کشور آفریقای جنوبی دارای پیشرفته ترین، پربارترین و متنوع ترین اقتصاد کشاورزی در سطح قاره آفریقا می باشد همچنین صنایع مدرن و پیشرفته این کشور را قادر ساخته است تا 60% فلزات کل قاره آفریقا را تولید کند و در عین حال به یکی از ده کشور بزرگ صادرکننده فلزات خام جهان تبدیل شود. در حوزه بانکداری و خدمات بانکی نیز آفریقای جنوبی هم تراز بهترین های جهان است که با انبوه بانک های داخلی و خارجی انواع خدمات موردنیاز اعم از سرمایه گذاری، بیمه، وام و امثال آن را ارائه می دهند این در حالی است که طی یک دهه گذشته مبادلات تجاری این کشور با ایران به سبب نبود روابط بانکی و همچنین تحریم های مختلف علیه ایران به شدت کاهش یافته است. به منظور بررسی زوایای روابط سیاسی و اقتصادی ایران و آفریقای جنوبی با سفیر این کشور در تهران گفتگویی انجام داده ایم که در ادامه می خوانید.
گفتگوی اختصاصی آوا دیپلماتیک با “ویلیام مکس فیلمان وایتهد” سفیر آفریقای جنوبی در ایران
در طی یک سال اخیر به کدام استان‌های ایران سفر داشته‌اید؟ این سفرها دارای چه دستاوردی بوده‌اند؟
قزوین، کرمان، لرستان، شیراز، خوزستان و فارس. ما توانستیم به معنای واقعی از ظرفیت‌های موجود در این استان‌ها به‌عنوان بخش‌های بالقوه همکاری آگاه شویم و برای مثال، با صنعت عسل شما که تقاضای عرضه آن در آفریقای جنوبی وجود دارد آشنا شدیم و سپس، زوایایی از ظرفیت کشتیرانی ایران را دیدیم.
در ادامه توانستیم حوزه‌های بالقوه در جهت ایجاد همکاری مشترک میان شرکت‌های ایرانی و آفریقای جنوبی را تبیین کنیم و علاوه بر بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری، با تاجرانی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در آفریقای جنوبی هستند دیدار داشته باشیم. در واقع می‌توان گفت که این سفرها به لحاظ ارتقای سطح همکاری‌ها ثمربخش بوده‌اند.
آیا این رایزنی‌ها به مرحله عملیاتی هم رسیدند یا در حد مذاکرات باقی مانده است؟
برخی از آنها در حال به ثمر نشستن هستند. ما شاهد حضور شرکت‌ها در فرایند مذاکره هستیم، چراکه هنوز توافقی میان شرکت‌های مختلف حاصل نشده است و اتفاقی زمان‌بر خواهد بود. بنابراین می‌توانم بگویم قراردادهایی ظرف 6 ماه آینده میان چند شرکت منعقد خواهد شد. در حوزه زیرساخت یا فراورده‌های غذایی نیز توافقاتی صورت خواهد گرفت.
آیا میان دو کشور در حوزه خودروسازی مذاکرات یا توافقاتی صورت گرفته است؟
مذاکراتی در صنعت خودروسازی به‌ویژه درزمینه قطعات یدکی آن صورت گرفته است. ما در حال بررسی این حوزه هستیم، اما هنوز توافقی منعقد نشده است. البته دلیل بررسی این حوزه توسط ما، توان مطلوب آفریقای جنوبی در تولید قطعات و اجزاء خودرو است. با چند شرکت در این زمینه صحبت‌هایی انجام‌شده تا کارخانه‌هایی را در برخی استان‌ها دایر کنند.
در حال حاضر، نوعی خودروی زرهی در آفریقای جنوبی تولید می‌شود که در زمان حضورم در آفریقای جنوبی متوجه شدم این خودرو برای انتقال پول توسط بانک‌ها استفاده می‌شود. آیا مذاکراتی درزمینهٔ تولید این خودرو در ایران انجام‌شده است؟
ما از این خودرو برای انتقال پول استفاده می‌کنیم. شرکت‌های ایرانی علاقه خود را به این خدمات و خرید این خودرو ابراز کرده‌اند، اما تاکنون خرید نهایی انجام نشده است، درحالی‌که من بالشخصه با شرکت‌هایی دیدار داشتم که به‌طور خاص، به دنبال خرید این مدل بودند. کیفیت و امنیت این خودروها بسیار خوب است.
