ماتیاس لنتز سفیر سوئد در ایران به پرسش های استکهلمیان پیرامون وضعیت بخش ویزا و مهاجرت و تجربیات دو سال زندگی در ایران پاسخ داده است.
به گزارش آوا دیپلماتیک به نقل از استکهلمیان، «ماتیاس لنتز» در روز یکم سپتامبر سال ۲۰۱۹ و تقریبا همزمان با شیوع کرونا در ایران و جهان رسما به عنوان سفیر سوئد در تهران خدمت خود را آغاز کرد.
ماتیاس لنتز، پیش از سفارت در ایران به عنوان دیپلمات در بخش آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه سوئد و همچنین به عنوان دیپلمات بلند پایه در چهارچوب دستگاه دیپلماسی اتحادیه اروپا در مانیل (فیلیپین) و پکن (چین) مشغول به خدمت بوده است.
وی پیش از این همچنین در سفارت خانه های سوئد در دهلی نو، پکن و جاکارتا خدمت کرده است و به زبان چینی مسلط است.
در سال ۲۰۰۰ و زمانی که آقای «استین هوو-کریستنسن» سفیر سوئد در ایران بود این پرسش را مطرح کردیم که چرا هیچ اطلاعاتی به زبان فارسی در وب سایت سفارت سوئد در تهران ارائه نمی شود، خصوصا اطلاعات در رابطه با پروسه درخواست ویزا. چند سال بعد، سال ۲۰۰۴، همین پرسش را خطاب به سفیر وقت آقای «کریستوفر گیلن استیرنا» و باز هم چند سال پس از آن، در سال ۲۰۰۹َ، خطاب به سفیر وقت «مگنوس ورنشتت» مطرح کردیم. همه این سفرا قول داند که «موضوع را با وزارت خارجه در میان خواهند گذاشت». این مرسوم است که سفارتخانه ها، برای مثال در رابطه با پروسه درخواست ویزا، به زبان کشوری که در آن مستقر هستند اطلاعات ارائه می کنند. بسیاری از سفارت خانه های اتحادیه اروپا در تهران به مراجعین خود اطلاعات به زبان فارسی ارائه می کنند. برای مثال حتی سفارت سوئد در مسکو دارای یک نسخه به زبان روسی است. چرا این موضوع از سوی وزارت خارجه در اولویت قرار نگرفته است؟
ما آنچه را که درخواست شده، یعنی ارائه اطلاعات به زبان فارسی در رابطه با پروسه ویزا، را ارائه می کنیم. اگر به نسخه انگلیسی وب سایت ما مراجعه کنید می توانید از جمله سه ویدیو کلیپ را مشاهده کنید که به زبان فارسی در رابطه با پروسه مربوط به درخواست های مختلف اطلاعات ارائه می کند. همچنین می توان به زبان فارسی در رابطه با چگونگی رزرو وقت و نیز مدارک مورد نیاز اطلاعات دریافت نمود. اطلاعات صفحه اینستاگرام سفارتخانه (@swedeniniran) نیز به زبان های فارسی و انگلیسی بروز می شود.
پاندمی کرونا برای ایرانی-سوئدی ها یک فاجعه بوده است. مدت زیادی است که بسیاری امکان دعوت از بستگان و عزیزان خود به سوئد را نداشته اند. برخی ایرانی-سوئدی ها به دلایل سیاسی حتی امکان سفر به ایران برای دیدار با بستگان خود را ندارند. پیش بینی شما از آینده چیست؟ آیا بخش ویزای سفارتخانه بزودی بررسی تقاضاهای ویزا را آغاز خواهد کرد؟
بواسطه شیوع کووید-۱۹ فعالیت های بخش مهاجرتی سفارتخانه محدود شده است تا خطر گسترش بیماری برای هم مراجعین و هم کارمندان به حداقل برسد. مصاحبه های مربوط به پرونده های اقامتی از سال ۲۰۲۱ در سطح محدود انجام می شود.
از آنجایی که این یک برداشت اشتباه است، باید تاکید کنم که از زمان آغاز شیوع کووید-۱۹ در ایران سفارتخانه در طی هیچ دوره زمانی تعطیل نبوده است. از آنجایی که ممنوعیت سفر به همه کشورهای اتحادیه اروپا کماکان معتبر است، سفارتخانه امکان پذیرش تقاضاهای ویزای شنگن را ندارد.
