مکزیک با وسعت 1,964,375 کیلومتر مربع، سیزدهمین کشور بزرگ جهان و سومین کشور پهناور آمریکای لاتین محسوب می‌شود. این سرزمین که در جنوب آمریکای شمالی واقع شده، از شمال با ایالات متحده آمریکا و از جنوب با گواتمالا و بلیز همسایه است. مکزیک با جمعیتی بیش از 130 میلیون نفر در سال 2023، دهمین کشور پرجمعیت جهان به شمار می‌رود. این تنوع جمعیتی با وجود بیش از 68 زبان بومی، مکزیک را به هفتمین کشور با بیشترین تنوع زبانی در دنیا تبدیل کرده است. از نظر اقتصادی، مکزیک دومین اقتصاد بزرگ آمریکای لاتین را به خود اختصاص داده است و به واسطه ی تنوع آب و هوایی بی‌نظیرش، به عنوان یکی از کشورهای دارای غنی‌ترین تنوع زیستی در جهان شناخته می‌شود. جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی متعدد مکزیک، این کشور را به یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری جهان تبدیل کرده است. طبق گزارش سازمان جهانی گردشگری، مکزیک در سال 2023 به عنوان اصلی‌ترین مقصد گردشگری در آمریکای لاتین و ششمین مقصد پربازدید در سراسر دنیا شناخته شده است.
گفتگوی اختصاصی آوا دیپلماتیک با آقای گییرمو آلخاندرو پونته اوردوریکا، سفیر مکزیک در ایران
روابط اقتصادی مابین مکزیک و ایران چگونه است و سفارت مکزیک در این زمینه چه کاری انجام می دهد؟
سفارت برای ارتقای تجارت بین مکزیک و ایران از طرق مختلف اعم از شرکت در سمینارهای فرصت های تجارت در اتاق بازرگانی ایران و یا فراهم سازی اطلاعات برای تجار مکزیکی و ایرانی تلاش می کند تا فرصت های تجارت را کشف کند.
در گفتگوی ما با مقامات ایرانی، این موضوعی است که به طور منظم مورد بحث قرار می گیرد. در سفرهای متقابل هیئت ها همچون سفر گروه دوستی پارلمانی مکزیک و ایران در ماه می سال 2023 به ایران، در این خصوص نیز بحث شد.
با این وجود، تجارت مستقیم بین دو کشور خیلی زیاد نیست اگرچه که قسمتی از این تجارت از طریق کشورهای ثالث انجام می شود.
دلیل سطح پایین تجارت این است که هر دو کشور مکزیک و ایران، اولویت های تجاری خودشان را در مناطق مختلف دارند؛ حال یا به خاطر بحث جغرافیایی یا اینکه از لحاظ لجستیکی برایشان ساده تر است البته مسیرهای تجاری تاریخی ای وجود دارند که در دسترس تر هستند.
چه زمینه هایی برای همکاری سیاسی بین ایران و مکزیک وجود دارد ؟
ما با ایران پیرامون مسائل دوجانبه، منطقه ای و چندجانبه گفتگوی سیاسی مستمر و محترمانه داریم. ما برای دیدگاه های یکدیگر ارزش قائلیم و نگاه مشترکی به اهمیت توسعه اجتماعی، برابری و احترام به قوانین بین المللی داریم.
مکزیک و ایران میراث دار تمدن های چند هزار ساله، عناصر و تجلیات فرهنگی متنوع، و جوامع پویا هستند.
دیپلماسی پارلمانی نیز همان طور که سفر قانون گذاران مکزیکی به ایران در ماه می سال 2023 نشان داد، حائز اهمیت است. در آن سفر، هیئت مکزیکی با نمایندگان مجلس ایران، کارمندان وزارت امور خارجه و سازمان ها و موسسات فعال در پروژه های کشاورزی، پهپهادهای شهری و نانوتکنولوژی دیدار کردند.
این اواخر، مکزیک و ایران همبستگی خود با یکدیگر را ابراز نموده و حوادثی که به تازگی علیه ماموریت های دیپلماتیک آنها رخ داد را محکوم کردند.
در قضیه ایران، مکزیک حمله به کنسولگری ایران در سوریه را محکوم و اعلام نمود که این عمل در مغایرت با موازین حقوق بین الملل و همزیستی بین ملت ها است همینطور در قضیه مکزیک، پس از یورش نیروهای پلیس به سفارت مکزیک در اکوادور، ایران از اهمیت و لزوم احترام و تضمین امنیت نمایندگی های دیپلماتیک و کنسولی سخن گفت و تعهد کشور میزبان در حفظ و حراست از مصونیت و امنیت اماکن دیپلماتیک و کنسولی را یادآور شد.
