهبردی میان دوکشور شاکله همکاری بین آنها را تشکیل می دهد و در این مجال، بسیاری از موضوعات به بحث گذاشته می شوند، مانند انرژی و تجارت، همکاری های امنیتی، آموزش، تبادل فرهنگی و همکاری های سیاسی.
همانطور که وزیر امور خارجه، آقای لامامرا در سومین جلسه گفتمان استراتژیک میان الجزایر و ایالات متحده که در آوریل گذشته در واشنگتن برگزار شد بیان داشتند، این گفتمان تاثیرات محسوس و مثبت خود را نه تنها در دستاوردهایش، بلکه بیش از هرچیز، در کالبد همکاری های چندبُعدی ما نشان می دهد.
این گفتمان بطور حتم نقشی اساسی در تامین جنبه های کلی رویکرد ما به تعاملات دوطرفه ایفا می کند. هر دو کشور خواستگاه مشترکی دارند و برای تحقق و تامین منافعشان متعهدانه گام برمی دارند. افق الجزایر گسترش مقیاس این گفتمان و درنهایت تبدیل آن به یک اقدام هدفمند و سیاست گذار و تصمیم گیر است. الجزایر از نحوه تکامل و پیشرفت این گفتمان و نیز دستاوردهایش تا به امروز رضایت کافی دارد.
در واقع الجزایر خود را به تعمیق روابط سیاسی، امنیتی، اقتصادی و تجاری اش با ایالات متحده متعهد می داند. علاوه بر آن، از قِبلِ اعتماد، احترام متقابل و هنجارهایی که چارچوب روابط مابین دو کشور را شکل داده اند، الجزایر و ایالات متحده توانسته اند گفتمان سیاسی پیوسته و رایزنی های نزدیک در سطوح بین المللی و مسایل منطقه ای که مربوط به منافع مشترک هستند را برقرار کنند.
درباره مبارزه با تروریسم، چگونگی و میزان تاثیر همکاری ما همواره رضایت بخش بوده است. بطور حتم، الجزایر و ایالات متحده نقش تعیین کننده ای را در ایجاد پاسخی یکپارچه و همصدا به چنین تهدید همه جانبه ای که امنیت و آرامش جهان را نشانه رفته است بازی می کنند. هر دو کشور از بنیانگذاران گفتمان جهانی علیه تروریسم هستند. در ماه مارس سال گذشته، ما میزبان کارگروهی در منطقه ساحل بودیم که الجزایر بطور مشترک با کانادا ریاست آن را برعهده داشت.
از تاریخ 11 سپتامبر 2001، ایالات متحده دریافت که تروریسم پدیده ای جهانی است و همکاری نزدیک خود را با الجزایر در زمینه مسایل ضدتروریسم آغاز کرد. دولت ایالات متحده قدردان نقش سازنده الجزایر در بهبود صلح و امنیت منطقه است و حمایت بسیاری را از انعقاد قرارداد صلح مالی در الجزیره ابراز داشت. همچنین، ایالات متحده حامی نقش الجزایر بعنوان پشتیبان مهم اقدامات سازمان ملل برای دستیابی به راه حلی سیاسی در مورد لیبی است.
در این زمینه، نشست کاخ سفید درباره مبارزه با افراطی گری خشونت آمیز بسیار به جا بود، چرا که از این طریق و با بکارگیری رویکردی چندبعدی، به بررسی پدیده رادیکالیسم میان جوانان می پرداخت. در این جلسه، از طریق برگزاری جلسه ای مهم و در سطح بین المللی برای ریشه کن ساختن رادیکالیسم، الجزایر آمادگی خود را برای به اشتراک گذاشتن هرآنچه در این زمینه حساس و با مجاهدت و تجربه شخصی اش بدست آورده اعلام کرد.
الجزایر بر این باور است که برای ثمربخشی این تلاش، ما باید به مبارزه با اسلام هراسی در سرتاسر جهان بپردازیم. لکه دار کردن چهره مسلمانان نه تنها امری غیرقابل قبول است، بلکه بیش از هرچیز به ضرر تلاش جمعی ای می باشد که به دنبال خشونت زدایی و مقابله با افراط گرایی هستند.
