از اواسط دهه 1970 زنان نروژی نقش بسیار فعالی را در این کشور بر عهده گرفته اند به نحوی که از سال 1981 تا به حال در نروژ هیچ دولتی نبوده که حداقل 40 درصد از کابینه‌اش را زنان تشکیل ندهند. حضور زنان به جز در فضای سیاسی در بخش اقتصادی این کشور نیز قابل توجه است و حتی می توان گفت که بدون مشارکت اقتصادی زنان نروژی این کشور نمی توانست به تولید ناخالص داخلی کنونی دست پیدا کند. به همین منظور به دنبال انتصاب خانم “اودیسه نورهیم” به عنوان سفیر جدید نروژ در ایران، فرصتی کوتاه به دست آمد تا با این بانوی نروژی که سابقه حضور در کشورهای خاورمیانه را هم در کارنامه خود دارد گفتگویی داشته باشیم که در ادامه می خوانید.
گفتگوی اختصاصی آوا دیپلماتیک با “اودیسه نورهیم” سفیر نروژ در ایران
قبل از ورود به ایران در کدام کشورها مسئولیت دیپلماتیک داشته اید؟
من کار خودم را بعنوان یک دیپلمات تازه کار از سوریه و آفریقای جنوبی آغاز کردم و پیش از اعزامم به ایران در سفارت نروژ در ایتالیا، به عنوان معاون و در بنگلادش و لبنان به عنوان سفیر خدمت کردم.
در دوران مابین خدمات برون مرزی خود، در سمت های مختلفی در وزارت امور خارجه در اسلو فعالیت داشتم. آخرین پُستم در وزارت امور خارجه نروژ نیز مدیرکل دپارتمان سازمان ملل بود.
این دپارتمان مسولیت امور بشردوستانه، حقوق بشر، برابری جنسیت ها و البته سیاست های نروژ در قبال سازمان ملل را بر عهده دارد.
اصلی ترین دستور کار شما پس از ورود به ایران چه بود؟
هم اکنون، ما شاهد منافع و علاقه رو به رشد شرکتها و صاحبان کسب و کار نروژی نسبت به ایران هستیم. بخش هایی که احتمالا برای شرکتهای نروژی از جذابیت بیشتری برخوردار هستند عبارتند از حوزه نفت، پرورش ماهی، انرژی سبز و دیگر بخشهای مربوط به انرژی است.
مهم ترین ویژگی ژئوپولتیک و ژئو استراتژیک ایران در مقایسه با سایر کشورهای خاورمیانه چیست؟
ایران ایفاگر نقش تاثیرگذاری در منطقه و همچنین در مبارزه با تروریسم است. برای ایران و جامعه بین الملل، دسترسی به یک توافق نامه در مذاکرات هسته ای تا پایان ژوئن 2015 از اهمیت بسزایی برخوردار است.
روی کارآمدن آقای روحانی در ایران چه تاثیری بر روی روابط دو کشور داشته است؟
ظرف یک سال گذشته، ما شاهد افزایش روابط میان نروژ و ایران بودیم و این خود، ارتباط مستقیمی با خوشبینی موجود نسبت به حصول به یک توافق میان ایران و 5+1 در مذاکرات هسته ای دارد.
رویکرد مقامات ایرانی برای گسترش روابط با همتایان نروژی خود را چگونه ارزیابی می کند؟
دیدار وزیر امور خارجه نروژ، آقای برند از ایران در نوامبر سال گذشته، نخستین دیدار یک وزیر خارجه نروژی در 12 سال گذشته از ایران بود. در ماه مه نیز نماینده کمیته مسئول در حوزه امور خارجه و دفاع از تهران بازدید کرد. همچنین، رایزنی هایی در سطوح معاونان وزیران در جریان است.
نفت و گاز یکی از مهم ترین اقلام صادراتی نروژ محسوب می شود آیا در صورت رفع تحریم ها علیه ایران، امکان حضور شرکت های نروژی در حوزه های استخراج و پتروشیمی در ایران وجود دارد؟
به عنوان کشوری که خود تولید کننده نفت است، نروژ نیز از سقوط قیمت جهانی نفت متاثر شده است. از سوی دیگر، این نزول قیمت فرصتهایی را برای بررسی اقتصاد، ایجاد تمایز میان بخشها و نیز کاهش وابستگی به بخش نفتی ایجاد کرد. این موضوعات اکنون در صدر اولویت های دولت نروژ برای رسیدگی قرار دارند.
ایران تلاش می کند تا گردشگران اروپایی به ایران سفر داشته باشند، روند حضور گردشگران نروژی در ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟
ایران کشور شگفت انگیزی برای امر گردشگری است و این بخش باید برای تامین نیازهای گردشگران خارجی گسترش یابد. مردم نروژ نیز به این مسئله پی برده اند که ایران مقصد خوبی برای گردشگران است و ما شاهد افزایش گردشگران و علاقشان برای سفر به ایران هستیم.