ارتباط بانکی زیرساخت مبادلات اقتصادی میان دو کشور است. در این زمینه چه اقدامات یا مذاکراتی صورت گرفته است؟
ما مشغول دستیابی به راه‌حلی برای مشکلات بانکی و ایجاد بانک مشترک جهت تسهیل مبادلات میان آفریقای جنوبی و ایران هستیم، اما هنوز به توافق نهایی دست نیافته‌ایم.
در این زمینه بین هردو طرف توافق وجود دارد و به‌منظور بیمه سازی مبادلات بیشتر میان دو کشور، باید سازوکار بانکی را ایجاد کنیم تا بانک‌ها را در مقام مشاوران دادوستد و تسهیلگران مبادلات میان دو کشور قرار دهیم، چراکه در غیر این صورت، نهادهای دیگر از مشکل تحریم‌ها خواهند ترسید.
بااینکه برخی تحریم‌ها رفع شده‌اند، اما تردید و احتیاط در همه جای دنیا وجود دارد، به‌ویژه در کشورهای غربی که از دادوستد در روابطشان بیم دارند. اما این تعهدی است که بر عهده دولت‌ها است و ما فکر می‌کنیم بهترین کاری که از دستمان برمی‌آید، ایجاد بانکی است که به‌طور اختصاصی به دو کشور بپردازد. پس می‌توان این پروژه را مورد توافق طرفین دانست و در حال پیگیری آن هستیم.
آیا افقی برای اجرای این برنامه در نظر گرفته‌شده است؟
نمی‌توانم به شما زمان خاصی را بگویم، زیرا من متصدی انجام آن نیستم.
آیا بانک مشترک میان ایران و آفریقای جنوبی که به آن اشاره کردید؛ ظرفیت اتصال به دیگر بانک‌های آفریقا را دارد؟
قطعاً همین‌طور است. ارتباط بین‌بانکی ما با سیستم بانکی آفریقا برقرار است. طرح و مسئله کلیدی، داشتن ارتباطاتی میان دو کشور است که از آن طریق، رشد اتفاق خواهد افتاد. بانک‌ها تمایل به رشد دارند و ازاین‌رو، ما امیدواریم این اتفاق رخ دهد.
گسترش مبادلات میان دو کشور نیازمند حمل‌ونقل است. راه‌اندازی پروازهای مستقیم میان دو کشور در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
ما بحث پروازهای مستقیم بین دو کشور را موردبحث قرار داده‌ایم. هیئتی از سوی وزارت ترابری دو ماه پیش از ایران بازدید کرد و یکی از مسائل موردبحث، پروازهای مستقیم میان ایران و آفریقای جنوبی بود و من فکر می‌کنم این مسئله حل خواهد شد، چراکه خطوط هواپیمایی نیز به آن تمایل دارند و میخواهند امکان چنین اقدامی را بدانند؛ البته تصمیمات نهایی در این زمینه هنوز اتخاذ نشده، اما اعتقاد دارم که این امر شدنی است.
پروازهای مستقیم به‌نوعی سبب بهبود مبادلات نیز می‌شوند، زیرا دیگر نیازی نیست به دوبی یا کشورهای دیگر بروید تا بتوانید پروازی به آفریقای جنوبی داشته باشید. این اتفاق کمک بسیاری به گردشگری و بازرگانی می‌کند، چراکه شما صبح پرواز می‌کنید و هفت ساعت بعد، در تهران خواهید بود.
کدام شهرهای آفریقای جنوبی مقصد این پروازهای مستقیم خواهند بود؟ کدام آژانس مسئولیت آن را بر عهده دارند؟ چه مدت‌زمان برای اجرای این ایده نیاز است؟
نمی‌خواهم نام آژانس را اعلام کنم و تنها می‌گویم که پروازها در اولین فرصت میان تهران و ژوهانسبورگ، دو مرکز تجاری هر دو کشور برقرار خواهد شد.