همکاریهای اقتصادی ما در سال گذشته به چارچوب بی سابقه ای از نظر تبادل دیدارهای مقامات عالی رتبه و برگزاری جلسات تجاری رسیده است. این تعاملات میان نمایندگان و جوامع تجاری هر دو کشور از اهمیت بسیاری برخوردارند. در مورد بحران سوریه، ما معتقدیم که هیچ راه حل نظامی ای برای حل این مشکل وجود ندارد. عقیده ما این است که زمان آن فرارسیده تا جامعه بین الملل همه نقش آفرینان دنیای سیاست را در گفتمانی جامع و فراگیر بکار گیرد و راه حلی را اتخاذ کند تا علاوه بر تامین نسبی تمام سلایق، به این جنگ مخرب و بی معنی پایان دهد.
تا چه اندازه الجزایر برای کاهش فشار سیاسی اتحادیه اروپا و به ویژه فرانسه به سمت ایالات متحده آمریکا و دیگر کشورهای اروپایی گرایش پیدا کرده است؟
الجزایر و اروپا، بویژه کشورهای جنوب غرب آن مانند فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و پرتغال از طریق فصل مشترک تاریخ و جغرافیایشان با یکدیگر روابط نزدیکی دارند. بنابراین طبیعی است که همکاری های نزدیکی در سطوح اقتصادی و سیاسی مابین الجزایر و همسایگان شمالی اش در جریان باشد.
از سوی دیگر تلاش ما برای تنوع بخشیدن به اقتصادمان و جذب سرمایه گذاران خارجی ما را به سمت گسترش همکاری با دیگر بازیگران عمده اقتصادی نظیر کشورهای عضو بریکس و ایالات متحده سوق داده است. برای مثال، از سال 2013، چین به شریک اول تجاری الجزایر بدل شد و حجم واردات ما از کالاهای چینی در سال 2014 به 8.2 میلیارد دلار رسید.
در تمامی این موارد، روابط ما فقط بر اساس احترام متقابل، منافع مشترک و همکاری های برد-برد بنا شده است و هیچگاه مجالی را برای اعمال فشار و اخاذی افراد واسطه فراهم نکرده ایم.
در سالروز استقلال الجزایر قرار داریم، این استقلال چه تاثیری بر روابط این کشور با فرانسه داشته است؟
استعمار فرانسه، استعماری ویرانگر و خون بار بوده است، از زمان شروع (جولای 1830) تا پایان آن (سال 1962) استعمار فرانسه تنها به دنبال این هدف بود تا مردم 
الجزایر را به فقر بکشاند و هویت عربی – اسلامی را از ما بگیرد. استعمار فرانسه می خواست کشاورزان را تحت کنترل خود در بیاورد و از آنها بهره برداری کند تا تحت سلطه فرانسه و سایر کشورهای اروپایی باشند.
تمام مردم الجزایر از طریق کشاورزی زندگی خود را می گذرانند. در دوران استعمار تمامی اراضی کشاورزی و اموال این روستایی ها از آنها گرفته شد و در اختیار استعمارگران فرانسوی و اروپایی قرار گرفت. در این دوران مردم الجزایر به عنوان شهروند درجه دو محسوب می شدند و به مانند برده با آن ها رفتار می شد.
در بحث آموزش هم باید گفت که کودکان اجازه نداشتند به مدارس سنتی الجزایر بروند تا با فرهنگ عربی- الجزایری خود آشنا شوند و با همین روند می خواستند هویت آنها را نیز بگیرند.
لازم به یادآوری است که مردم الجزایر در مواجه با استعمار فرانسه، مقاومت مردمی را به رهبری قهرمانانی نظیر امیر عبدالقادر، لیلا فاطما سومر، شیخ بوامام، المغرانی و … را در پیش گرفتند. پس از آن، نزاع سیاسی بواسطه ایجاد نخستین جنبش سیاسی رخ داد.
می توان گفت حرکت ملی و مردمی الجزایر از ابتدای قرن بیستم بین سال های 1910 تا 1930 آغاز شد و جامعه علمای مسلمان الجزایر به رهبری عبدالحمید ابن بادیس، آموزش زبان عربی و نیز تدریس هویت اسلامی را شروع کردند تا بتوانند هویت اصلی الجزایر را به آنها بازگردانند.