آیا دو کشور در زمینه های دیپلماتیک مانند حقوق بشر و مسائل بین المللی دیدگاه های مشترکی دارند؟
مکزیک و ایران این دیدگاه را دارند که حقوق بشر، جهانی، غیر قابل تفکیک، وابسته به هم و مرتبط با یکدیگر است و هر دو کشور با چالش هایی در این خصوص مواجه اند. ما تلاش می کنیم تا با توجه به شرایط ملی خود به آن چالش ها رسیدگی کنیم.
مکزیک همواره آماده به اشتراک گذاشتن تجارب خود از تعامل با نهادهای بین المللی حقوق بشری و اجرای تعهدات ناشی از آن در سطح داخلی است. از این منظر، چنانچه ایران آن را مفید بداند، مکزیک آماده است تا بهترین تجربیات خود را با ایران سهیم شود.
همچنین من فکر می کنم که برای هر دو کشور، احترام به نهادها و قوانین بین المللی علی الخصوص منشور سازمان ملل از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
چه زمینه هایی برای همکاری فرهنگی بین ایران و مکزیک وجود دارد؟
فعالیت های فرهنگی یکی از مهم ترین جوانب روابط دوجانبه محسوب می شوند. سفارت مکزیک در ایران از طریق دیپلماسی فرهنگی خود، با تمرکز بر آن دسته از عناصری که کشورهایمان را بهم نزدیک تر می کند، به دنبال تعمیق درک متقابل است.
هدف این است که بعد صحیح مکزیک را نشان دهیم و همینطور تنوع و غنای محصولات هنری و هویت های فرهنگی آن را به نمایش بگذاریم، و تلاش کنیم تا کلیشه ها و پیش داوری ها را از بین ببریم.
سفارت برای معرفی جنبه های مختلف فرهنگ مکزیک، به طور منظم رویدادهایی را برگزار می کند. از آن جمله: نمایشگاه های عکاسی و هنری، جلسات نمایش فیلم، و ترویج زبان اسپانیایی که دارد در میان مردم ایران به ویژه جوانان بیشتر مورد توجه واقع می شود.
بدین منظور، ما به دنبال ارتباط بیشتر با مراکز آموزشی و فرهنگی ایران نظیر موزه ها و دانشگاه ها هستیم.
سفارت همچنین در جشنواره ها و نمایشگاه هایی به مانند نمایشگاه بین المللی کتاب تهران شرکت می کند.
علاوه بر این، دولت مکزیک، بورسیه هایی را برای دانشجویان ایرانی علاقه مند به تحصیل در مکزیک در مقاطع تحصیلات تکمیلی یا کارشناسی، در نظر گرفته است.
چه موانعی بر سر راه توسعه روابط گردشگری بین دو کشور وجود دارد؟
یکی از این موانع، فاصله جغرافیایی و به تبع آن هزینه بالای پرواز است. این موضوع به نوبه خود باعث می شود تا گردشگران بالقوه مکزیکی و ایرانی بر روی گزینه های گردشگری جایگزین که از لحاظ هزینه و ساعات سفر برایشان جذاب تر است، تمرکز کنند.
مانع دیگری که نیاز است تا تلاش خود را روی آن متمرکز کنیم، ساختارشکنی و از بین بردن کلیشه هایی است که در ذهن مردم درباره کشورهای ما شایع شده است. ارتقا دانش و اطلاعات پیرامون غنا، تنوع و مهمان نوازی کشورهای ما بسیار مرتبط و مناسب است.
همچنین به مشارکت بیشتری بین آژانس های گردشگری و مروجین این حوزه در هر دو کشور نیاز است تا یکدیگر را بهتر بشناسند و راه های کار با هم برای دستیابی به این اهداف را پیدا کنند.
آیا امکان ایجاد خط مستقیم هوایی بین تهران و مکزیکوسیتی در آینده نزدیک وجود دارد؟
این امر، پیشرفتی عالی خواهد بود اما به نظر من تحقق آن در آینده نزدیک دشوار است چرا که مسافرین زیادی وجود ندارند که به طور مستقیم به کشورهای یکدیگر سفر کنند. در هر صورت، اگر ایرلاینی وجود داشته باشد که در این زمینه علاقه مندی تجاری داشته باشد، سفارت آماده تسهیل شرایط ایجاد خط هوایی مستقیم است.