هیچ استثنای ویژه ای برای افرادی که می توانند نشان بدهند بر ضد کووید-۱۹ واکسینه شده اند نیز در نظر گرفته نشده است. در موارد اورژانس تقاضای ویزا برای حداکثر ۱۵ روز ماندن در سوئد پذیرفته می شود. منظور از موارد اورژانس سفر برای شرکت در مراسم خاکسپاری عضو نزدیک فامیل و یا دیدار با عضوی نزدیک از فامیل است که در سوئد تحت مراقبت در روزهای پایانی عمر قرار دارد. عضو نزدیک فامیل از نظر سفارتخانه پدر، مادر، فرزند، خواهر و برادر است. همه مراجعه کنندگان به سفارتخانه می بایست دارای وقت قبلی باشند.
پیش بینی این که ممنوعیت سفر از ایران به اتحادیه اروپا چه زمانی لغو خواهد شد و این که فعالیت های سفارتخانه تا چه زمانی برای به حداقل رساندن خطر شیوع بیماری و حفاظت از مراجعه کنندگان و کارمندان محدود خواهد بود بسیار دشوار است.
شایعه شده است که سفارت سوئد در تهران در صدد است که بمانند برخی از دیگر سفارتخانه های اروپایی در ایران بخش ویزای خود را برون سپاری کند، یعنی پروسه پذیرش تقاضا را به شرکت های خصوصی بسپارد. آیا چنین برنامه ای دارید و در این صورت متقاضیان به چه شکلی از آن متاثر خواهند شد؟
هیچ برنامه ای برای برون سپاری بخش ویزا وجود ندارد. همه متقاضیان ویزا بر همین اساس می بایست به خود سفارتخانه مراجعه کنند.
با چند درصد از تقاضاهای ویزای اتباع ایران در سفارت سوئد در تهران موافقت می شود؟ منظور ما آمار قبل از آغاز پاندمی است.
مقایسه ای میان تعداد تقاضاهای قبول شده در سال ۲۰۱۷ با سال ۲۰۲۰، قبل از پاندمی، نشان می دهد که برای نسبت کمتری از متقاضیان ویزا صادر شده است. در سال ۲۰۱۷ میزان ویزاهایی که مورد قبول قرار گرفته ۶۵ درصد و در ژانویه ۲۰۲۰ به ۴۷ درصد کاهش یافته است. یک دلیل مهم این است که وضعیت اقتصاد در ایران به شدت تحت فشار است و اثبات دارا بودن اعتبار اقتصادی-اجتماعی در کشور برای خیلی ها دشوارتر شده است.
سفارت همزمان یک ارزیابی کلی از تمام شرایط و اسناد ارائه شده در یک درخواست ویزا بعمل می آورد و ریسک عدم بازگشت را ارزیابی می کند.
همه متقاضیان پاسخ کتبی دریافت می كنند و در صورت رد تقاضا می بایست دلایل آن اعلام شود و همچنین فرد تصمیم گیرنده مشخص باشد.
در روند بررسی درخواست های ویزا، سفارت باید از مقررات ویزا و خط مشی دادگاه ها پیروی کند. هر ساله از چند هزار تصمیم رد شده ویزا به دادگاه مهاجرت در سوئد شکایت برده می شود. در سال ۲۰۱۹ تقریبا ۳۰۰۰ شکایت به دادگاه مهاجرت در سوئد تسلیم شد. حدود ۵ تا ۱۰ پرونده در سال توسط دادگاه مورد قبول قرار می گیرد.
آیا دارنده یک ویزای شنگن سوئد می بایست حتما نخستین سفر خود را به سوئد انجام دهد؟
اگر برای فردی یک ویزای شنگن سوئد صادر شده باشد سوئد می بایست مقصد اصلی سفر وی باشد، اما نه لزوما نخستین کشوری که فرد به آن سفر می کند. اما سوئد باید کشوری باشد که دارنده ویزا برنامه دارد بیشترین زمان را در آن بسر ببرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با ویزا می توان به وب سایت سفارت مراجعه کرد.
اتباع سوئد که در ایران بسر می برند در صورت وقوع رویدادهایی از قبیل شورش، جنگ یا زلزله می بایست چه کنند. در این گونه مواقع می توان انتظار چه کمک هایی از سفارتخانه داشت؟
از جمله ماموریت های سفارتخانه این است که آماده باشد تا در صورت بروز یک فاجعه یا وضعیت بحرانی بتواند سریعا وارد عمل شود تا کمک های کنسولی در اختیار اتباع سوئد قرار گیرد. به این معنی که سفارتخانه می تواند اطلاعات و توصیه های سفر ارائه کند، به افرادی که در وضعیت اضطراری قرار گرفته اند برای حل مشکل راهنمایی ارائه کند و همچنین برای مثال یک گذرنامه جدید صادر کند، با بستگان فرد و یا ادارات لازم در سوئد تماس بگیرد.