تحولات جهان اسلام و عرصه بین الملل چه تاثیری بر روی فعالیت علمای الجزایری داشتند؟
بسیاری از علمای الجزایری در دانشگاه الزیتونه تونس و الازهر مصر تحصیل می کردند. در طول جنگ جهانی دوم هم تعداد بسیاری از مردم الجزایر به صورت اجباری در کنار ارتش فرانسه به کار گرفته شدند تا برای مبارزه با نازیسم بجنگند. فرانسه هم به الجزایری ها قول داده بود که بعد از پیروزی در مقابل نازیسم استقلال را به آنها بر می گرداند.
در سال 1945 سالی که نازیسم شکست خورد، الجزایری ها با توجه به قولی که فرانسه به آن ها داده بود به صورت صلح آمیز تظاهراتی را برگزاری کردند ولی متاسفانه این تظاهرات صلح آمیز نتایج فاجعه باری در پی داشت و در طول یک روز، یعنی روز 8 می 1945 بیش از 45 هزار نفر در شرق الجزایر و شهرهای سطيف، خراطه و قالمه کشته شدند. این افراد در حالی کشته شدند که مسلح نبودند و تنها در تظاهرات کاملا صلح آمیز شرکت کرده بودند.
کشتار 8 می 1945 به الجزایری ها این موضوع را ثابت کرد که استقلال تنها از طریق مبارزه مسلحانه به دست خواهد آمد. در نتیجه جناح های مختلف با هم هماهنگ شدند تا بتوانند جبهه آزادی بخش مردم الجزایر را شکل دهند. اولین قدم برای مبارزه مسلحانه در نیمه شب اول نوامبر 1954 در منطقه حورص در شرق کشور شکل گرفت.
در واقع 9 سال پس از کشتار سال 1945 قیام مسلحانه مردم الجزایر بر علیه استعمار فرانسه شروع شد.
بله، درست است. استعمار فرانسه برنامه داشت تا ابد در الجزایر باقی بماند. می توان گفت که استعمار فرانسه در الجزایر از خون بار ترین و فاجعه آمیز ترین استعمارها بوده است.
در واقع بین سال های 1954 الی 1962 حدود یک دهم جمعیت الجزایر جان خود را برای دستیابی به استقلال از دست دادند، آن زمان جمعیت الجزایر 15 میلیون نفر بود و چیزی در حدود 1.5 میلیون نفر توسط فرانسوی ها کشته شدند.
در زمان مبارزه برای استقلال بسیاری از وابستگان استعمارگران اروپایی به خاطر ترسی که در وجود آنها به وجود آمد کشور را ترک کردند و البته آنهایی که در کشور ماندند نیز به روش صحیحی با آنها برخورد شد.
در دوران استعمار چون درصد کمی از الجزایری ها حق تحصیل داشتند در نتیجه آموزگار الجزایری نداشتیم. هرچند تعداد خیلی کمی در جامعه علمای الجزایری وجود داشتند که عربی تحصیل کرده بودند و عربی آموزش می دادند ولی بقیه معلم ها همگی به زبان فرانسوی تدریس می کردند که بعد از استقلال آنها نیز کشور را ترک کردند.
در آن زمان یک جنبش تربیت معلم را آغاز کردیم تا بتوانیم معلم هایی مطابق با فرهنگ و زبان “عربی – الجزایری” تربیت کنیم، از معلم های کشورهایی مانند عراق و سوریه دعوت شد تا به الجزایر بیایند و معلم های الجزایری را آموزش دهند. در واقع تلاش کردیم که کم کم نظام آموزشی کشور را به سمت زبان عربی بازگردانیم.
در سال 1965 آقای هواری بومدین با سیاست سوسیالیستی اداره کشور را برعهده گرفت و در حقیقت چاره ایی دیگر نداشت زیرا مردم الجزایر به شدت فقیر شده بودند و باید یک عدالت اجتماعی کامل در جامعه برقرار می شد، و به همین دلیل آموزش عمومی و بهداشت رایگان در نظر گرفته شد.
الجزایر از سال های 1970 در راه صنعتی شدن گام برداشت و برای ایجاد زیر ساخت های کشور و نیز راه سازی و بنادر نیازمند صنعت فولاد بودیم که در همین راستا یک مجتمع بزرگ فولاد در الجزایر راه اندازی کردیم.
