جمهوری اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب تاکنون روابط گسترده ایی با دولتمردان سئول و پیونگ یانگ داشته است و فارغ از نزاع دولتمران دو کشور بر توسعه مناسبات با هر یک از این کشورها تاکید دارد. سفیر کره جنوبی در ایران طی گفتگو با آوا دیپلماتیک ضمن تشریح روند گسترش مناسبات اقتصادی و فرهنگی این کشور با ایران، به موضوع روابط کره جنوبی با کره شمالی نیز پرداخته و رهبران این کشور را به تصمیمات اشتباه بسیاری در بزنگاه های مهم تاریخی محکوم کرده است.
مصاحبه اختصاصی آوا دیپلماتیک با کیم سئونگ هو
سفیر کره جنوبی در جمهوری اسلامی ایران
شما پیش از اینکه به عنوان سفیر کره جنوبی انتخاب شوید، در کدام سمت های دیپلماتیک فعالیت داشته اید؟
من در میز کره در سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در پاریس، در اتحادیه اروپا در بروکسل و سازمان تجارت جهانی در ژنو خدمت کرده ام و در سمت پیشین خود، از سال 1999 تا 2001 در ایران فعالیت داشته ام. در سئول و از حیث مشاغل داخلی، من منشی ریاست بخش امور تجاری و دبیرکل بخش امور اقتصادی دوجانبه در وزارت امور خارجه بوده ام.
اولویت اصلی شما به عنوان سفیر کره جنوبی در ایران چیست؟
اولویت نخست من به عنوان سفیر ایجاد ثبات و تعادل در روابط دوجانبه است. ایران و کره جنوبی هر دو کشورهای بزرگی هستند و روابط ما بر چند حوزه محدود نظیر تجارت، نفت و ماشین آلات متمرکز بود که این عامل سبب دست نخورده ماندن حوزه های بسیاری می شد. از این رو است که باید همکاری ها را گسترش داده و روابط خود را تنوع ببخشیم و تقویت کنیم.
اگر روابط ما قوی و متنوع باشد، آنگاه ارتباطی باثبات و متعادل با ایران خواهیم داشت و این اولویت اصلی ما است.
دیدار ریاست جمهوری کره جنوبی از ایران چه تاثیری بر روابط سیاسی و اقتصادی میان دو کشور داشته است؟
حضور ایشان لحظات ماندگاری را نه تنها در روابط سیاسی و اقتصادی، بلکه در حوزه فرهنگ نیز رقم زد. هر دو طرف بیش از 60 توافقنامه را به امضا رساندند و در حوزه فرهنگ، تصمیم بر آن شد تا یک مرکز فرهنگی کره ای در سال آینده در تهران افتتاح شود و به همین دلیل، سال آینده را سال تبادل فرهنگی میان کره و ایران نام نهادیم.
ایشان در این دیدار، تنها به ایران آمدند، در حالی که رؤسای جمهور کره و دیگر کشورها در هر سفر، از چند کشور دیدن می کنند و این اتفاق، نشانگر اهمیت ایران در نزد رئیس جمهور کره است.
مهم ترین تفاهم نامه ها و توافق نامه ها میان دو کشور در چه حوزه های به امضا رسیده است؟
ما نزدیک به 70 توافقنامه را به امضا رساندیم که به حوزه های بسیاری تعلق دارد و نمی شود به آسانی تفکیکی میان آنها قایل شد، اما برای مثال، به خاطر دارم که یکی از اولین قراردادها به تخصیص 25 میلیون دلار به شرکتهای کره ای مربوط می شود که حاضر به مشارکت در پروژه های ایرانی در حوزه های مختلف هستند.
آیا اولویت همکاری بین دو کشور مشخص شده است؟
نفت، زیرساخت، راه آهن، بیمارستان، داروسازی، پتروشیمی و فعالیت ها و حوزه فرهنگی در ایران بیشترین ضریب تخصیص سرمایه را دارند.
در مسیر توسعه روابط دو کشور چه موانعی وجود دارد؟
تا به امروز من به مانعی برنخورده ام و این امر، تنها بستگی به اراده دولت ها و شرکتهای دو کشور دارد.