اگر درخواست‌ها افزایش یابد، احتمال آن وجود دارد که پروازها را به مناطقی نظیر کیپ‌تاون گسترش دهیم. بسیاری از ایرانیان از کیپ‌تاون دیدن می‌کنند. امسال، ما شاهد افزایش تعداد بازدیدکنندگان بودیم.
پیش‌بینی ما این است که تعداد ایرانیانی که در نوروز به آفریقای جنوبی می‌آیند بالغ‌بر حداقل هفت هزار نفر باشد؛ البته پس از رفع تحریم‌ها شاهد تغییر الگوی تردد گردشگران بودیم.
برای مثال در ماه نوامبر، ما چهار هزار درخواست ویزا دریافت کردیم. به نظر من، افزایش این آمار حتمی است و احتمالاً، پروازها ارزان‌تر تمام خواهند شد، چراکه شما دیگر نیازی به انتخاب راه‌های دیگر ندارید و از سوی دیگر، مردم آفریقای جنوبی نیز به‌آسانی می‌توانند مستقیماً به تهران بیایند. به‌طور حتم در سالی که پیش رو است، منتظر به ثمر نشستن این طرح هستیم.
واگن قطارها در کیپ‌تاون وضعیت خوبی ندارند، درحالی‌که واگن‌های باکیفیتی در ایران ساخته می شود. آیا برنامه‌ای برای همکاری در این زمینه و خرید واگن از ایران وجود دارد؟
آفریقای جنوبی دارای زیرساخت در راه‌آهن است. ما خطوط آهنمان را خودمان تولید می‌کنیم و آن را هم می‌فروشیم. همکاری در این زمینه در دست بررسی است. ما همچنین در حال بررسی شرایط برای ورود به بازار ایران هستیم، اما برنامه معمول ما در راستای نوسازی واگن‌های کالابر و نیز مسافربری است. نگاه ما به همکاری با ایران به‌طور خاص در این منطقه است، چراکه ایران از موقعیت استراتژیکی برخوردار است و اروپا، آسیا و برخی کشورهای همسایه ارتباط دارد.
ما در حال سنجیدن ظرفیت همکاری هستیم. تعداد هشت تولیدکننده از طرف ما حضور دارند که در این زمینه متخصص‌اند. این‌یکی از حوزه‌هایی است که ما در آن خودکفا هستیم. اما یقیناً همکاری‌هایی انجام خواهد شد. قطارهای قدیمی نیز در شرف نوسازی هستند.
ظرفیت همکاری در صنایع بهداشتی و پزشکی میان دو کشور چگونه است؟
در حوزه بهداشت بر روی یک تفاهم‌نامه در حال کار هستیم. ما در انتظار بازدید وزیر آفریقای جنوبی از ایران طی چند وقت آینده هستیم تا همکاری‌ها در حوزه تحقیق و توسعه در مورد HIV، داروسازی، تجهیزات پزشکی و ابزار جراحی و غیره صورت بگیرد. این‌ها محور مذاکرات هستند و در حال کار بر روی تفاهم‌نامه مشترک هستیم.
به نظر می‌آید شرکت‌های داروسازی در آفریقای جنوبی خصوصی باشند. آیا برنامه‌ای برای جذب آنان به سمت ایران و مذاکره در این زمینه وجود دارد؟
من پیشتر به بحث داروسازی اشاره کردم؛ ما در حال کار بر روی ایجاد ارتباط میان شرکت‌های خصوصی داروسازی و شرکت‌های ایرانی هستیم. ظرفیت همکاری وجود دارد و ما می‌توانیم در هر دو طرف شاهد سرمایه‌گذاری باشیم. من با سه شرکت ایرانی دیدار داشته‌ام و آنها تمایل بسیاری به گشایش دفاتری در آفریقای جنوبی دارند و در حال بررسی همکاری با شرکت‌های داروسازی آفریقای جنوبی هستند. این فرایند هنوز ادامه دارد.