این مجتمع فولاد با مشارکت چه کشورهایی ساخته شد؟
ساخت مجتمع فولاد الهاجر در سال 1967 آغاز و در سال 1969 با همکاری متخصصان شوروی به اتمام رسید. در دیگر حوزه ها نظیر برق، صنایع الکترونیک و داروسازی نیز شرکتهای بزرگی در دهه های 1960 و 1970 ایجاد شدند.
در سال 1971، الجزایر تصمیم به ملی کردن صنعت نفت گرفت. بخشی که پیشتر توسط شرکت های فرانسوی اداره شده بود. این تصمیم جایگاه اقتصادی و سیاسی الجزایر را تقویت می کرد و به شرکت ملی خود، “سوناتراک” که در سال 1963 تاسیس شده بود انگیزه ای تازه بخشید. امروزه این شرکت در رده نخست شرکت های آفریقایی و نیز رده دوازدهم جهان را در اختیار دارد و در نقاط مختلف جهان فعال است.
الجزایر همچنین سیاستی را مبنی بر تنوع بخشیدن به شرکای تجاری اش در پیش گرفت. با این حال، به دلیل قرابت جغرافیایی، تاریخی و پیوندهای انسانی، فرانسه یکی از شرکای اصلی الجزایر در کنار دیگر کشورها مانند اسپانیا، چین، ایتالیا، آلمان و ایالات متحده باقی مانده است.
آیا هم اکنون روابط سیاسی بین الجزایر و فرانسه بر پایه احترام متقابل تبیین شده است؟
الجزایر همواره سعی داشته است تا این احترام متقابل را حفظ کند و در سیاست های داخلی کشورها دخالت نداشته باشد. الجزایر و فرانسه در بسیاری از حوزه ها با یکدیگر منافع مشترک دارند و علاوه برهمکاری، به اشتراک نظر در این زمینه ها نیز رسیده اند. اما برخی اختلاف نظرها نیز وجود دارند مانند موضوعات مربوط به تاریخ غم انگیز آنها، صحرای غرب و دیگر مسایل بین المللی نظیر مداخله نظامی در لیبی. ولی در تمامی این مسایل، احترام متقابل همواره حاکم بوده است.
طی چند روز گذشته وزیر ارتباطات الجزایر در فرودگاه پاریس مورد بازبینی بدنی قرار گرفت، آیا این موضوع را می توان در ادامه نگرش استعماری فرانسه نسبت به الجزایر تفسیر کرد؟
من نمی توانم در این مورد نظری بدهم ولی شما حتما در جریان ادامه این خبر نیز هستید که فرانسه به صورت رسمی از بابت این موضوع عذرخواهی کرده است. متاسفانه این یک اتفاق بدی است که پیش آمد و به طور حتم غیر قابل پذیرش است و حداقل امیدوارم که این اتفاق تعمدی نبوده باشد.
شما در طول سال ها فعالیت دیپلماتیک خود بارها فیلم نبرد الجزایر را به نمایش گذاشته اید. آیا برای سالروز استقلال الجزایر چنین برنامه ایی را تدارک دیده اید؟
فیلم نبرد الجزایر نشان دهنده مبارزه مردمی و یادآور مقاومت مردم الجزایر در مقابل فرانسه استعماری است، ما این فیلم را در برج میلاد تهران و به مدت سه روز در روزهای فرهنگی الجزایر (27 تا 30 اکتبر) به نمایش گذاشتیم. در روز ملی مان نیز آن را به نمایش می گذاریم.
مهمترین اولویت کاری شما پس از ورود به ایران چیست؟
اولویت ما بهبود روابط اقتصادی میان الجزایر و ایران است. فرصتهای ممتازی در هر دو سو و در زمینه های مختلف وجود دارند، نظیر ساخت و ساز، انرژی و داروسازی. از سوی دیگر، ارتقای همکاری در حوزه آموزش و فرهنگ الجزایر بخش دیگری است که به منظور ایجاد تصویر شفاف تری میان هر دو ملت است.
تا چه اندازه رفع تحریم ها علیه ایران می تواند شرایط را برای گسترش مناسبات بین دو کشور مهیا کند؟
همانطور که می دانید، در سطوح سیاسی و فرهنگی، روابط میان دو کشور همواره عالی و دوستانه بوده است. اما متاسفانه، سطوح تجاری و روابط اقتصادی دو کشور نتوانسته اند با توجه به اراده سیاسی دولت های متبوعمان، ظرفیت های دو کشور و فرصتهای اقتصادی فراهم آمده به سطح مطلوب مورد نظر برسد.