پس از امضای برجام، نظام بانکی ایران می تواند با نظام های بانکی دیگر کشورها ارتباط برقرار نماید. مقامات ایرانی می گویند که سیستم بانکی به شبکه سوئیفت متصل است، اما کره جنوبی از آن پیروی نمی کند. آیا این موضوع صحت دارد؟
شاید منظور شما این باشد که علیرغم ارتباط شما با شبکه سوئیفت، بانکهای کره ای ارز به ایران نمی فرستند. بانکهای کره باید برای ارسال یورو به ایران از طریق بانکهای اروپایی اقدام نمایند که تا کنون به دلیل تردید این بانکها، چنین اتفاقی میسر نشده است. بانکهای کره ای تمایل بسیاری به حل زودهنگام این مشکل دارند.
چرا بانکهای اروپایی از مراوده با ایران امتناع می ورزند؟
پاسخ به این سوال را باید از سفیران کشورهای اروپایی جویا شوید. ولی باید گفت که کره به دنبال آن است تا بانکهای اروپایی با آزادی هرچه تمامتر به تجارت با ایران بپردازند و از این طریق، ما می توانیم پول خود را براحتی به ایران بیاوریم.
آیا افق روشنی برای حل این مشکلات متصور هستید؟
امیدوارم این مشکل بزودی حل شود تا شرکت های کره ای و دولت کره از مزایای نظام بانکی بین المللی بهرمند شوند.
در شرایطی که دولت کره جنوبی برای انتقال پول به ایران با مشکل مواجه است، چگونه شما می توانید وعده ایجاد یک مرکز فرهنگی بزرگ در ایران را عملیاتی کنید؟ بودجه آن را چگونه تامین می کنید؟
در کره، حسابهای ایرانی در بانکها وجود دارند که در آنها، ارز کره (وون) ذخیره شده است؛ در حال حاضر ساز و کار مورد استفاده ما این است که البته مکانیزم دشواری است.
به همین دلیل است که دولت کره مشتاق است تا عادی سازی در روابط بانکی میان ایران و اروپا صورت بگیرد.
اگر این سازوکار محرمانه نیست، بیشتر درباره آن توضیح دهید؟
این ساز و کاری برای تجارت میان کره و ایران است. ما نفت ایران را وارد می کنیم و پول آن را در حساب های ایرانی در بانکهای کره ای می گذاریم. ایران نیز خرید خود را انجام می دهد و محصولات کره ای را وارد و به ازای آن، طرف کره ای پول خود را از بانکهای ایرانی در کره وصول می کند.
اکنون یک سال از اجرای برجام گذشته است. در مبادلات اقتصادی میان دو کشور چه تغییری ایجاد شده است؟
واردات نفت ما از ایران هم اکنون دو برابر شده است. اما علیرغم رفع تحریم ها، صادرات ما به ایران افزایش چندانی نداشته که این به دلیل رقابتهای گسترده در بازار این کشور است.
آیا قراردادی میان خودروسازان ایرانی و کره ای به امضا رسیده است؟
من اطلاعات دقیقی از این بخش ندارم. اما خودروسازان کره ای علاقه بسیاری به بازار ایران دارند و من معتقدم بیش از این صبر نمی کنند تا بازار هدفشان به شرکت های اروپایی رقیب واگذار شود.
آیا امکان تولید خودروی مشترک توسط خودروسازان کره ای و ایرانی وجود دارد؟
این به خودشان بستگی دارد. درک من این است که خودروسازان کره ای به دقت اتفاقات ایران را رصد می کنند تا ببینند دیگر خودروسازان در ایران چه می کنند و آیا تولید مشترک مقرون به صرفه تر است یا مونتاژ. در آن شرایط به بهترین گزینه میان خود و همتایان ایرانی شان می رسند.
در کدام بخش ها امکان سرمایه گذاری مشترک اقتصادی و صنعتی بین دو کشور وجود دارد؟
به نظر من، حوزه های بسیاری برای کار مشترک وجود دارد. برای آنکه روابط خود را متنوع سازیم و ثبات را به آن بیافزاییم، دولت کره می خواهد شرکتهای مشترک را تا آنجا که ممکن است دایر کند. اما آنچه مهم تر از همه چیز است، ورود سرمایه گذاری خارجی به ایران است و شما باید به سرمایه گذاران نشان دهید که در صورت آوردن پولشان به ایران، با سود قابل قبولی مواجه خواهند شد.
