به مناسبت 13 آگوست مصادف با سالگرد تولد “فیدل کاسترو” رهبر انقلاب کوبا با سفیر این کشور در تهران به بررسی میراث کاسترو می پردازیمفیدل کاسترو یکی از محبوب ترین شخصیت های سیاسی و انقلابی عصر حاضر می باشد. لذا به سفارت کوبا در تهران رفتیم و با “داوید پالویچ”نماینده این کشور در تهران به گفتگو بنشینیم.
با توجه به این که در آستانه سالگرد هشتاد و هفتمین زادروز “فیدل کاسترو” قرار داریم، این رهبر انقلابی چه میراثی برای کوبا به جا گذاشته است؟
تاثیر و نقش فیدل کاسترو، در واقع تداوم مبارزات انقلابی بوده است؛ مبارزاتی که در سال 1868 میلادی و در اوج جنگ های استقلال با اسپانیا شکل گرفت. در سال 1898 و پس از پیروزی بومی های کوبا در مقابل ارتش اسپانیا، سر و کله امریکایی ها پیدا شد. آن ها کوبا را به بهانه حمایت از حاکمیت کشور اشغال کردند؛ اشغالی که چهار سال به طول انجامید.
نیروهای امریکایی، در تاریخ 20 می 1902، کشور را ترک نمودند؛ اگر چه یک سفیر و نماینده که کنترل اوضاع را در دست داشت، در این کشور ماند. پایگاه دریایی گوانتانامو هم از میراث تحمیل شده اشغال ایالات متحده بود. آن ها همچنین قانونی را به تصویب رساندند که به موجب آن، اجازه دخالت آشکار در مسائل داخلی کوبا را می یافتند؛ البته تنها در مواقعی که تشخیص می دادند دولت نامشروع وقت، برخلاف منافع شان عمل کرده است این اقدام را انجام می دادند. همین امر بعدها موجب ظهور جمهوری خلق کوبا گردید؛ جمهوری که برای مبارزه و به منظور ایجاد کوبایی آزاد و مستقل، پایه گذاری شده بود.
طرح های بسیاری برای به دست آمدن این جمهوری ریخته شد که موفق ترین آن ها انقلاب به رهبری فیدل کاسترو بود. او در صدمین سالگرد زادروز “خوزه مارتی” قهرمان ملی کوبا، به همراه افرادی علاقه مند به جنگیدن برای آزادی جزیره، به پادگان مونکادا حمله کرد.
پس از این حمله، کسانی که طی عملیات زنده ماندند، مانند فیدل و “رائول کاسترو” و باقی شبه نظامیان، روانه زندان شدند. آن ها پس از آزادی و تجدید قوا، بار دیگر در جنگل های سیرا مائسترا، مبارزه مسلحانه دیگری را طرح ریزی کردند؛ مبارزه ای که در 1 ژانویه 1959 خاتمه یافت. این روز در تقویم کوبا به عنوان روز آزادی و استقلال حقیقی، به رسمیت شناخته شده است.
یکی از توانایی های اصلی فیدل، قدرت او در اتحاد و هدایت ملت به مبارزه ضد سلطه ایالات متحده بر منابع حیاتی کوبا بود. در آن زمان حدود 80 درصد از منابع کشور، تحت سلطه و مدیریت شرکت هایی امریکایی قرار داشت.
از همان ابتدای انقلاب و به خاطر فعالیت های فیدل در آفریقا و آمریکای لاتین برای کمک به مردم، رهبر انقلاب، به یک چهره برجسته بین المللی تبدیل شد. شهرت او مرزها را نیز در نوردید، زیرا بیشتر از این که کوبایی باشد، امریکای لاتینی بود. تاثیر فعالیت های وی حتا در جنبش عدم تعهد و شکل گیری قوانین بین المللی حافظ حاکمیت ملت ها هم به چشم خورد.
فعالیت های فیدل با انتشار مقالات متعددی تحت عناوین محیط زیست، گونه انسان ها و مشکلاتی که جمعیت جهانی بانوان از آن ها رنج می برند، ادامه یافت. او مردی خستگی ناپذیر است و امروز، وارد هشتاد و هفتمین سال زندگی اش می شود. فیدل در هیچ لحظه ای پرستیژ و کاراکتر انقلابی و مبارز خود را از دست نداد.
افکار و اندیشه های فیدل کاسترو در زمینه فرهنگی، سیاسی و… چه تاثیری در سطح منطقه ای و جهانی داشته است؟
کاسترو راه چگونگی دستیابی به استقلال را به کشور های جهان سوم نشان داد. وی دانست سرمایه داری راهی نیست که آن را دنبال کرد و منابع کشورها متعلق به مردم است نه قدرت های خارجی.
