رضا هاکان تکین، سفیر ترکیه در نشستی خبری در محل سفارتخانه این کشور در ایران به تشریح آخرین تحولات ترکیه پرداخت.
وی در ابتدای این نشست خبری با بیان اینکه ترکیه طی هفته گذشته از سوی یک گروه تروریستی که به ساختار حکومتی نفوذ کرده بود، شاهد یک کودتا بود، اظهار داشت: خدا را شاکریم که با کمک ملت این اقدام ناموفق بود.
عمق دموکراسی در ترکیه
سفیر ترکیه اضافه کرد: ملت ترکیه نشان داد که چقدر با نهادهایی که با رای خود آنها روی کار آمده، همراه است و این نشان دهنده عمق دموکراسی در ترکیه است.
رضا هاکان تکین افزود: مسئولان ترکیه با ارده محکم تصمیمات لازم در مقابل این گروهک تروریستی که وابسته به فتح الله گولن بود را اتخاذ کردند.
اقدام ارزشمند ایران
وی با ذکر این نکته که پس از این واقعه عمق روابط ایران و ترکیه بار دیگر متجلی شد، اظهار داشت: اعلام موضع مقامات ایران در ساعات اولیه کودتا و قرار گرفتن در کنار حکومت قانونی ترکیه و همراهی با روند دموکراسی برای ما ارزشمند است.
نیاز به سازماندهی مجدد نیروهای مسلح
سفیر ترکیه در تهران همچنین خاطرنشان کرد که پس از این واقعه نیروهای مسلح ترکیه مجددا سازماندهی خواهند شد.چرا که مشخص شد سازمان تروریستی وابسته به فتح الله گولن نه تنها در نیروهای مسلح بلکه در نهادهای بسیاری نفوذ کرده است و برای جلوگیری از نفوذ مجدد نیاز به سازماندهی است.
رضا هاکان تکین با بیان اینکه در حال حاضر تعداد زیادی در ترکیه بازداشت یا معلق شده‌اند و روند قضایی و بازپرسی ادامه دارد، عنوان کرد: چه بسا برخی بیگناه شناخته شوند و به سر کار خود بازگردند.
وی با بیان اینکه تمام اتفاقات رخ داده پس از کودتا در چارچوب سیستم دموکراتیک ترکیه بوده است، تاکید کرد: وضعیت فوق‌العاده اعلام شده در ترکیه برای محدود کردن آزادی‌های شهروندان نیست.دولت و مقامات دولتی در حال حاضر کنترل امور را در دست دارند، اما این به این معنا نیست که ما احتیاط لازم را نداشته باشیم.
گفت‌وگوی سازنده اردوغان و روحانی
سفیر ترکیه با اشاره به گفت‌وگوی تلفنی روسای جمهور ایران و ترکیه عنوان کرد: آقایان اردوغان و روحانی گفت‌وگوی سازنده‌ای داشتند، حتی آقای روحانی در این گفت‌وگو اعلام کردند که همانطور که ترکیه در شب کودتا بیدار بود، ایران نیز بیدار بود و تحولات ترکیه را دنبال می‌کرد.اردوغان نیز در این گفت‌وگو بر لزوم همکاری بیشتر ایران، ترکیه و روسیه در خصوص مسائل منطقه‌ای تاکید کرد.
وی با بیان اینکه بین ایران و ترکیه در خصوص برخی مسائل منطقه‌ای اختلاف‌نظر وجود دارد، یادآور شد: اما در شرایط فعلی باید تلاش کرد این اختلافات به حداقل برسد.
هاکان تکین عنوان کرد: تاکید اردوغان بر همکاری در خصوص مسائل منطقه نباید تعبیر به این شود که ترکیه کلا سیاست خارجی خود را تغییر دهد.همه طرف‌ها باید در این راستا یک گام به عقب بردارند و باید این همکاری به شکلی باشد که منافع و خواسته‌های مردم عراق، سوریه و تمام گروه‌ها در نظر گرفته شود و راه‌حلی برای بحران این کشورها پیدا شود.
وی با تاکید بر اینکه اقدام به کودتا اقدامی نبود که در سلسله مراتب فرماندهی نیروهای مسلح ترکیه شکل گرفته باشد، گفت: گروه کوچکی که در بدنه نیروهای مسلح نفوذ کرده بودند این اقدام را انجام دادند.این اقدام باعث ناراحتی همه شده است و به همین خاطر برای جلوگیری از چنین اقداماتی نیاز به پاکسازی است و این وضعیت تاثیری بر عضویت ترکیه در ناتو نخواهد داشت.