تحریم ها و محدودیت های اعمال شده بر تراکنش های مالی ایران، بی شک بسیاری از طرحها و تلاشهای هر دوطرف را با مشکل مواجه ساختند؛ تلاشهایی که به هدف گسترش مبادلات و ایجاد کسب و کار مشترک انجام گرفتند. هرچند که من اطمینان دارم با رفع تحریم ها، مبادلات و روابط اقتصادی مان شاهد گسترش کمّی و کیفی خواهند بود، چراکه بسیاری از شرکت های ایرانی و الجزایری علاقه خود به فعالیت متقابل در دو کشور را ابراز داشته اند و مقامات نیز از آمادگی کامل برای تشویق و یاری رساندن به آنان برخوردارند.
من مایلم تا از این فرصت استفاده کرده و توافق هسته ای منعقد شده در ماه جولای میان ایران و 5+1 را به دولت و مردم ایران تبریک بگویم. این دستاوردی بزرگ است که حقوق ایران را در ان.پی.تی حفظ می کند و رفع سریع تحریمها را فراهم می سازد.
آیا ظرفیت سنجی برای همکاری اقتصادی متقابل بین دو کشور انجام شده است؟
گفتمان دائمی میان دولت های دو کشور و مبادلات میان اتاقهای بازرگانی، صنعت، معدن و کشاورزی ایران و الجزایر، ارتباط مستقیم میان صاحبان کسب و کار و شرکت های آنان سبب شده است تا درک بهتری از اولویت ها و اهدافشان پیدا کنند و تصویر واضح تری از ظرفیت های همکاری و فرصت های موجود ارائه دهند. بنابراین، تلاش ما متمرکز بر بخشهایی از اقتصاد است که برای هر دو طرف حائز اهمیت می باشد.
در کدام حوزه ها دو کشور می توانند سرمایه گذاری مشترک داشته باشند؟
در پاسخ به این سوال، می توانیم چهار بازار هدف برای سرمایه گذاری را مشخص کنیم:
انرژی: هر دو کشور تولید کننده نفت و گاز بوده و از تبحر و تخصص خاصی در این زمینه برخوردارند. ما می توانیم پروژه های مشترکی را در بخشهای کاوش، تولید و انتقال هیدروکربن ها پیش بینی کنیم. اهتمام به این منابع از طریق فرآوری آنها، یکی از اولویت های اصلی هر دو کشور است که می توانند با همکاری متقابل، پتروشیمی و صنایع پالایشگاهی را بهبود ببخشند. الجزایر همچنین مایل است از تخصص ایران در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی اتمی بهره ببرد.
صنعت و معدن: ایران و الجزایر همواره صنعت را یک فاکتور کلیدی در پیشرفت بشمار آورده اند و راهکارها و سیاست های مختلفی را برای ارتقا آن به کار گرفته اند. این امکان برای هر دو کشور فراهم است تا به تبادل مهارت ها بپردازند و فضای داد و ستد را در زمینه های زیر برای صاحبان کسب و کار فراهم سازند:
ایجاد کسب و کارهای مشارکتی در بخشهای مختلف صنعت مانند مکانیک، صنعت خودرو، صنایع فولاد و آهن، برق و صنایع الکتریکی، فناوریهای پیشرفته، تولید مواد غذایی، صنایع داروسازی، صنایع چوب و مبلمان. بکارگیری همزمان تخصص ایرانی و الجزایری در همکاری های مربوط به حوزه معدن نیز از دیگر منافع مشترک ما است.
کارهای خدماتی: همکاری های ثمربخشی میان پیمانکاران ایرانی و الجزایری در زمینه خدمات مدیریتی، مهندسی، نگهداری و ساخت و ساز بعمل آمده است.
مهمترین اقلام صادراتی الجزایر به ایران چیست؟
به دلیل شدت گرفتن تحریمهای اقتصادی و مالی علیه ایران، مجموع حجم مبادلات میان الجزایر و ایران با حفظ روند نزولی خود، از سرانه 50 میلیون دلار در سال 2008 به 23 میلیون دلار در سال 2011 و 7.4 میلیون دلار در سال 2014 رسید.