اکنون طی قرن 21 در کشورهایی مانند ونزوئلا، اکوادور، بولیوی و نیکاراگوئه، نوع جدیدی از سیستم مدیریت کشور و بر اساس تفکرات فیدل کاسترو، شکل گرفته است. او برای اندیشه هایی مبارزه می کرد و هدفش بهبود شرایط زندگی مردم از قبیل آموزش و پرورش، بهداشت و اشتغال بود.
نقطه اشتراک ایران و کوبا بحث تحریم های امریکا علیه این دو کشور است؛ کشورهایی که در نقطه مقابل امریکا قرار دارند باید با چه استراتژی به مقابله با تحریم ها بپردازند؟
روابط بین ایران و کوبا در سطح عالی قرار دارد؛ درک متقابلی در عرصه سیاسی بین دو دولت حکمفرماست. در بسیاری از مسائل و در مجامع بین المللی نیز میان آن ها توافق وجود دارد؛ مانند جنبش عدم تعهد و سازمان ملل متحد.
همچنین در مقابل تحریم های اعمال شده توسط ایالات متحده، دو کشور ایستادگی کردند. طرفین منافع مشترکی را در گسترش روابط دو جانبه دارند؛ چه در زمینه های فرهنگی، اقتصادی و چه در زمینه های علمی.
درحال حاضر تمام سعی خودمان را می کنیم تا یک تفاهم نامه تجاری با ایران عقد کنیم. قرار است به موجب آن، کوبا بتواند محصولاتش را به جبران وام هایی که از این کشور گرفته، به ایران صادر کند. همچنین بتواند کالاهای جمهوری اسلامی را در بازارهای این کشور به عرضه در آورد.
گفتنی است معاون رئیس جمهوری کوبا، در مراسم تحلیف “حسن روحانی” رئیس جمهور منتخب، حضور داشت و به او از طرف رائول کاسترو تبریک گفت.
به نظر شما آیا افکار فیدل کاسترو بر ایران تاثیر گذاشته است؟
فکر می کنم افکار فیدل، می تواند برای هر کشوری به خصوص کشورهای جهان سوم قابل احترام باشد. ایران و کوبا ویژگی های مشترک فراوانی دارند. برای مثال، کشور ما تحت سلطه امپریالیسم واقع شده بود و ایران هم توسط “رضا پهلوی” که رابطه تنگاتنگی با غرب داشت، اداره می شد.
رضا شاه با تبدیل ایران به ژاندارم منطقه ای واشنگتن، کشور را به شیوه ای اداره کرد که فقط در راستای منافع و در کنترل غرب باشد. بر طبق افکار فیدل، هر کشوری باید توانایی مدیریت و حاکمیت منابع خود را داشته باشد و از آن ها در جهت رفاه ملتش بهره برد و فقط خود کشور در مورد آینده اش تصمیم گیری کند.
به نظر من این همان بازتاب تفکرات فیدل بوده که در ایران و پس از انقلاب سال 1979 اجرا می شود. در دیگر عرصه ها نیز مانند نوع موضع گیری در جنبش عدم تعهد به نفع کشورهای ستم دیده، شاهد اثر این امر هستیم. ملاقات وی از ایران در سال 2001، بیانگر اهمیتی است که انقلابش برای ایران داشت.
امریکا سعی داشته تا امریکای لاتین را به عنوان حیاط خلوت خود تحت استعمار قرار دهد اما اکنون جبهه مقابل آن شکل گرفته، از نظر شما این جبهه تا چه حد موفق شده است؟
در حال حاضر، ما کوبایی ها به همراهی کشورهایی همچون نیکاراگوئه، اکوادور، ونزوئلا، تلاش می کنیم امریکای لاتینی آزاد به وجود بیاوریم؛ جایی که دیگر از آن به عنوان حیاط خلوت ایالات متحده نام آورده نشود؛ جایی که از کنترل واشنگتن خارج باشد.
این همان مهمی است که فیدل و “هوگو چاوز” رئیس جمهور سابق ونزوئلا، در پی کسب آن از طریق اتحادیه آلبا بودند. نقش کوبا در این اتحادیه امریکا لاتینی، ریاست بر کمیسیون امور مربوط به سلامت، تحصیلات و جامعه است.
کوبا همچنین مدیریت طرح های افزایش توان پزشکی را در کشورهای امریکای لاتین بر عهده داشت. برای مثال، هر ساله هزاران نفر از دانشگاه پزشکی امریکای لاتین، فارغ التحصیل می شوند. این کشور امروزه نقش های بسیاری را ایفا می نماید.
منبع: ال اچ وی نیوز
