سفیر سنگال در ایران: اولین رکن فرآیند صلح، تقویت توسعه است.

یکشنبه، 24 مارس 2024، انتخابات ریاست جمهوری در سنگال به طور مسالمت آمیز در سراسر کشور برگزار شد. این انتخابات با پیروزی باسیرو دیومای فایه، بازرس مالیاتی سابق و چهره ای نوظهور در عرصه سیاست این کشور، همراه بود. وی به عنوان جوان‌ترین رئیس جمهور سنگال، 10 روز قبل از انتخابات از زندان آزاد شده بود و با وعده مبارزه با فساد و اصلاح نظام سیاسی و اقتصادی، رقیب خود را شکست داد و نویدبخش تغییر و تحول در این کشور شده است. انتخاب باسیرو دیومای فایه، می تواند فرصتی جدیدی برای تقویت روابط دو کشور ایران و سنگال در زمینه های مختلف را فراهم کند. به همین منظور گفتگویی با آقای سالیو نیانگ دینگ، سفیر سنگال در ایران انجام داده ایم که در ادامه می خوانید. در این گفتگو، به بررسی روند مناسبات سیاسی و اقتصادی دو کشور و ظرفیت های موجود در گسترش روابط دو جانبه پرداخته شده است.

مصاحبه اختصاصی آوا دیپلماتیک با آقای سالیو نیانگ دینگ، سفیر سنگال در ایران

جمهوری سنگال از چه جایگاه سیاسی و اقتصادی در غرب آفریقا برخوردار است؟

سنگال به لطف برخورداری از فضای صلح آمیز و ثبات اجتماعی و سیاسی با پشتوانه یک سنت دیپلماتیک طولانی، در غرب آفریقایی که گرفتار بحران های متعدد و چند وجهی است، جزیره صلح و ثبات منطقه به حساب می آید. بر خلاف بسیاری از کشورهای منطقه آفریقای جنوب صحرا، سنگال هیچ سابقه ای از کودتای نظامی، جنگ شهری یا درگیری مذهبی ندارد.

با تکیه بر موقعیت تاریخی خود به عنوان یک “استثنای دموکراتیک”، سنگال تبدیل به یک بازیگر سیاسی اصلی شده است که دیپلماسی نفوذ را با همکاری توسعه اقتصادی چندجانبه به ویژه در زمینه مبارزه با تروریسم ترکیب می کند.

نفوذ سیاسی سنگال این امکان را برای کشور فراهم کرده است تا حضور خود را در نهادهای مختلف تصمیم ساز و گروه های مهم منطقه ای از جمله مشارکت جدید برای توسعه آفریقا (NEPAD)، سازمان ملل متحد، شورای امنیت سازمان ملل متحد، اتحادیه آفریقا، جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا (ECOWAS) و سازمان همکاری اسلامی (OIC) تثبیت نماید.

سنت طولانی مدت صلح و دموکراسی کشور، به ایجاد یک محیط تجاری مساعد برای سرمایه گذاری کمک کرده است.

مضاف بر آن، سنگال دارای اقتصادی کاملا باز است. سنگال همچنین از شماری موافقتنامه تجارت ترجیحی با چندین اقتصاد بزرگ جهان از جمله اتحادیه اروپا، چین و ایالات متحده سود می برد.

سنگال عضوی از جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا (ECOWAS) است؛ یک بلوک منطقه ای متشکل از پانزده کشور (با جمعیتی در حدود 360 میلیون نفر) که برای ارتقای یکپارچگی اقتصادی در بخش های مختلف همچون حمل و نقل، انرژی، صنعت، کشاورزی، منابع طبیعی و تجارت طراحی شده است.

سنگال همچنین عضوی از اتحادیه اقتصادی و پولی غرب آفریقا (WAEMU) است؛ سازمانی منطقه ای متشکل از 8 کشور و 112 میلیون نفر جمعیت ساکن که ماموریت آن ارتقای یکپارچگی اقتصادی از طریق تقویت رقابت پذیری اقتصادهای کشورهای خود در چارچوب یک بازار باز و رقابتی و محیط هماهنگ قانونی می باشد.

عضویت کشور در مناطق یکپارچه اقتصادی و پولی (ECOWAS و WAEMU) و موقعیت جغرافیایی آن، سنگال را به دروازه اصلی بازارهای بزرگ منطقه ای مبدل نموده است.

پیش از حضور در ایران، مهم‌ترین سمت‌های دیپلماتیک شما چه بوده‌اند؟

پیش از تهران، من معاون (وزیر مختار) نمایندگی دائم جمهوری سنگال در سازمان ملل متحد بودم. همچنین رایزن اول سفارت سنگال در پاریس بودم. پیشتر نیز در اداره سازمان های چند جانبه وزارت امور خارجه، رئیس بخش سازمان ملل متحد بودم.