صادرات الجزایر نیز چندان چشمگیر نبوده است. واردات ما از ایران شامل کالاهای مصرفی مانند پسته، ابزارآلات و خدمات فنی و مهندسی می شود.
دومین کمیسیون عالی مشترک دو کشور ایران و الجزایر چه زمانی برگزار می شود؟ دستور کار آن چیست؟
کمیسیون عالی دوجانبه در اواسط دسامبر امسال در الجزیره برپا خواهد شد. در این جلسه، نقاط ضعف و قوت همکاری های دوجانبه مورد بازبینی و ارزیابی قرار خواهند گرفت و راه های گسترش و بهبود روابط میان ایران و الجزایر در همه زمینه ها، بویژه اقتصاد، تجارت و سرمایه گذاری بررسی خواهد شد.
در شهریور ماه سال جاری روسای بانک های مرکزی ایران و الجزایر در تهران دیدار کردند. مهمترین توافق صورت گرفته در چه حوزه هایی می باشد؟
توافقی بین روسای بانک های مرکزی دو کشور امضا شده است تا بانک های تجاری ایران و الجزایر بتوانند مشکلات موجود در سر راه نقل و انتقالات و ضمانت نامه های بانکی را حل کنند. این اتفاق ساز و کار دائمی را برای رایزنی میان بانکهای مرکزی دو کشور ایجاد می کند، تراکنش های بانکی را تسهیل کرده، مسایل حقوقی را حل می کند و روابط میان بانکهای تجاری دو کشور را ارتقا می بخشد.
این توافق در کنار رفع تحریمهای بین المللی علیه ایران بی شک افق جدیدی را در همکاری های دوجانبه و ترغیب شراکت میان بازرگانان ایرانی و الجزایری ترسیم می کند.
آیا در آینده نزدیک هیئت های اقتصادی الجزایری به ایران خواهند آمد؟
دیدار هیئتهای اقتصادی در الجزایر و ایران پس از برگزاری دومین کمیسیون عالی که در الجزایر در اواسط دسامبر امسال برگزار می شود صورت می پذیرد. این کمیسیون به ریاست مشترک معاون اول رئیس جمهوری ایران، آقای اسحاق جهانگیری و نخست وزیر الجزایر آقای عبدالمالک سلال انجام می شود.
پس از آن در اواخر نوامبر دیداری توسط کمیته بررسی در الجزایر انجام می شود که ریاست آن برعهده آقای آخوندی، وزیر راه و شهرسازی ایران و آقای عبدالقادر مساهل، وزیر امور مغرب، اتحادیه آفریقا و کشورهای عرب خواهد بود.
در این جلسه، پروژه های آینده و سازوکارهای گسترش همکاری ها مورد بحث قرار خواهند گرفت. ما همچنین دیدار وزرای بهداشت و مسکن و شهرسازی را در آینده خواهیم داشت.
به دنبال انتصاب آقای رضا عامری به عنوان سفیر جدید ایران در الجزایر، نقش سفارت ایران در گسترش مناسبات دو کشور را چگونه ارزیابی می کنید؟
از آقای رضا عامری سفیر ایران در الجزایر تشکر می کنم و به ایشان در پی برگزاری موفقیت آمیز هفته فرهنگی ایران طی 9 الی 13 اکتبر در شهر قسنطينه تبریک می گویم. از تمامی تلاش هایی که وی برای توسعه روابط دوستانه بین ایران و الجزایر دارند نیز کمال تشکر را دارم.
مطلب دیگری که در راستای توسعه روابط بازرگانی بین دو کشور تمایل دارم به آن اشاره کنم این است که سفارت الجزایر در ایران روند صدور ویزا را برای بازرگانان ایرانی تسهیل کرده است.
در زمینه گردشگری نیز، با تعدادی از آژانس های گردشگری ایران ارتباط برقرار کرده ایم تا بتوانند با تعدادی از آژانس های گردشگری الجزایر همکاری داشته باشند. به طور حتم از این طریق آنها می توانند تعدادی تور گردشگری از ایران به الجزایر را برای نوروز امسال تدارک ببینند.