مسئولیت فردی خود مسافر در این رابطه در مرکزیت قرار دارد. بسیار مهم است که مسافر دارای بیمه مسافرتی، گذرنامه و ویزای معتبر، پول کافی برای کل مدت سفر و بلیت برگشت باشد و به بستگان خود اطلاع دهد که در کجا به سر می برد و چگونه می توان با وی تماس گرفت.
برای اینکه آمادگی ما هرچه بهتر باشد، به همه شهروندان سوئدی که در ایران هستند، برای مدت زمان کوتاه یا طولانی، توصیه می شود که در «فهرست سوئدی ها» ثبت نام کنند. انجام این کار در وب سایت سفارت یا در برنامه UD Resklar آسان است. در شرایط بحرانی، سفارت می تواند با کلیه افرادی که در «فهرست سوئدی ها» ثبت نام کرده اند از طریق اطلاعات مربوطه تماس بگیرد.
در صورت بروز وضعیت بحرانی عمده در ایران، سفارت اطلاعات را از طریق وب سایت سفارت در بخش “رویدادهای جاری” به اشتراک می گذارد. در برنامه UD Resklar امکان تنظیم اعلان ها برای بروز رسانی های مربوط به ایران وجود دارد.
گاهی اوقات افراد دارای تابعیت دوگانه سوئدی-ایرانی به دلایل مختلف برای خروج از ایران دچار مشکل می شوند. در این حالت چه کمک هایی می توان از سفارت سوئد دریافت کرد؟
سفارت وظیفه دارد در صورت نیاز و از طریق کنسولی به شهروندان سوئد کمک کند. اما حتی اگر سوئد با همه شهروندان سوئدی بر اساس یک مقررات رفتار کند، دارا بودن تابعیت کشور دیگری می تواند اقداماتی را که مقامات سوئدی می توانند در آن کشور برای ارائه کمک های کنسولی انجام دهند محدود کند. ایران تابعیت مضاعف را به رسمیت نمی شناسد، بلکه فقط تابعیت ایرانی را به رسمیت می شناسد.
این بدان معناست که افرادی که تابعیت دوگانه سوئدی-ایرانی دارند در نزد مقامات ایرانی فقط ایرانی محسوب می شوند. بنابراین، امکانات سفارت برای کمک به شهروندان سوئدی-ایرانی که نیاز به کمک کنسولی دارند بسیار محدود است.
هنگام خروج از کشور مقامات ایرانی معمولاً از اتباع خارجی مطالبه ویزای خروج می کنند و شهروندان ایرانی نیز با گذرنامه ایرانی سفر می کنند. در صورت لزوم سفارت می تواند گذرنامه سوئدی جدید صادر کند، اما این لزوما به این معنی که شخص امکان سفر به خارج از کشور را دارد نیست. سفارت اطلاعات ویژه مسافرتی را برای افراد دارای تابعیت مضاعف در وب سایت ما قرار داده استِ، که خواندن آنها را توصیه می کنم:
www.swedenabroad.se/sv/om-utlandet-f%C3%B6r-svenska-medborgare/iran/reseinformation/ambassadens-reseinformation/
آیا شما خودتان علاقه داشتید که به عنوان سفیر سوئد در ایران خدمت کنید یا این که وزارت خارجه مشخص می کند چه کسی می بایست در کجا سفیر باشد؟
همه سمت های خالی که بخشی از سیستم گردش وزارت امور خارجه هستند آگهی می شوند، از جمله پست های سفارت. بنابراین به طور کلی افراد پست های مورد علاقه خود را درخواست می کنند، از آن جمله پست های خدمت در ایران.
از نظر شما بزرگترین تفاوت میان خدمت به عنوان دیپلمات در ایران با خدمت در دیگر کشورهای جهان در چیست؟
مقایسه پست ها دشوار است. هر کشوری شرایط خاص خود را دارد. مطمئناً شباهت های زیادی در کارهای دیپلماتیک روزانه در ایران در مقایسه با سایر کشورهایی که در آنها خدمت کرده ام وجود دارد، اما ایران در نوع خود بی نظیر است – تاریخ، فرهنگ، غذا و افرادی که شما ملاقات می کنید – و مهربانی ایرانیان که خیلی ها گواه آن هستند را من نیز تجربه کرده ام، شاید البته بجز در زمان ترافیک پر حرارت….