آفریقای جنوبی نفت موردنیاز خود را تا پیش از آغاز تحریم‌ها علیه ایران از کشورمان خریداری می‌کرد، آیا برنامه ایی برای افزایش واردات نفت از ایران در دستور کار این کشور قرار دارد؟
به‌طور حتم، ما واردات نفت خام و به‌ویژه نفت خام سبک خود را از ایران افزایش خواهیم داد. تعدادی از شرکت‌های آفریقای جنوبی هم‌اکنون درخواست خود را برای خرید نفت خام ایران، به شرکت‌های ایرانی فرستاده‌اند.
همان‌طور که شما به‌درستی گفتید، تا قبل از اعمال تحریم‌ها، بخش اعظم نفت خام ما از ایران می‌آمد. من فکر نمی‌کنم سطح مبادلات به آن میزان بازگردد، اما مطمئناً افزایش بسیاری خواهد داشت.
مشکل اصلی در حال حاضر بحث سیستم حمل‌ونقل است و برای مثال، ما هنوز کشتی‌های نفت‌کش در اختیار نداریم. این‌ها تمهیداتی هستند که بخش خصوصی باید پیگیرشان باشد.
تنها مسئله این است که در آفریقای جنوبی، خرید بر عهده بخش خصوصی است. دولت صندوق پول مرکزی انرژی را در دست دارد، اما خرید آن توسط پالایشگاه‌ها انجام می‌شود. همه پالایشگاه‌ها خرید نمی‌کنند، زیرا برخی از آنها به شرکت‌های چندملیتی وصل هستند که دست رد به سینه نفت خام ایران می‌زنند. بااین‌حال، حجم زیادی از نفت خام پس از رفع تحریم‌ها از ایران خریداری خواهد شد.
تا پایان سال 2016، چه میزان نفت خام از ایران وارد شده است؟
بر اساس آخرین آماری که من دیدم، بیشتر واردات مربوط به فراورده‌های پتروشیمی بود تا نفت خام. به نظر نمی‌آید که خرید محسوس نفت خام در سال 2016 محقق شود. اما من انتظار آن را دارم.
درهرحال، خرید در حوزه پتروشیمی در سال جاری بسیار بوده و آفریقای جنوبی در حال گسترش بازار برای فروش قیر طبیعی ایران است.
به نظر من، بازار سیمان بزرگی در آفریقای جنوبی وجود دارد. البته ماجرا این است که ما نمی‌توانیم همیشه خریدار شما باشیم و شما هم باید از محصولات ما نظیر گوشت قرمز که دارای بالاترین کیفیت است خریداری کنید. دلیلش هم آن است که هم رئیس‌جمهور روحانی و هم رئیس‌جمهور کشور ما بر مسئله افزایش مبادلات بر بخش‌های غیرنفتی تأکید کردند.
با نگاهی به بحث مبادلات غیرنفتی، می‌خواهم بپرسم میز تجارت جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آفریقای جنوبی با چه هدفی در کیپ‌تاون افتتاح شده است؟
این‌یک طرح خصوصی است و ما در آن حضور نداریم. من مذاکراتی را با متولیان آن داشته‌ام و فرایند کار به‌کلی متفاوت است. ما هنوز در حال تشکیل شورای بازرگانی آفریقای جنوبی و ایران هستیم.
در واقع دولت به دنبال ایجاد این شورا است و ما مشغول کار بر روی آن هستیم. آن طرح، یک پروژه تجاری شخصی است و از سوی دولت ایران و نیز دولت آفریقای جنوبی به رسمیت شناخته نشده است.
تا چه اندازه ظرفیت همکاری علمی میان دانشگاههای دو کشور وجود دارد؟
همکاری در حوزه‌های علمی بیشتر در چارچوب وزارت علوم و فناوری است که برای مثال، برنامه جاری تحقیقات مشترک میان وزارت علوم و فناوری ایران و وزارت علوم و فناوری آفریقای جنوبی را در دست اجرا دارد.