با توجه به وابستگی الجزایر به درآمدهای نفتی و گازی، کاهش قیمت جهانی نفت چه تاثیری بر روی اقتصاد الجزایر داشته است؟
تاثیر سقوط قابل توجه قیمت هیدروکربن ها بر درآمد الجزایر بر کسی پوشیده نیست. اما همانطور که صندوق بین المللی پول اظهار داشت، الجزایر زیرساخت لازم برای مواجهه با این وضعیت را دارا است. سیاست کلان آینده نگرانه و نیز اعمال ردیف های گوناگون بودجه سبب شده تا دولت بتواند ساز و کارهای لازم را اتخاذ کند.
این محدودیت ها فرصت مناسبی را برای موشکافی در سیاست ها و نیز تصمیم گیری در دوران بحرانی برای ایجاد چشم انداز جدید اقتصادی و تنوع بخشیدن به منابع را فراهم می آورد. در این زمینه، دولت مدلی از رشد اقتصاد ملی و روش های تعیین بودجه را برای برنامه ای 5 ساله (2015-2019) به تصویب رساند که از قضا، سقوط قیمت نفت را نیز مد نظر قرار داده است.
هم اکنون قاره آفریقا با تولید روزانه بیش از چهار میلیون بشکه نفت در مجموع به اندازه 3 کشور ایران، ونزوئلا و مکزیک نفت تولید می کند. نقش کشورهای آفریقایی در تثبیت قیمت جهانی نفت را چگونه ارزیابی می کنید؟
آفریقا با توجه به در اختیار داشتن 8% از ذخایر نفت جهان، 7.6% ذخایر گازی و چشم اندازی روشن برای کشف منابع جدید (از مجموع 10 اکتشاف عمده جهانی منابع نفت و گاز در سال 2013 که 6 مورد آن متعلق به آفریقا می باشد)، این قاره بی شک بازیگری بی رقیب در بازار جهانی نفت است.
البته باید یادآور شد که از 12 عضو اوپک، 5 عضو آن تولید کنندگان عمده نفت هستند که تماماً تعهد خود را در تضمین تثبیت بازار نفت بجا می آورند. این تلاش از آن رو صورت می گیرد تا عرضه نفت در چارچوبی کارآمد و همیشگی به مصرف کننده ارسال شود و درآمد تولید کنندگان را نیز ثبات ببخشد.
برخی از کارشناسان الجزایری پیش بینی کرده اند که کشور لیبی ممکن است در آینده تجزیه شود و دولت الجزایر هم بسیار تلاش می کند تا این اتفاق روی ندهد، تا چه اندازه الجزایر می تواند به حل بحران لیبی کمک کند؟
الجزایر از ابتدای شروع بحران لیبی، مخالف دخالت کشورهای خارجی بود و همواره هم این موضوع را خاطرنشان می کنیم که دخالت های خارجی در لیبی نتایج فاجعه باری را در پی خواهد داشت، به ویژه در بحث تروریست و قاچاق اسلحه، شما با مرزهای منطقه صحرای آفریقا آشنا هستید. مرزهایی گسترده با جمعیت کم و اقلیم خشن که کنترل آنها بسیار دشوار و غیرممکن است. در این صورت هرنوع قاچاقی، بخصوص سلاح و مواد مخدر، انجام می گیرد.
الجزایر همیشه برادران لیبیایی خود را به حل صلح آمیز این مشکل دعوت کرده به نحوی که بتوانند تمامیت ارضی خود را حفظ کنند و به صورت یکپارچه باقی بماند. حتی مذاکراتی نیز بین مقامات لیبی در الجزایر و مراکش صورت گرفته است.
در ادامه باید متذکر شوم که الجزایر از تلاش های سازمان ملل متحد برای تشکیل دولت وحدت ملی در لیبی که نخستین قدم در تثبیت وضعیت این کشور محسوب می شود به طور کامل حمایت می کند.
تجزیه لیبی چه تاثیری بر روی تحولات آفریقا خواهد داشت؟
وخامت اوضاع امنیتی هم اکنون نیز تاثیرات غیرقابل جبرانی بر امنیت منطقه ساحل گذاشته است. به عنوان نمونه بحران در کشور مالی و قدرت گرفتن گروه های تروریستی مانند بوکوحرام از جمله پدیده های ناشی از بحران لیبی است. حتی قاره اروپا نیز از افزایش مهاجرت های پنهانی در امان نمانده است.
ما یقین داریم که برادران لیبیایی با بکارگیری تعقل و رجوع به گفتمان ملی، می توانند بر بحران موجود غلبه کنند و تمامیت ارضی و یکپارچگی خود را حفظ نمایند.