شما از کدام شهرها و مراکز گردشگری ایران بازدید کرده اید؟
من شخصا به شهرهای کاشان، اصفهان، یزد، کرمان، تبریز، مشهد و شیراز و همچنین تهران سفر کرده ام. تمامی این شهرها دارای ویژگی های منحصر بفردی برای ارائه به گردشگران هستند.
با توجه به مدت زمانی که در ایران حضور دارید، مهم ترین مشخصه فرهنگی مردم ایران را چه می دانید؟
ایرانیان مردمی مهمان نواز هستند و سفر به سرتاسر این کشور بی شک اتفاق خوبی است.
آیا برنامه ایی برای گسترش تعاملات علمی و فرهنگی ایران و نروژ در دستور کار قرار دارد؟
روابط خوبی میان نروژ و ایران در حوزه های دانشگاهی و همکاری های تحقیقاتی وجود دارد که برای مثال می توان به ارتباط میان IPIS و مرکز تحقیقات صلح نروژ (PRIO) اشاره کرد. مایلم یادآور شوم که دو هفته گذشته، قراردادی میان دانشگاه آزاد و کالج دانشگاه اسلو و آکِرشوس در حوزه های ارتباطات جمعی و روزنامه نگاری منعقد شد.
علاوه بر این، گروههای تئاتر و نمایش نروژی در جشنواره فجر شرکت کردند و من یقین دارم که این همکاری ها در بخش تئاتر ادامه خواهند داشت. این برای من مایه افتخار است که ایرانیان چنین شناخت خوبی از کارهای نمایشی هنریک ایبسن و جان فوسه دارند.
از نظر یک بانوی دیپلمات، زنان تا چه اندازه در عرصه سیاسی و اجتماعی نروژ حضور اثرگذاری دارند؟
زنان نقش مهم و فعالی را در عرصه های اجتماعی و سیاسی نروژ ایفا می کنند. دولت توسط یک نخست وزیر زن اداره می شود. وزیران اقتصاد و نفت نیز هر دو زن هستند.
بیش از 40 درصد نمایندگان مجلس را نیز در نروژ زنها تشکیل می دهند. زنان همچنین در بازار کار نقش پررنگ و 80 درصدی را بازی می کنند. این یعنی زنان نروژی کمک بسیاری به اقتصاد این کشور می کنند و اگر مشارکت بالایشان در بازار کار نبود، اقتصاد نروژ نمی توانست به چنین رشدی در سالهای گذشته دست یابد.
من بر این باورم که دیگر کشورها نیز باید از تجربه نروژ بهره بگیرند. برای مثال، در ایران زنان درصد عمده دانشجویان را تشکیل می دهند، اما سهمشان از بازار کار بسیار کم است. آنچه نیاز است تشکیل نظامی برای ممکن سازی فعالیت مرد و زن در بازار کار و نیز زندگی خانوادگی برای تشویق هرچه بیشتر زنان در جهت بهره گیری از اندوخته های تحصیلی خود می باشد. این بی شک اقتصادی هوشمندانه خواهد بود.
حد تعادل بین آزادی عقیده و احترام به سایر ادیان در نروژ چگونه مشخصی می شود؟
هنگامی که بحث بر سر آزادی افکار صورت می گیرد، آنچه در نروژ بیش از هرچیز مورد ارزش گذاری است هنجارها هستند. این ارج نهادن تا آنجا پیش می رود که ما به شخصی که نسبت به باورهای دینی دیگری توهین می کند احترام می گذاریم. ما خط قرمزمان را در برابر گزاره های نژادپرستانه ترسیم کرده ایم که البته غیرقابل پذیرش هستند.
ما باور داریم که اگرچه احترام به عقاید دینی مردم مهم است، لکن آزادی دادن به شهروندان برای بیان نظراتشان پیرامون هر مسئله ای برای یک جامعه سالم و آزاد ضروری است، حتی اگر کسی چنین مسئله ای را برنتابد.
با توجه به سوابق درخشان شما در حوزه حقوق بشر، روند تحقق آن را در خاورمیانه چگونه ارزیابی می کنید؟
درباره حوزه حقوق بشر از دیدگاه نروژ، من فکر می کنم خاورمیانه هنوز راه بسیاری را باید طی کند و این خود مایه تأسف است. من به این احترام می گذارم که مردم خاورمیانه ممکن است برداشت متفاوتی از مسایل داشته باشند، آنهم هنگامی که سخن از خط قرمزهایی در باب آزادی بیان در میان است، ولی معتقدم که جامعه سالم جامعه ای است که در آن، شهروندان به گونه ای آزاد باشند که بتوانند هرآنچه دوست دارند را بگویند و از پیگرد قانونی نهراسند. من باور دارم که مولفه های بیانیه جهانی حقوق بشر همانطور که از اسمش پیداست، جهانی و ضروری است.
گفتگو از: محمدرضا نظری