آیا زمان کافی داشته اید که یک غذای ایرانی مورد علاقه خود را پیدا کنید؟
من به غذایی که دوست نداشته باشم برنخوردم، و خصوصاً خوشم آمد که چنین فصلهای مشخصی برای میوه و سبزیجات مختلف وجود دارد. من همچنین خوشم آمد که چگونه میوه – کشمش، آلو، خرما و غیره – در خورشت گوشت و برنج استفاده می شود و برنج ایرانی خاص است. مدتی پیش من در خیابان یک کاسه حلیم خوردم، و بسیار جالب بود که چقدر شبیه حریره جو دوسر سوئدی ما است.
طبیعتا پاندمی کرونا بسیار محدود کننده بود، اما آیا سفیر با این وجود فرصتی برای گشت و گذار در ایران و توصیه مکانی برای سفر به دیگران پیدا کرده است؟
پاندمی دقیقا باعث شد که متاسفانه امکان سفر به نقاط مختلف کشور را پیدا نکنم، و در نتیجه هنوز مکان های زیادی است که باید کشف کنم، و با علاقه در انتظار آن هستم.
تا به امروز بدترین و بهترین تجربه های شما در ایران چه بوده است؟
بهترین تجربه من کماکان در جریان شناختن کشور است. مردمی که در اینجا زندگی می کنند و آشنایی با فرهنگ و تاریخ ایران. بدترین تجربه من هم سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراین در ژانویه ۲۰۲۰ بود که در آن ۱۷ شهروند و مقیم سوئد جان خود را از دست دادند. همچنین مشاهده تاثیرات سخت تحریم ها، و البته پاندمی کرونا، بر روی مردم ایران برایم دشوار بود.
سوئد معمولا برای ایرانیان با گروه موسیقی آبا، خودرو ولوو، کتاب کودک پی پی جوراب بلند، اینگرید برگمن، آلفرد نوبل، جوایز نوبل، اسپوتیفای، اسکایپ، اینگمار برگمن….. و البته آزادی، برابری زن و مرد و رفاه اجتماعی تداعی می شود. سفارت چه اقداماتی برای پر رنگ کردن تصویر سوئد در ایران و اطلاع رسانی از فرهنگ و ارزش های سوئدی انجام می دهد؟
سفارت کارهای تبلیغاتی گسترده ای در زمینه تجارت، فرهنگ و به طور کلی در رابطه با تصویر سوئد انجام می دهد. ما برای افزایش مبادلات تجاری کار می کنیم، در نمایشگاه ها، جشنواره های فیلم و به طور کلی تبادلات فرهنگی شرکت می کنیم. و باز هم، پاندمی کرونا ما را مجبور به توقف فعالیت ها کرد، اما امیدواریم که به زودی بتوانیم فعالیت های عادی خود را از سر بگیریم.
اکثریت ایرانی-سوئدی ها و گروه بزرگی از ایرانیان داخل ایران که با سوئد در ارتباط هستند استکهلمیان را می خوانند. آیا سفیر مایل است چند جمله خطاب به این دسته از ایرانیان و ایرانی-سوئدی ها بیان کند؟
روابط سوئد و ایران بسیار دیرینه است. اولین سفر مستند یک سوئدی به ایران، پرشیا، توسط «بنگت اکسنستیرنا» بود که در سال ۱۶۱۶ به اصفهان سفر کرد. از آن زمان این رابطه به طور پیوسته توسعه یافته است و امروز از نظر من بر روی سه پایه استوار است.
کمپانی های سوئدی برای مثال اسکانیا، اریکسون، تترا پاک، اسکانسکا- مدتهاست در ایران فعال هستند و ایران مدتهاست که یکی از مهمترین بازارهای سوئد در خارج از اروپا است.
من امیدوارم که توسعه سیاسی، به ویژه گفتگوهای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، بتواند شرایط را برای برقراری مجدد روابط تجاری فراهم کند. ثانیا، ما تماس های بین مردمی گسترده ای داریم. جامعه ایرانی تبار سوئد بزرگ است و من اغلب در اینجا افرادی را ملاقات می کنم که با سوئد ارتباط دارند، شاید اعضای خانواده ای که در سوئد زندگی می کنند و یا با شرکت ها یا چیز دیگری ارتباط دارند. این پیوندها مهم است.
ثالثاً، سوئد ایران را به خودی خود یک کشور مهم، و همچنین به عنوان یک قدرت منطقه ای می داند. اگرچه اختلاف نظر سیاسی، از جمله در رابطه با حقوق بشر، داریم اما برای ما مهم است که بتوانیم روابط سیاسی سطح بالایی داشته باشیم تا بتوانیم مذاکرات لازم را انجام دهیم.