شما باید آنان را مجاب کنید و دولتتان نیز فضای دوستانه ای را برای سرمایه گذاری خارجی محیا کند. این را فراموش نکنید که پول جای گرم و نرم را دوست دارد و به جایی می رود که برخورد بهتری با آن می شود.
برای تسهیل مبادلات میان ایران و کره جنوبی چه تمهیداتی اندیشیده شده است؟
مقامات گمرک ایران و کره در حال تلاش همه جانبه برای تسهیل فرآیندهای گمرکی کالاهای یکدیگر و تبادل اطلاعات مربوطه هستند. راه اثربخش تر البته آن است تا ایران به سازمان تجارت جهانی ملحق شود که کره از آن حمایت می کند.
آیا مذاکره ای برای کاهش تعرفه ها میان ایران و کره جنوبی در جریان است؟
هیچ مذاکره ای در این باره در جریان نیست و از این رو است که کره از الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی حمایت می کند.
در سالی که گذشت، برای تسهیل صدور ویزای گردشگری و تجاری چه تمهیداتی اتخاذ شده است؟
در گذشته، ما تنها دو ساعت در روز را به دریافت درخواستهای صدور ویزا از ایران اختصاص می دادیم که در حال حاضر، ساعت دریافت فرم در تمام طول روز و از 8 صبح تا 4 بعد از ظهر می باشد.
ما برای دریافت درخواستنامه ویزا محدودیتی نداریم و البته در گذشته صدور آن 5 روز به طول می انجامید که اکنون تنها یک روز زمان می برد و برای مثال، اگر شما امروز درخواست خود را تحویل بدهید، فردا ویزا را دریافت می کنید.
در گذشته، 7 مدرک برای ویزا باید تحویل داده می شد که امروزه، تنها دو مدرک، یعنی تاییدیه و مجوز شغلی شما برای این کار کافی است.
در حوزه گردشگری، در گذشته ما دو متصدی را برای پیگیری ویزاهای گردشگری داشتیم که امروز تعداد آنها به 10 نفر رسیده است و همه آنان پیگیر امور متقاضیان هستند.
صدور ویزای گردشگری برای ایرانیان چه مدت زمان می برد؟
اگر متصدیان گردشگری درخواستنامه را به اینجا بیاورند، تنها یک روز زمان می برد.
افرادی که تمایل دارند به سفر انفرادی به کره جنوبی سفر کنند، چگونه می توانند برای دریافت ویزا اقدام کنند؟
از آنجا که بخش کنسولی ما بسیار کوچک است، نمی توانیم شخصاً ویزاهای گردشگری را دریافت نماییم و بجای آن، متصدیان را افزایش دادیم تا همه درخواستها را جمع آوری کرده و برایمان بیاورند. اگر شما بخواهید به کره بروید، می توانید براحتی به متصدیان ویزاهای گردشگری کره ای مراجعه کرده و درخواست خود را تکمیل و ثبت نمایید و آنان مراتب را به ما ابلاغ می کنند. تنها محدودیت موجود برای صدور ویزا همین است.
به طور میانگین، هرساله چند ایرانی برای دریافت ویزای گردشگری یا تجاری به کره درخواست می دهند؟
نزدیک به 6 هزار نفر.
شما به تازگی به استان مرکزی و شهر اراک سفر کردید. آیا قراردادی به امضا رسیده است؟
خیر. در آنجا من راهبرد کره برای تقویت روابط متقابل میان دو کشور را در میان بازرگانان استان مرکزی تبیین و آنان را برای افزایش تجارت با کره ترغیب کردم.
در دیداری که با تجار ایرانی داشتید مهم ترین دغدغه آنها شامل چه مواردی می شد؟
راهبرد ما داشتن روابطی قوی با ایران است و قبل از هرچیز، می خواهیم سطح تجارت را به آنچه پیشتر بود بازگردانیم. ما باید حوزه های همکاری خود را فراتر از تجارت گسترش دهیم. روابط ما باید از استحکام بیشتری برخوردار بوده و تنها به داد و ستد محدود نباشد.
