سفر جیم داباکیس، سناتور ایالت یوتا ایالات متحده آمریکا به ایران با انتقاد شدید برخی از اصولگرایان ایرانی مواجه شد و همینطور درباره اطلاع نداشتن مقامات ایرانی پیرامون این سفر گمانه زنی های متناقضی مطرح شده است این در حالی است که وزیر اطلاعات ایران در صحن مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که سرویس های اطلاعاتی کشور از سفر و تردد این سناتور آمریکایی در ایران اطلاع داشته اند. سناتور داباکیس طی گفتگو با آوا دیپلماتیک ضمن تشریح اهداف سفر خود به ایران، تحلیل خود را درباره تاثیر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بر نحوه اجرای برجام بیان کرده است.
گفتگوی اختصاصی آوا دیپلماتیک با جیم داباکیس
سناتور دموکرات ایالت یوتا ایالات متحده آمریکا
ایران امروز به لحاظ فرهنگی و اجتماعی با آنچه در ذهنیت سیاستمداران آمریکایی وجود دارد دارای چه تفاوت هایی می باشد؟
پنج یا شش سال پیش بود که به همراه تور به ایران سفر کردم و اوقات بسیار خوشی را آنجا گذراندم. زیبایی این سرزمین، عظمت فرهنگ و گرمای وجود مردم در همان پنج یا شش شهری که رفتیم، مرا به وجد آورده بود.
آیا در هیات همراهتان به جز شما چهره سیاسی آمریکایی دیگری نیز حضور داشت؟
من به دنبال مجالی برای دیدار دوباره بودم و این فرصت در ماه سپتامبر برایم ایجاد شد. من درخواست خود را برای دریافت ویزای گردشگری ثبت و آن را دریافت نمودم و از دیگر همکاران من در حزبمان، تنها دو نفر به این سفر رفتیم. باید گفت که این سفر جنبه دیپلماتیک نداشت و کاملا شخصی بود.
در چنین شرایطی، با ما نیز همان برخوردی صورت می گرفت که با شهروندان عادی می شد و از این رو، من نیازی به بیان شغل پاره وقت و نه چندان پردرآمد خود بعنوان سناتور ایالت یوتا نمی دیدم.
آیا سفارت سوئیس در ایران به عنوان حافظ منافع آمریکا در این سفر به شما کمک کرده است؟
من بطور شخصی و بعنوان یک گردشگر با ویزای توریستی به ایران آمدم و به همین دلیل، نیازی به دعوتنامه رسمی نداشتم. درباره وضعیت سفارت سوئیس را هم هیچ اطلاعاتی ندارم.
به کدام شهرهای ایران سفر کردید؟
من در این سفر به دو شهر تهران و اصفهان رفتم و در نظر داشتم تا در ماه می، گروهی از گردشگران از یوتا را با خود بیاورم. این سفر سیاسی نبود و تنها افراد عادی و برخی لیدرهای علم و تجارت در آن حضور خواهند داشت.
شما هدف سفر خودتان به ایران را خدمت به مردم ایالت یوتا و همه مردم آمریکا اعلام کرده اید، سفر شما چگونه می تواند این امر را محقق کند؟ آیا سفر شما جنبه سیاسی داشت؟
من موضعی درباره مسایل کلان بین المللی ندارم، چرا که این مسئولیت شخصیت های به مراتب تاثیرگذارتری است که در واشینگتن و تهران وظیفه پیگیری آن را دارند. هدف من به زبان ساده آن بود تا به مردم آمریکا بگویم درک و تصوراتشان از ایران شاید با واقعیت همخوانی نداشته باشد و نیز، چند کلامی از صمیمیت و مهمان نوازی ایرانیان برایشان بگویم و آنان را ترغیب کنم تا بهترین غذاهای جهان را در ایران بچشند و تجربه کنند.
آیا سایر سناتورهای آمریکایی را تشویق می کنید تا آنها نیز به ایران سفر داشته باشند؟ بازخورد سفر شما به ایران بین آنها چگونه بود؟
من همه را به بازدید از ایران تشویق می کنم، زیرا تجربه ای بی نظیر است و کاملا با آنچه مخالفان از این کشور ترسیم کرده اند تفاوت دارد. دیگر سناتورهای ایالت یوتا راجع به سفر من بسیار کنجکاو بودند و تمایل داشتند تا نظراتم را برایشان بگویم.
از دیدگاه شما روند گسترش مناسبات اقتصادی ایران و ایالات متحده آمریکا چه تاثیری بر مناسبات سیاسی دو کشور خواهد داشت؟
من به افزایش اعتماد و بهبود وضعیت تجارت میان دو کشور امیدوارم و باید گفت که چنین اتفاقی برای همه جهان سودآور است.
آیا مقامات ایرانی و آمریکایی در جریان سفر خودتان قرار داده بودید؟
هرگاه تصمیم خود را برای سفر بعدی گرفتم، قبل از هر چیز به همگان می گویم چه زمانی قرار است بروم، زیرا انسان باید به جایی برود که همه از او استقبال می کنند و در غیر اینصورت، نرفتن بهتر است.
من هیچگاه قصد نداشتم تا با پنهان کردن سفرم، به شعور عده ای توهین کنم، بلکه تنها می خواستم فاصله خود را با آنان کمتر کنم.
آیا فکر نمی کنید سفر شما به ایران می تواند به دولت آقای روحانی فشار وارد کند؟
مایلم تا کسانی که از آمدن من ناراحت شده بودند را به یوتا دعوت کنم و مطمئنم که اهالی یوتا میزبانان خوبی خواهند بود. شاید آن موقع بتوان کمی راجع به اهداف مشترک صحبت کرد.
برخی از سیاستمداران ایرانی نگران هستند که دولت جدید آمریکا، برجام را یکطرفه نقض کند دیدگاه شما در این مورد چیست؟
به نظر من، دولت ایالات متحده امریکا نه می تواند و نه می خواهد تا تعهدات خود را در قراردادی نقض کند که خود، آن را امضا کرده است. ایالات متحده سالها است که علیرغم به قدرت رسیدن تفکرات سیاسی مختلف، عملکرد قابل قبولی در قراردادها و معاهدات بین المللی با دولت ها داشته است. جو سیاسی پیش از انتخابات کمی ملتهب است و ضرب المثلی راجع به آن وجود دارد که می گوید: شنیده ها را باور نکن و از مشاهدات، تنها بخشی را بپذیر.
علیرغم تمایل شدید برخی در هر دو سو که می خواهند درگیری و بی اعتمادی ادامه یابد، من معتقدم که به تدریج، همه دنیا و ملت های دو کشور از ما می خواهند تا راهی برای بازیابی اعتماد و درک متقابل بیابیم. همانطور که جان کندی گفت: وقتی با کسی دوست هستید، نیازی به برقراری صلح با وی ندارید (چرا که دوستان با یکدیگر دشمن نمی شوند). پس بهتر است همگی به بهبود روابط رو بیاوریم و طی کردن فاصله هزار کیلومتری میان دو کشور می تواند گام نخست باشد.
گفتگو از : محمدرضا نظری