روابط سیاسی ایران و سنگال در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد؟ چه زمینه‌هایی برای گسترش همکاری‌های دو کشور وجود دارد؟

روابط سیاسی بین ایران و سنگال در وضعیت خیلی خوبی قرار دارد. ارتباطات سطح بالایی بین رهبران دو کشور وجود دارد. برای مثال، در حاشیه پانزدهین نشست بریکس (BRICS) در ژوهانسوبورگ، رئیس جمهور اسبق سنگال عالیجناب آقای مکی سال با عالیجناب سید ابراهیم رئیسی دیدار داشت. در این دیدار، آنها علاقه خود برای تعمیق روابط دو کشور را ابراز نمودند. همچنین در حاشیه پنجاه و دومین نشست عادی شورای حقوق بشر که فوریه 2023 در ژنو برگزار شد، عالیجناب آقای امیر عبداللهیان  با همتای سنگالی خود سرکار خانم آیستا تال سال وزیر امور خارجه سنگال دیدار نمود.

همچنین تبادل دائمی هیئت ها بین دو کشور در دو سال اخیر برقرار بوده است. وزیر محیط زیست سنگال برای حضور در اجلاس بین المللی مقابله با توفان های ماسه و گرد و غبار در تاریخ های نهم و دهم سپتامبر 2023، به ایران سفر کرد.

از بیست و پنجم تا بیست و نهم سپتامبر 2023، مدیر آسیا-پاسیفیک و مدیر خاورمیانه وزارت امور خارجه سنگال به دعوت مدیرکل آفریقا وزارت امور خارجه ایران، در تهران حضور داشتند.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران، آقای علی باقری کنی، در نهمین نشست مجمع صلح و امنیت در آفریقا که در نوامبر 2023 در داکار پایتخت سنگال برگزار شد، شرکت نمود.

با توجه به اینکه روابط سیاسی بین دو کشور مستحکم است، تلاش ها برای توسعه همکاری بین ما باید بر حوزه های اقتصادی، تجاری و صنعتی معطوف شود.

حجم تجارت دوجانبه ایران و سنگال در سال گذشته چه مقدار بوده است؟ این رقم در مقایسه با سال های گذشته چه تغییری داشته است؟ مهم‌ترین اقلام صادراتی و وارداتی بین دو کشور شامل چه محصولاتی می شود؟

با استناد به آمار رصد خانه پیچیدگی اقتصادی (The Observatory of Economic Complexity)، در سال 2022، صادرات سنگال به ایران 67 هزار دلار بوده است. مهم ترین اقلام صادر شده از سنگال به ایران شامل ماهی منجمد فیله نشده (54.5 هزار دلار)، آهن قراضه (10.9 هزار دلار)، و سخت پوستان (1.65 هزار دلار) بودند. در طول 26 سال گذشته، صادرات سنگال به ایران با نرخ سالانه 17.2% از رقم 9.01 میلیون دلار در سال 1996 به 67 هزار دلار در سال 2022، کاهش یافته است.

در سال 2022، صادرات ایران به سنگال 17.4 میلیون دلار بود. مهم ترین اقلام صادرشده از ایران به سنگال عصاره مالت (10.8 میلیون دلار)، فراورده های فرعی گوشت (2.19 میلیون دلار)، و خودو (1.63 میلیون دلار) بودند. در طول 26 سال گذشته، صادرات ایران به سنگال با نرخ سالانه 20.5% از رقم 136 هزار دلار در سال 1996 به 17.4 میلیون دلار در سال 2022، افزایش یافته است.

آخرین کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور چه زمانی تشکیل جلسه داد و نقش این کمیسیون در توسعه روابط دو کشور را چگونه ارزیابی می کند؟

پس از 10 سال وقفه، در دسامبر 2023، سنگال میزبان پنجمین کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی بین دو کشور بود. جلسه کمسیون مشترک بسیار موفقیت آمیز بود چرا که به هر دو هیئت این اجازه را داد تا تمامی زمینه های همکاری بین دو کشور را بررسی و راه را برای توسعه بیشتر آن هموار کنند.

عمده تمرکز این کمیسیون بر توسعه همکاری های دوجانبه در زمینه های مورد علاقه بخش های دولتی و خصوصی دو کشور بود که شامل حوزه های کشاورزی، معدن، انرژی، تجارت، صنعت، تکنولوژی، تحقیقات، آموزش، بهداشت و گردشگری می شد.

در خلال این کمیسیون مشترک، شش تفاهمنامه و توافقنامه همکاری در حوزه های فرهنگی، کشاورزی، حقوقی، و قضایی به امضا رسید.