ذیل این مبحث، مرکز پژوهش‌های علمی از سوی آفریقای جنوبی احداث گردیده که در آن، واحدهای دانشگاهی عرضه می‌شوند و بطور تخصصی به برخی حوزه‌ها می‌پردازند؛ می‌توان گفت همه‌چیز با محوریت این وزارتخانه انجام می‌گیرد. همکاری در سطح دانشگاه‌ها عمدتاً توافقی میان دو دانشگاه است.
ما تمایل داریم تا این همکاری صورت گیرد. من به چند استان در ایران سفر کرده ام که فکر می‌کردم نیاز مبرمی به همکاری در حوزه طب سنتی و دانش بومی سیستمی دارند، چراکه برخی دانشگاههای آفریقای جنوبی در این زمینه توانا هستند.
با توجه به تقاضاهای موجود، ما عرصه را برای آنان فراهم می‌کنیم. تعدادی از قراردادها در دست اقدام هستند. به نظر من دانشگاه استلان بوش و دانشگاه کیپ‌تاون خواهان این همکاری هستند.
به طور حتم سطوح همکاری علمی و فناوری، بستگی به وزارت علوم و فناوری ایران دارد که بخواهد به توافقنامهای دست پیدا کند یا خیر.
آیا آمار دقیقی از کسانی که در دانشگاههای آفریقای جنوبی تحصیل می‌کنند در دست دارید؟
خیر، اما تعدادشان بسیار است.
آیا زمان سفر آقای روحانی، رئیس‌جمهور ایران به آفریقای جنوبی مشخص‌شده است؟
زمان آن مشخص نیست، اما انجام آن حتمی است و برای ما این دیدار بسیار با اهمیت است.
شاهد فشار زیادی برای استعفا آقای جاکوب زوما در آفریقای جنوبی بودیم که در نهایت این روند متوقف شد. در صورت امکان درباره فضای سیاست داخلی آفریقای جنوبی توضیح دهید؟
دموکراسی همین‌طور است. ما نظام بازی داریم و فضای مطبوعات بسیار زنده است و در جامعه‌ای رو به گذار قرار داریم که البته مسائل بسیاری به همراه آن می‌آید. اما به نظر من مهم‌ترین مسئله نظام دموکراتیک، نهادهای دولتی، دیگر نهادهای پارلمانی نظیر کمیته حقوق بشر و دفتر دادستان عمومی است که همگی مدافع دموکراسی هستند.
در کشور ما هیچ‌کس بالاتر از قانون نیست. برخی ویژگی‌ها در ذات دموکراسی وجود دارد که ما در بطن آنها زندگی می‌کنیم و ازآنجاکه جامعه ما در حال تغییر است، مناسبات ما در چرخه سیاسی وارد می‌شوند و با توجه به همزمانی این امر با روند رو به رشد دموکراسی، با چالش‌هایی هم روبرو می‌شویم.
سازمان‌هایی مانند احزاب پیشرو نیز در این فرایند تغییر فعالیت دارند و این حقیقتی است که در نظام‌هایی نظیر نظام ما وجود دارد.
منظور شما این است که اتهام فساد علیه رئیس‌جمهور صرفاً جوسازی است؟
حقیقت این است که این مسائل در هر جامعه‌ای که دموکراتیک باشد وجود دارد و مبنای آن مدرک جرم نیست، بلکه اتهام است. من نمی‌توانم آن را رد یا تائید کنم، اما می‌توان گفت همه‌چیز تنها یک اتهام است.
هنگامی‌که بحرانی رخ می‌دهد و سه عضو کابینه به رئیس‌جمهور فشار میاورند تا استعفا دهد، معنایش این است که اتفاق قابل‌توجهی رخ داده است.
من نمی‌توانم در مورد آن نظری بدهم، چراکه دیدارهایی برگزار می‌شود و آنچه مطبوعات می‌گوید با بیانیه‌های رسمی یکسان نیست.