چه تعداد گردشگر مکزیکی در سال 2023 به ایران سفر کردند؟
ما آمار دقیقی از تعداد گردشگران مکزیکی که به ایران سفر می کنند نداریم چراکه آنها مجبور نیستند با سفارت در تماس باشند. در موارد نادری، گردشگران مکزیکی، سفارت را از برنامه های سفر و فعالیت های توریستی خود مطلع می کنند. با این حال، می دانیم که بیش از یکصد نفر مکزیکی به طور دائم یا موقت در ایران زندگی می کنند.
ما سعی کرده ایم تا به نوعی با سازمان های گردشگری ایران همکاری کنیم تا آنها بدانند که سفارت می تواند متحد فعالیت های آنها باشد و آماده ایم که در صورت لزوم به آنها کمک کنیم.
سفارت از طریق شبکه های اجتماعی، دائما برای مکزیکی هایی که به طور بالقوه قصد سفر به ایران دارند، اطلاع رسانی می کند و آنها در صورت نیاز می توانند روی حمایت سفارت مکزیک حساب کنند.
چه تعداد ویزای توریستی سفارت مکزیک در سال 2023 برای شهروندان ایرانی صادر کرد؟ چه تعداد دانشجوی ایرانی در حال تحصیل در مکزیک هستند؟
سفارت در سال 2023 حدود 550 ویزا برای ایرانی هایی که سفرهای کوتاهی به مکزیک داشتند، اعم از انجام فعالیت های گردشگری و تجاری، صادر کرد. مضاف بر این، 9 ویزای اقامت نیز برای ایرانی هایی که از دانشگاه های مکزیک پذیرش گرفته بودند، صادر شد.
آیا برنامه ای برای افزایش تعداد گردشگران بین دو کشور در سال 2024 وجود دارد؟
همانطور که پیشتر هم گفتم، ما در سفارت به طور مستمر تلاش می کنیم تا ارتباطات بین آژانس های گردشگری در ایران و در مکزیک را به منظور افزایش تعداد گردشگران، تسهیل کنیم و فعالیت های فرهنگی که سفارت تدارک می بیند، با هدف برانگیختن علاقه ایرانی ها برای سفر به مکزیک است.
در چه رشته های ورزشی پتانسیل بالایی برای تبادل و همکاری بین دو کشور وجود دارد؟
رشته های ورزشی نظیر دو و میدانی، کشتی، بسکتبال، تنیس و غیره وجود دارند که دو کشور می توانند در آنها همکاری و تبادل تجربه داشته باشند.
به طور حتم، فوتبال می تواند مهم ترین رشته ورزشی برای دو کشور به جهت همکاری باشد. در سطح تیم ملی، می دانم که مکزیک و ایران در تاریخ خود حداقل سه مرتبه با هم بازی کرده اند. البته از جنبه مثبت باعث شگفتی من است، که اغلب مردم ایران با من درباره برخی از اسطوره های فوتبال مکزیک نظیر هوگو سانچز و چیچاریتو صحبت می کنند.
یک مرتبه من با یکی از بازیکنان حرفه ای فوتبال ایران که پستش مدافع بود و در مقطعی عضو تیم ملی ایران بود و مقابل مکزیک بازی کرده بود آشنا شدم. او به من گفت که در آن بازی مامور کنترل و جلوگیری از گلزنی یکی از مهاجمین درخشان مکزیک در آن زمان یعنی خارد بورگتی بود.
در زمینه تقویت همکاری های علمی و فن آوری های نوین، بین ایران و مکزیک چه رایزنی هایی در جریان است؟
سفارت مکزیک و قانون گذاران مکزیکی که به ایران سفر کردند، با موسساتی نظیر انستیتو پاستور و شورای نوآوری نانو تکنولوژی، در تماس بوده اند.
ما امکان برقراری تبادلات در موضوعات مرتبط با واکسن و ایمنی شناسی و همچنین نانو تکنولوژی برای مصارف کشاورزی را بررسی کرده ایم.
مکزیک چه نقشی در تحولات منطقه ای، از جمله در آمریکای لاتین و حوزه کارائیب ایفا می کند؟
مکزیک از لحاظ جمعیت، قلمرو و اقتصاد، یکی از بزرگ ترین کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب است. به عنوان مثال، مکزیک دومین اقتصاد بزرگ آمریکای لاتین است و به همین دلیل نقش مهمی در تحولات منطقه ای دارد.
مکزیک رابطه مثبتی را با تمام کشورهای منطقه برقرار کرده و آن را ترویج می دهد و بخش بزرگی از همکاری های توسعه بین المللی خود را برای کمک به تلاش های کشورهای آمریکای مرکزی و کارائیب اختصاص می دهد.