در حوزه بازاریابی زعفران، صنایع دستی و فرش ایرانی چه اقداماتی صورت گرفته است؟ آیا شما می توانید کمکی به این فرآیند داشته باشید؟
طرف ایرانی باید بازاریابی این اقلام را در کره پیگیری نماید. تا کنون، ما محدودیتی برای واردات این محصولات نداشتیم و فرش و خاویار ایرانی از محبوبیت بالایی در کره برخوردارند.
من فکر می کنم ظرفیت بالایی در بازار کره وجود دارد.
هر سال چه تعداد توریست کره ای از ایران دیدن می کنند؟
زیاد نیست. این نیز یکی دیگر از حوزه هایی است که اهالی گردشگری شما باید وضعیت آن در بازار کره را بهبود ببخشند.
آیا برنامه ای برای دعوت از مقامات گردشگری کره جنوبی به ایران در دستور کار خود قرار داده اید؟
ما این کار را چند سال پیش انجام دادیم و اکنون پس از رفع تحریمها نیز، اقدام مشابهی را در نظر داریم. در اوایل اکتبر، معاون وزیر گردشگری و فرهنگ اولین دیدار را از ایران خواهند داشت.
طرف ایرانی نیز باید اینگونه عمل کند و مردم ایران به سئول بیایند و از زیبایی کشورشان بگویند. شما نباید منتظر آمدن مردم کره باشید. خودتان پیش قدم شوید و با سفر به کره، به همگان بگویید از چه چیزهایی در ایران باید دیدن کنند.
آیا ممکن است پرواز مستقیم میان دو کشور برقرار شود؟
اخیراً، دو مقام سازمان هواپیمایی مجوز انجام یازده پرواز در هفته را در صورت ارائه خدمات از سوی شرکتهای ایرانی و کره ای صادر کردند و حال، آغاز این پروازها منوط به تصمیم شرکت های خصوصی است.
آیا این امکان وجود دارد که این امر قبل از فرارسیدن سال 2017 اجرایی شود؟
این تصمیم بستگی به شرکتهای خصوصی دارد و آنها باید زمانبندی را انجام دهند. من نمی توانم به قضاوت تصمیم آنان بنشینم، اما فکر می کنم شرکتهای کره ای و شرکتهای هواپیمایی ایرانی هم اکنون در حال بررسی وضعیت بازار هستند.
آیا انتخابات ریاست جمهوری آتی ایالات متحده تاثیری بر روابط میان ایران و کره جنوبی خواهد داشت؟
تحلیل آن از الآن دشوار است. اما می توان گفت که کره مایل است تا ایران و کشورهای 5+1، از جمله ایالات متحده، به نقش آفرینی خود در توافق هسته ای و اجرای کامل آن پایبند باشند.
به نظر شما انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بر نحوه اجرای برجام چه تاثیری خواهد گذاشت؟
نمی توان دقیق گفت ما و بسیاری از دیگر کشورها خواهان پایبندی اعضای این توافق به تعهداتشان هستیم.
در طی چند سال اخیر مقالات بسیاری درباره روابط فرهنگی میان کره جنوبی و ایالات متحده به رشته تحریر درآمده که یکی از آنها راجع به چگونگی تغییر رسوم و فرهنگ کره جنوبی توسط ایالات متحده است. آیا شما چنین موضوعی را تایید می کنید؟
خیر. تاریخ و گوناگونی فرهنگی ما در کره حفظ شده است و فرهنگ کره همواره بر مبنای انتخاب و تمایلات مردم آن شکل می گیرد.
در برخی اخبار آمده بود که پس از تهدید کره جنوبی توسط کره شمالی، ایالات متحده سامانه موشکی تاد را در کره جنوبی مستقر ساخت که اعتراض هایی را از سوی روسیه و چین به همراه داشت. آیا گسترش این نوع همکاری ها میان کره جنوبی و ایالات متحده تعادل قدرت را در منطقه برهم نمی زند؟
همین چند وقت پیش بود که ایران سامانه موشکی را از روسیه وارد کرد و اسرائیل از این اتفاق برآشفت. آیا ایران حاضر است تنها بخاطر عدم رضایت اسرائیل، از استقرار موشک های روسی دست بکشد؟
ایران در حال ایجاد روابط نزدیکتر با روسیه است که منطقی هم به نظر می رسد، چراکه هر دو کشور تهدید مشترکی دارند. نظر شما در این باره چیست؟
این منطق درباره کره نیز صادق است.