احمد قاید صالح، رئیس ستاد ارتش الجزایر مدتی قبل در کشور حالت فوق العاده اعلام کرد، آیا امکان دارد که گروه های تروریستی وارد الجزایر شوند؟
الجزایر در وضعیت اضطراری قرار ندارد. البته درست است که اوضاع در مرزهای شرقی و جنوبی ما به نحوی است که نیازمند هوشیاری دائم است، اما نیروهای نظامی و سرویس های امنیتی ما همیشه در آمادگی کامل به سر می برند. این خطر همیشه وجود دارد، ما هیچ وقت نمی خوابیم و بیداریم، چون تروریسم همیشه بیدار است.
از ابتدای دهه 90 میلادی تا به حال همیشه در حالت آماده باش قرار داریم، چون اگر این حالت وجود نداشته باشد مشکلات زیادی به وجود می آید. می توان گفت که هر روز نیروهای پلیس مرزی الجزایری مستقر در مرزهای این کشور قاچاقچیانی را دستگیر می کنند که سعی دارند مواد و اسلحه سبک و سنگین را وارد این کشور کنند.
باید یادآوری کنم که الجزایر هزینه بسیار زیادی را برای دستیابی به امنیت فعلی خود پرداخت کرده است، بیش از دویست هزار نفر را بین سال های 1991 الی 2000 برای مبارزه با تروریسم از دست داده ایم برای همین الجزایر تمام منابع مالی و انسانی خود را برای مبارزه با این دو به کار می گیرد تا امنیت و ثبات در الجزایر باقی بماند. حتی به کشورهای دوست و برادری که در تامین امنیت خود مشکل دارند مانند کشورهای مالی، نیجر و تونس کمک می کنیم.
آیا افرادی مانند مدنی مرزاق رهبر حزب اسلامی نجات الجزایر (Islamic Salvation Front) می توانند تهدیدی برای امنیت الجزایر باشند؟
اعضای این حزب سابق، اجازه فعالیت سیاسی در الجزایر را ندارند و نمی توانند فعالیت سیاسی داشته باشند.
چرا این حزب اجازه فعالیت سیاسی ندارد؟
تعدادی از اعضای حزب اسلامی نجات الجزایر سبب ترغیب یا انجام اقدمات تروریستی شده اند و به همین دلیل اعضای حزب از فعالیت سیاسی و تشکیل حزب جدید محروم شده اند. البته به غیر از این حزب، احزاب اسلامی دیگری در الجزایر وجود دارند که بر اساس قوانین جمهوری دموکراتیک مردمی الجزایر فعالیت می کنند.
یکی از موضوعاتی که کل جهان اسلام را تحت تاثیر قرار داد موضوع کشته شدن هزاران حاجی در مراسم حج امسال است. چه تعداد از حجاج الجزایری در این حادثه کشته شدند؟
از همین فرصت استفاده می کنم و به خانواده هایی که عزیزان خود را در این حادثه از دست داده اند تسلیت می گویم، همچنین از خداوند بزرگ برای جان باختگان طلب رحمت و مغفرت می کنم و امیدوارم که بهشت جای آنها باشد. البته با توجه به آمار رسمی که در 22 اکتبر منتشر شد، 43 زائر الجزایری کشته و 4 زائر نیز مصدوم هستند.
آیا الجزایر زائر مفقود نداشته است؟
تعداد بسیار کمی از حجاج الجزایری مفقود شده اند. کمیته بحرانی در الجزایر تشکیل شده است تا اوضاع را بررسی کند و ما منتظر ارسال نتایج تحقیقات توسط مقامات عالی ریاض هستیم.
آیا اجساد کشته شدگان به الجزایر منتقل شدند؟
بر اساس سنتی که داریم وقتی فردی در سرزمینی مقدس جان خود را از دست می دهد در همان سرزمین دفن می شود. می توان گفت این آرزوی هر حاجی الجزایری است تا در مکه و یا مدینه فوت و دفن شود.
به طور حتم مرگی که همراه با سختی باشد همیشه ناگوار است ولی حجاج مسن و کهن سال الجزایری اولین آرزویی که دارند این است که در همان مکان فوت شوند و در آنجا دفن گردند.
گفتگو از: محمدرضا نظری