از منظر فرهنگ و تجارت، مکزیک حضور پررنگی در منطقه دارد که با توجه به تاریخ و زبان مشترک در آمریکای لاتین و کارائیب، این امری تسهیل شده است.
ما همچنین گفتگوی سیاسی فعالی با کشورهای منطقه خود داریم و درچارچوب سازمان های مختلف منطقه ای نظیر جامعه کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب (CELAC)، سازمان کشورهای آمریکایی (OAS) و غیره همکاری های سازنده خود را ارتقا می دهیم.
روابط مکزیک با ایالات متحده در حال حاضر چگونه است و چشم انداز آینده این روابط را چگونه ارزیابی می کنید؟
رابطه بین مکزیک و ایالات متحده چند لایه و پیچیده است. ما با ایالات متحده بیش از سه هزار کیلومتر مرز زمینی و تقریبا دو هزار کیلومتر مرز آبی، هم در اقیانوس آرام و هم در خلیج مکزیک، داریم.
جوامع دو ملیتی گسترده ای از هر دو کشور روزانه در امتداد مرز زندگی می کنند و با یکدیگر تعامل دارند.
حدودا پنجاه میلیون مکزیکی از حداقل سه نسل مختلف، در ایالات متحده زندگی می کنند. بعضی از این افراد دو تابعیتی هستند و به عنوان نیروی کار متعهد و کارآمد، کاملا به سرمایه اقتصاد ایالات متحده کمک می کنند. برای اینکه ایده ای از پیچیدگی ناشی از این مسئله بدهم، باید بگویم که بیش از 50 کنسولگری مکزیک در سراسر جغرافیای ایالات متحده پراکنده شده است که به جوامع مختلف مکزیکی خدمات کنسولی ارائه می دهد و به تقویت گفتگوی سازنده با مقامات منطقه ای و محلی ایالات متحده کمک می کند.
مثال دیگر این که ارزش حواله هایی که در فوریه سال 2024 مکزیکی های شاغل در ایالات متحده برای خانواده هایشان در مکزیک ارسال کرده بودند، 4.150 میلیون دلار بود.
در مبحث تجارت، مکزیک دارای یک توافقنامه تجارت آزاد گسترده و جامع با ایالات متحده به نام USMCA (توافق ایالات متحده-مکزیک-کانادا) به انگلیسی و TMEC (Tratado entre México, Estados Unidos y Canadá) به اسپانیایی است که شامل کانادا که حوزه تجارت آزاد آمریکای شمالی را فراهم می کند نیز می شود.
اخیرا، مکزیک به عنوان شریک تجاری شماره یک ایالات متحده تبدیل شده است. در سال 2023، صادرات مکزیک به ایالات متحده بیش از 528 هزار میلیون دلار بوده است که بالاترین رقم ثبت شده تاکنون به شمار می رود. صادرات در دو ماهه اول سال 2024 به بیش از 78 هزار میلیون دلار رسید.
پزو، واحد پول ملی مکزیک، مورد استقبال ترین ارز خارجی نوظهور در سراسر جهان است چراکه ارزش آن در مقابل دلار آمریکا بالا رفته است؛ به تازگی در حدود 18.5 درصد.
البته چالش هایی نیز همچون مهاجرت، تامین امنیت، قاچاق اسلحه و قاچاق مواد مخدر در این رابطه پیچیده وجود دارد که با هم تلاش می کنیم تا با حفظ هماهنگی و همکاری بین مقامات دو کشور و بر اساس احترام متقابل به حاکمیت یکدیگر، از آن عبور کنیم.
مکزیک چه رویکردی در قبال بحران های جهانی مانند جنگ روسیه – اوکراین و جنگ اسرائیل – حماس اتخاذ کرده است؟
مکزیک یک سیاست خارجی اصولی دارد که شامل مواردی همچون حل و فصل مسالمت آمیز منازعات و احترام به قوانین بین المللی می شود.
برای مثال، مکزیک استفاده از زور را هم در اوکراین و هم در اسرائیل و غزه، مردود دانسته و خواستار راه حل دیپلماتیک برای این درگیری ها شده است.
مکزیک همچنین از همه طرفین خواسته است تا به قوانین بین المللی به ویژه به حقوق بین الملل بشر دوستانه، حقوق بشر، و البته منشور سازمان ملل متحد احترام بگذارند.
در مسئله اوکراین، مکزیک همچنان به سیر وقایع توجه دارد و از گفتگو برای حل مناقشه و با هدف دستیابی به یک راه حل قابل بحث و صلح آمیز حمایت می کند.