اگر روزی جنگی میان کره شمالی و کره جنوبی رخ دهد، آیا ایالات متحده از سئول حمایت می کند؟
این سوال فرضی است و من به سوالات فرضی پاسخ نمی دهم.
روند صلح میان کره شمالی و کره جنوبی در چه مرحله ای است؟ آیا اجرای آن امکانپذیر است؟
دولت کره در طول 50 سال گذشته تا کنون هرآنچه در توان داشته را برای از میان بردن تنش میان دو کشور بکار گرفته و زیربنای صلح و امنیت را در منطقه فراهم کرده است. ما هیچگاه از امید و تلاش خود تا تحقق این افق دست نمی کشیم.
به نظر شما، چه عواملی در تحقق صلح میان دو کشور نقش دارند؟
صبر و تلاش مستمر از ضروریات این اتفاق هستند. مشکل شبه جزیره کره مسله ساده ای نیست و کوشش و مداومت بسیار بهمراه وساطت جامعه بین الملل را همانند روند صلح خاورمیانه می طلبد.
کره جنوبی و کره شمالی در همسایگی یکدیگر قرار دارند ولی از نظر حوزه فناوری و تکنولوژی بسیار با هم متفاوت هستند. دلیل این امر چیست؟
دلیل اصلی این است که مردم کره شمالی رهبری اثربخشی ندارند. رهبران این کشور تصمیمات اشتباه بسیاری را در بزنگاههای مهم تاریخی گرفته اند.
به نظر شما، رهبر جوان کره شمالی آمادگی مذاکره با کره جنوبی را دارد؟
حرکات تحریک آمیز اخیرشان نشانی از صداقت نسبت به کره جنوبی نداشت. اما کره جنوبی به تلاش خود برای برقراری دیالوگ دست نکشیده است و حداقل انتظارات ما از کره شمالی این است که نشانی از صداقت خود در آغاز مذاکرات را به نمایش بگذارند.
در ماه مارس، رهبر کره شمالی اعلام کرد که کشورش آماده است تا کاخ ریاست جمهوری کره جنوبی را بمباران کند. به نظر شما با چنین رویکردی، آیا می توان مذاکرات صلح را عملیاتی کرد؟
آنها همیشه چنین حرفهایی را به زبان می آورند و به همین دلیل است که ما خواهان ذره ای صداقت و آمادگی از سوی آنان برای برقراری مذاکرات هستیم، چراکه باید اعتماد ما برای این اتفاق جلب شود.
روابط سیاسی میان کره جنوبی و روسیه چگونه است؟ آیا کره جنوبی با رویکرد کره شمالی نسبت به روسیه مشکلی ندارد؟
روسیه یکی از شرکای قدرتمند ما است و دیدار چندباره وزیر امورخارجه، نخست وزیر یا حتی رئیس جمهور از این کشور جای تعجب ندارد.
از آنجا که روسیه و کره شمالی هر دو کشورهای مستقلی هستند، روابطشان نیز براساس تصمیمات متقابل شکل می گیرد. انتظار کره جنوبی آن است که روابط میان آنان بگونه ای گسترش یابد که صلح و ثبات در منطقه وجود داشته باشد.
آیا ممکن است روزی برسد که کره جنوبی و کره شمالی، همانند آنچه میان آلمان های غربی و شرقی رخ داد، با یکدیگر متحد شوند؟
من نمی توانم چنین موضوعی را درباره کره پیش بینی کنم، چراکه وضعیت و بافت حاکم بر آن فرق می کند. اما می توان گفت که مردم کره همواره خواهان اتحاد دو کره از طریق تحقق روند صلح هستند، درست همانند آنچه در آلمان رخ داد.
گفتگو از: محمدرضا نظری