برخی از رسانه ها از انجام تحقیقات ژنیتیکی مشترک میان آفریقای جنوبی و آمریکا ابراز نگرانی کرده اند زیرا این تحقیقات، آفریقای جنوبی را به آزمایشگاه ژنتیکی آمریکا تبدیل می کند. دیدگاه شما در این مورد چیست؟
ببینید، این تحقیق توسط متخصصان آفریقای جنوبی انجام می‌شود و ما بهترین نخبگان را در زمینه پزشکی و قوانینی برای حفاظت از حقوق مردم آفریقای جنوبی داریم. ما هیچ‌گاه به محلی برای آزمایش‌های ژنتیکی تبدیل نمی‌شویم.
مدیریت پروژه در این تحقیق بر عهده متخصصان و افراد حرفه‌ای آفریقای جنوبی است، اما آنان تصمیم‌گیرنده نیستند، چراکه تنها تصمیمی که ایالات‌متحده گرفته حمایت مالی از آن است.
نتیجه آزمایش این واکسن که از 8 دسامبر آغاز شد را احتمالاً در بازه زمانی 3 ساله دریافت خواهیم کرد. در حال حاضر، تنها واکسنی که کارکرد داشته همانی بود که در تایلند آزمایش شد و تنها بر روی 30% افراد عمل کرد. من امیدوارم این درصد حداقل به 50% برسد.
چرا آفریقای جنوبی درصدد خروج از دیوان بین‌المللی کیفری است؟ لطفاً درباره این تصمیم بیشتر توضیح دهید.
ما این تصمیم را گرفتیم و به دیوان بین‌المللی کیفری اطلاع دادیم که قصد خروج از آن را داریم. زیرا اکثریت کسانی که هدف قرار می‌گیرند آفریقایی هستند و ما شاهد وجود دادگاهی آفریقایی در تانزانیا هستیم. حرف ما این است که شخصی از طرف خود ما باید صاحب‌اختیار باشد.
زیرا شما نمی‌توانید راه‌حلی اروپایی را برای مشکلات آفریقایی بکار ببرید. ما همچنین می‌گوییم که در این فرایند، افراد بسیاری هستند که علیه انسانیت مرتکب جرم شده‌اند، نظیر کسانی که عراق را در نخستین جنگ خلیج و بسیاری از دیگر نواحی بمباران کردند.
برخی از اعضای شورای امنیت خود عضو دیوان بین‌المللی کیفری نیستند، اما می‌گویند باید در آن حضور داشته باشیم و به ما حکم جلب رئیس‌جمهور سودان را در نشست اتحادیه آفریقا بدهید.
چنین رفتاری استقلال ما را به چالش می‌کشد. هنگامی که کسی به کشور ما می‌آید، از ما انتظار می‌رود وی را دستگیر کنیم و به نهادهای ذی‌ربط تحویل دهیم. ما لزوماً توجیهاتی برای چرایی و چگونگی این برخورد با وی را در دست نداریم.
به همین دلیل است که ما دیوان را از تصمیم خود مطلع کردیم و گفتیم که در عدم‌تغییر معیارهای عملکرد آن، ما دیگر نمی‌خواهیم عضوی از آن ساختار باشیم. در واقع نمی‌توان از این نهاد تنها به‌عنوان سلاحی علیه کشورهای درحال‌توسعه استفاده کرد.
ایران و آفریقای جنوبی دارای دو تجربه متفاوت در زمینه دانش هسته ایی هستند. آیا آفریقای جنوبی از کنار گذاشتن توانمندی نظامی هسته‌ای خود راضی است؟
ما رخت توانمندی هسته‌ای را از کشور خود درآوردیم، اگرچه ما را مجبور به انجام آن نکردند. ما خودمان به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفتیم که شاهد توقف این برنامه از سوی ما باشد.
این سیاست خارجی ما برای آرامش، همزیستی و همکاری است و در حال حاضر، تمرکز خود را بر مسئله توسعه زوایای صلح‌آمیز فناوری و انرژی هسته‌ای گذاشته‌ایم.