تا چه اندازه ایران و سنگال می توانند در زمینه تجهیزات کشاورزی و صنعت با یکدیگر همکاری داشته باشند؟

با عنایت به ظرفیت های عظیم موجود بین دو کشور، کشاورزی و صنایع قطعا از جمله حوزه هایی هستند که سنگال و ایران می توانند کارهای زیادی در آن انجام دهند.

در زمینه همکاری صنعتی، شرکت سنیران اتو (SenIran Auto) که در سنگال قرار دارد و دو کشور مالک مشترک آن هستند، نمونه ای از همکاری در زمینه خودسازی است. چنین مشارکت هایی باید تقویت شود و به سایر حوزه ها از جمله صنایع غذایی و تولید گسترش یابد.

دو طرف توافق نمودند که کشاورزی باید اولویت همکاری ها قرار بگیرد. بنابراین، در خلال آخرین کمیسیون مشترک که در دسامبر سال 2023 در شهر داکار پایتخت سنگال برگزار شد، در خصوص انعقاد و امضای تواهمنامه ای پیرامون همکاری در بخش کشاورزی بین دو کشور، به توافقی رسیدیم که بر اساس آن هر دو طرف آمادگی خود را برای اجرای پروژه های مشترک در حوزه آب و خاک، کشاورزی، باغداری و آبزی پروری و سایر حوزه های مرتبط همچون دام و شیلات اعلام نمودند.

دو هیئت همچنین علاقه خود را برای توسعه حجم تجارت محصولات کشاورزی و برگزاری کارگاه های آموزشی و بازدیدهای تخصصی در زمینه های مختلف بخش کشاورزی ابراز نمودند.

علاوه بر این، طرفین موافقت نمودند که در زمینه تحقیقات کشاورزی با ایجاد یک چارچوب کلی برای همکاری مستقیم بین موسسه تحقیقات کشاورزی سنگال (ISRA) و موسسه تحقیقات کشاورزی ایران به جهت تولید بذر با کیفیت، با یکدیگر همکاری کنند.

موانع و چالش‌های پیش روی توسعه تجارت دو کشور شامل چه موضوعاتی می شوند؟

از دیدگاه من، موانع اصلی بر سر راه توسعه واقعی تجارت بین دو کشور دو نوع هستند.

مانع نخست حاصل اعمال تحریم های اقتصادی و مالی است که انجام تراکنش های این بخش را دشوار می سازد.

مورد دوم نیز مربوط به عدم وجود خطوط مستقیم حمل و نقل دریایی بین دو کشور است.

در طول فعالیتتان به عنوان سفیر سنگال در ایران به کدام استان های ایران سفر کردید و دیدگاه شما در مورد مردم و فرهنگ ایران چیست؟

من از چندین استان ایران بازدید داشته ام و به شهرهای اصفهان، تبریز، ارومیه، ماسوله، نوشهر، یزد، مشهد، قم، همدان، ابیانه، نطنز، کاشان، روستای آلاشت و غیره سفر کرده ام.

من حقیقتا تحت تاثیر غنا و تنوع فرهنگ و آثار تاریخی ایران قرار گرفتم.

هر کجا که بودم، مهمان نوازی ایرانی ها یکسان بود: به گرمی مورد استقبال قرار گرفتم.

سطح تعاملات فرهنگی بین ایران و سنگال را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ چه برنامه‌هایی برای تبادل فرهنگی بین دو کشور وجود دارد؟

تعاملات فرهنگی بین ایران و سنگال با وجود آنکه در تاریخ 11 فوریه 1974 اولین قرارداد همکاری فرهنگی، علمی و فنی خود را در شهر داکار پایتخت سنگال امضا نمودند، حاشیه ای است. علاوه بر آن، یک تفاهمنامه همکاری فرهنگی، علمی و آموزشی نیز بین دو کشور در تاریخ 8 فوریه 1999 به امضا رسید.

با در نظر گرفتن این موضوع، در آخرین کمیسیون مشترک، طرفین از اراده خود برای تبادل تجربیات و متخصصین و سازماندهی کارگاه های آموزشی در زمینه حفاظت، مرمت، ثبت و مستندسازی آثار و بناهای تاریخی سخن گفتند.

آنها همچنین تمایل خود را برای شرکت در برگزاری رویدادهای فرهنگی و آموزشی، جشنواره ها و نمایشگاه های عرضه و فروش صنایع دستی اعلام کردند.

طرفین علاقه مندی خود را برای تدوین و تهیه سند تبادل فرهنگی بین دو کشور ابراز نمودند. بدین ترتیب، اساس توسعه همکاری فرهنگی بین ایران و سنگال هم اکنون فراهم است.