مکزیک تسخیر اراضی به زور را که مغایر با قوانین بین المللی است محکوم نموده و خواستار احترام به تمامیت ارضی اوکراین شده است.
مکزیک پیامدهای انسانی جنگ در اوکراین را هم برای مردم این کشور و هم برای کشورهای همسایه غیر قابل پذیرش می داند. بنابراین، کشور من استفاده از سلاح های انفجاری در مناطق پرجمعیت و نیز هر نوع استفاده (توسط هر کسی و در هر مکانی) از مهمات خوشه ای، مین های ضد نفر، و سلاح های بی رویه ممنوع شده توسط قوانین بین المللی را محکوم نموده است. ما همچنین نگرانی بزرگی در خصوص استفاده احتمالی از سلاح های هسته ای و یا حوادث هسته ای داریم.
مکزیک در شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرده است که در آینده نزدیک به گشایش، گفتگو و احساس تعهد واقعی، از هر دو طرف ماجرا و نیز از طرف جامعه بین المللی نیاز است تا که این جنگ پایان پذیرد. کشور من علاقه مندی خود را برای حمایت از تلاش ها در مسیر صلح، ابراز کرده است.
در مسئله غزه، مکزیک حملاتی که در 7 اکتبر 2023 علیه مردم اسرائیل شد را محکوم نموده و همین طور بالاترین نگرانی خود را در خصوص قربانیان غیر نظامی در غزه ابراز داشته است.
مکزیک حق دفاع از خود را به رسمیت می شناسد و در عین حال تاکید می کند که این حق باید مطابق با قوانین بین المللی به ویژه حقوق بین الملل بشردوستانه اعمال شود.
ما با نگرانی شاهد افزایش خشونت هایی بودیم که منجر به مرگ ناگوار هزاران غیر نظامی اعم از زنان و کودکان، گروگان گیری و تعداد زیادی مجروح شده است.
دولت مکزیک از مقامات و بازیگران دخیل در منطقه درخواست فوری کرده است تا به طور قاطع از اقداماتی که با هدف آزادی فوری گروگان ها انجام می شود، حمایت کنند.
مکزیک همچنین از تصمیم دیوان بین المللی دادگستری مبنی بر اقدامات موقت، در پاسخ به پرونده شکایت آفریقای جنوبی، استقبال کرده است.
کشور من از ابتکارات چند جانبه ای که در قبال تشدید خشونت ها در غزه به دنبال آتش بس می گردد، حمایت کرده و همواره طرفدار اقدامات مبتنی بر حل و فصل مسالمت آمیز منازعات است. در همین راستا، دولت مکزیک بر حمایت خود از عدالت بین المللی به ویژه دیوان بین المللی دادگستری مجددا تاکید می نماید.
در نهایت، در ژانویه سال جاری، با توجه به وخامت اوضاع و رنجی که غیر نظامیان متحمل می شوند، مکزیک و شیلی از دادستان دیوان کیفری بین المللی درخواست کردند تا پیرامون ادعای ارتکاب جنایات بین المللی در اسرائیل و فلسطین، علی الخصوص از 7 اکتبر 2023 یعنی حمله حماس و خصومت های بعدی در غزه، تحقیق کند.
مکزیک بر این باور است که دیوان کیفری بین المللی، مناسب ترین مرجع برای ایجاد مسئولیت کیفری بین المللی انفرادی در حساس ترین پرونده ها و با بیشترین ارتباط با جامعه بین المللی می باشد.
این وقایع تاسف برانگیز بار دیگر ضرورت از سرگیری مذاکرات برای دستیابی به راه حلی اساسی برای منازعات را به یاد ما می آورد.
آیا در پایان نکته ای برای گفتن دارید؟
مایلم مجددا تاکید کنم که سفارت مکزیک در ایران همچنان دایر و فعال و متعهد به ارتقای روابط دوجانبه با ایران و نیز سایر کشورهایی که آکرودیته آنها هستیم یعنی پاکستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و افغانستان می باشد.
ما به تلاش خود برای تعمیق گفتگوی سیاسی با مقامات ایرانی در موضوعات مورد علاقه و نیز تعامل با ایرانیان علاقه مند به فرهنگ مکزیک، یادگیری و استفاده از زبان اسپانیایی، تجارت با کشور مکزیک، سفر به مکزیک و یا تحصیل در آن، ادامه خواهیم داد.
از شما دعوت می کنیم برای اطلاع از فعالیت ها و رویدادهای ما، صفحات ما در شبکه های اجتماعی را دنبال کنید.
اینستاگرام: @EmbaMexIrn / ایکس: EmbaMexIrn