انرژی هسته‌ای یکی از ترکیبات انرژی ما است و ما به دنبال انرژی خورشیدی و هسته‌ای هستیم و هم‌اکنون، پژوهشی را درزمینه احداث مرکز انرژی هسته‌ای در دست اقدام داریم. مطالعات امکان‌سنجی به‌منظور بررسی احتمال انجام این طرح صورت گرفته است و این موضوعات کمابیش حوزه‌های تمرکز ما هستند.
درباره ایران نیز همیشه گفته‌ایم که هر کشوری حق استفاده از انرژی هسته‌ای را دارد. این موضع ما است و می‌گوییم ایران این حق را دارد.
هم‌اکنون ایران با نظارت آژانس انرژی اتمی موافقت کرده و این امر باید باعث ارتقای ظرفیت‌هایش شود، زیرا به نفع مردم و در مقیاس بزرگ‌تر، به نفع همه جهان است. این نیز یک تشابه در دیدگاه‌های ما به‌حساب می‌آید.
من معتقدم تلاش‌های فعلی برای عقب‌نشینی از توافق هسته‌ای با توافق با گروه 5+1 سازگار نیست و در باطن، جنبه تنبیهی دارد.
به نظر ما، این امر باعث دغدغهزایی در منطقه می‌شود و اوضاع را به‌گونه‌ای رقم می‌زند که گویی هیچ اتفاقی نیافتاده و مشکلی در بحران سوریه و عراق وجود ندارد. بار دیگر می‌گویم که موضع ما بسیار شفاف است.
آیا این احتمال وجود دارد تا ترامپ برجام را نقض کند؟ در چنین شرایطی روابط میان ایران و آفریقای جنوبی با چه تغییراتی مواجه خواهد شد؟
قبل از هر چیز باید درباره روابط میان ایران و آفریقای جنوبی نکته ایی را به شما بگویم. به‌صراحت می‌گویم که این روابط تحت تأثیر دولت ترامپ قرار نمی‌گیرد.
تا آنجا که بحث توافق هسته‌ای مطرح است، به نظر من ترامپ به‌زودی متوجه می‌شود که وقتی در ساختار قدرت است، جهان متفاوت جلوه می‌کند.
در واقع میان تجارت و حقیقت سیاسی که پیش روی ایالات‌متحده قرار دارد تفاوت وجود دارد، زیرا من معتقدم اگر آنان از توافق پا پس بکشند، نه‌تنها باعث برهم خوردن تعادل ایالات‌متحده درصحنه بین‌المللی می‌شود، بلکه موقعیت این کشور در برابر هم‌پیمانانش در 5+1 که همگی گفته‌اند نمی‌خواهند این توافق برهم بخورد، متزلزل می شود.
به باور من، ترامپ در همان اوایل، از برهم زدن توافق صحبت می‌کرد، اما جالب است که اخیراً گفته است درباره آن مذاکره خواهم کرد و این مسئله از سوی سخنگوی کاخ سفید نیز تکرار شده است. در نهایت من معتقدم این قرارداد برگشت‌پذیر نیست.
ما شاهد حضور ناو 44 نیروی دریایی ایران در دوربان هستیم. لطفاً بیشتر درباره رابطه نظامی دو کشور و توافقاتی که در این زمینه امضا کرده‌اند توضیح دهید.
توافقی در این زمینه وجود ندارد. به نظر من، این امر تنها در پی بازدید از سواحل آفریقای جنوبی است. مبادلات دریایی نشانگر دوستی است و نه چیز دیگر.
کدام‌یک از مقامات آفریقای جنوبی در جریان سفر وزیر دفاع ایران به آفریقای جنوبی با ایشان دیدار کردند؟
وی با همتای خود، یعنی وزیر دفاع نوزیویوه نولوتاندو ماپیسا نقاکولا دیدار کرد.
توافقنامهای دفاعی نظامی در دیدار سردار حسین دهقان میان ایران و آفریقای جنوبی منعقد شد. این توافقنامه شامل چه حوزه‌هایی می‌شود؟
این توافقنامه بر پایه همان توافقنامه‌های استاندارد میان کشورها می باشد که به دنبال همکاری در مسائل مختلف برای ارتقای صلح و امنیت در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی هستند.
گفتگو از: محمدرضا نظری