چه اقداماتی برای تقویت همکاری‌های علمی و فناوری بین ایران و سنگال انجام شده است؟

مهم ترین اقدام برای تقویت همکاری های علمی و تکنولوژیکی بین ایران و سنگال، ایجاد یک کمیته اجرایی مشترک در زمینه های تکنولوژی، نوآوری، و اقتصاد دانش بنیان با بذل توجه به بخش های مرتبط دو کشور به ویژه مرکز همکاری های تحول و پیشرفت ایران است که این تصمیم در خلال آخرین کمیسیون مشترک گرفته شد. موضوعات این همکاری باید با توافق دوجانبه ارائه و تعیین شود.

ایران و سنگال در زمینه های آموزشی، تبادل استاد و دانشجو، انجام تحقیقات مشترک و اعطای بورسیه تحصیلی، چه همکاری با یکدیگر دارند؟

سنگال و ایران همکاری های آموزشی خود را از قبل تر توسعه داده اند. از سالیان دور تا کنون، بورسیه های تحصیلی از سوی دولت ایران به دانشجویان سنگالی داده شده است. حوزه های مختلف مطالعاتی از جمله ادبیات، بنزین و گاز، ژئوفیزیک و غیره از جمله این بورسیه ها هستند. همچنین دپارتمان زبان فارسی در دانشگاه شیخ آنتا دیوپ ایجاد شده است. دانشگاه المصطفی نیز دارای پردیسی در داکار است.

علاوه بر این، ایران و سنگال در آخرین کمیسیون مشترک، تمایل خود را برای همکاری در زمینه آموزش های فنی و حرفه ای علی الخصوص توسعه مشارکت در علوم اجتماعی، مهندسی و زبان، و تبادل استاد و دانشجو اعلام نمودند. دو کشور همچنین در نظر دارند تا همکاری خود را مبتنی بر تبادل و مراوده بین دانشکده های پزشکی دانشگاه های ایران و سنگال با نگاه ویژه به انجام پروژه های تحقیقاتی مشترک توسعه دهند.

تعداد گردشگران ایرانی و سنگالی که در سال گذشته به دو کشور سفر کردند چه تعداد بوده است؟ چه اقداماتی برای تسهیل سفر گردشگران بین دو کشور انجام شده است؟ در مسیر توسعه روابط گردشگری دو کشور چه چالش هایی وجود دارد؟

سال گذشته، سفارت 51 ویزا صادر کرد در حالیکه سال ماقبل آن فقط 41 ویزا صادر شده بود. معتقدم که جا برای بهبود و توسعه بخش گردشگری وجود دارد. در این خصوص باید بر چالش اصلی که همانا عدم آگاهی از ظرفیت های موجود بین مردم دو کشور است، فائق شویم. باید مردم دو کشور را به تبادلات و تحرکات بیشتر تشویق کنیم. همچنین به ایجاد هماهنگی و سازماندهی بیشتر بین عوامل بخش های صنعت گردشگری نیاز داریم.

در آخرین کمیسیون مشترک، طرفین تمایل و آمادگی خود را برای همکاری در زمینه گردشگری و فراغت ابراز نمودند. این موضوع روح تفاهمنامه همکاری گردشگری بود که در آن مناسبت بین دو کشور به امضا رسید.

دیدگاه دولت سنگال درباره تحولات اخیر در منطقه خاورمیانه و جنگ حماس و اسرائیل چیست؟

سنگال نگرانی خود را آشکارا ابراز نموده و تراژدی تحمل ناپذیری که به دنبال از سرگیری درگیری ها در مناقشه اسرائیل و فلسطین به وجود آمده است را محکوم می نماید.

سنگال به عنوان رئیس کمیته اعمال حقوق مسلم مردم فلسطین در سازمان ملل (CEIRPP)، خواستار تنش زدایی و احترام به قوانین بین المللی بشردوستانه است. ما خواستار یک آتش بس فوری هستیم. ما قویا بر این اعتقاد هستیم که هیچ راه حل نظامی برای این درگیری مرگبار وجود ندارد.

بنابراین، ما بر نظر خود یعنی حل و فصل مسالمت آمیز این مناقشه، مطابق با اهداف تعیین شده در قطعنامه های مربوطه سازمان ملل مبنی بر وجود مستقل اسرائیل و فلسطین که هر یک در داخل مرزهای امن و پذیرفته شده بین المللی زندگی می کنند، تاکید می نماییم.

ایران با همکاری کشور سنگال چه نقشی می توانند در روند توسعه و همینطور برقراری صلح در آفریقا ایفا کنند؟

به نظر من مهم ترین نقشی که ایران می تواند در این زمینه ایفا کند، حمایت از توسعه کشورهای آفریقایی به واسطه انتقال تکنولوژی و ارائه شراکت های عادلانه و برد-برد به آنها است. اولین رکن فرآیند صلح، تقویت توسعه است.