مواضع دولت ایران برای ما قانع‌کننده بود
سفیر ترکیه در پاسخ به سوالی در خصوص برخی از مواضع مطرح شد از سوی ائمه جمعه در ایران علیه دولت ترکیه اظهار داشت: برای ما آنچه مهم است مواضع مقامات و حاکمیت ایران است و این مواضع برای ما قانع‌کننده بوده است.
هاکان تکین با تاکید براینکه مخاطبان اصلی ما دولت و مقامات حاکم در ایران هستند، ادامه داد: رئیس‌جمهور، رئیس مجلس و وزیر امور خارجه ایران مخاطب ما هستند که این افراد در این مدت در تماس‌های تلفنی خود و گفت‌وگوهای رسانه‌ای آشکارا از دولت دموکراتیک ترکیه حمایت کرده‌اند.
وی با بیان اینکه ما متوجه برخی از مواضع متفاوت مطرح شده از سوی برخی از ائمه جمعه هستیم، عنوان کرد: برخی از این مواضع باعث ناراحتی ما بوده است.اینکه علما و رهبران دینی در ایران ارزیابی درستی از وقایع ترکیه داشته باشند برای ما اهمیت دارد.
سفیر ترکیه با تاکید بر اینکه نگرانی‌های خود در خصوص این مواضع را به مقامات ایرانی منتقل خواهیم کرد، گفت: هم از اینکه ایرانی در روزهای سخت از ما حمایت کردند تشکر می‌کنیم و هم انتظارات خود را بیان خواهیم کرد.
امیدواریم در اولین فرصت ممنوعیت سفر به ترکیه برداشته شود
سفیر ترکیه با اشاره به ممنوعیت سفر ایرانیان به ترکیه عنوان کرد: یکی از انتظارات ما این است که ممنوعیتی که برای شرکت‌های توریستی برای سفر به ترکیه اعمال شده در اولین فرصت لغو شود.
وی با بیان اینکه روسیه هم ممنوعیت سفر به ترکیه را لغو کرده، عنوان کرد: در حال حاضر توجیهی برای این ممنوعیت وجود ندارد و در روزهای اول این ممنوعیت معنا داشت اما الان نه.
هاکان تکین با بیان اینکه این انتظار ما از منظر تجاری نیست، تاکید کرد: این امر گامی در راستای نزدیکی بیشتر دو ملت است و ما ایران را از دیگر کشورها به خود نزدیک‌تر می‌دانیم.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر این که ترکیه چه ضمانتی به تجار و توریست‌های ایرانی در هنگام برقراری وضعیت فوق‌العاده در ترکیه می‌دهد، تصریح کرد: این مسأله با برگزاری یک نشست بین مقام‌های دو کشور قابل حل است.در شرایط فوق‌العاده تصمیمات و راهکارهایی وجود دارد و می‌تواند اتخاذ شود.اگر در زمان برقراری حالت فوق‌العاده ضرری به توریست‌ها یا تجار ایرانی وارد شود ما هر کاری که لازم باشد را انجام خواهیم داد.
وی همچنین خاطرنشان کرد: از لحظه‌ای که کودتا اتفاق افتاد هیچ توریست ایرانی یا غیر ایرانی در این تحولات آسیب ندیده است.
عدم وجود اختلاف‌نظر بین مقامات ترکیه
سفیر ترکیه در خصوص اختلاف صحبت‌های نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور ترکیه درباره سوریه و مصر اظهار داشت: بین مواضع رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر هیچ تفاوت دیدگاهی وجود ندارد.نخست وزیر گفت باید دوستان خود را افزایش دهیم و بعضی مشکلات با همسایگان را حل کنیم، وی همچنین گفت اسد در آینده سوریه نمی‌تواند نقشی داشته باشد.
هاکان تکین با بیان اینکه رویکرد مصر درباره کودتا عبرت‌آمیز است، ادامه داد: مصر مانع بیانیه‌ای شد در محکومیت اقدام به کودتا در شورای امنیت قرار بود صادر شود، البته این امر باعث تعجب ما نشد چرا که در مصر دولتی هم اکنون حاکم است که به کودتا روی کار آمده است.
سیاست ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا تغییر نکرده
وی در خصوص روند ورود ترکیه به اتحادیه اروپا پس از وقوع کودتای اخیر عنوان کرد: ترکیه در سیاست خود درباره عضویت در اتحادیه اروپا تغییری ایجاد نکرده و به تلاش خود برای عضویت در اتحادیه اروپا ادامه می‌دهد.
هاکان تکین با بیان اینکه برخی مواضع اتحادیه اروپا درخصوص کودتا موجب ناراحتی دولت ترکیه شده، افزود: در شرایطی که ترکیه با یک سازمان تروریستی که تلاش داشت حاکمیت را به دست بگیرد مبارزه می‌کند علاقه‌مندیم که دوستانمان در اتحادیه اروپا نیز در کنار ما قرار گیرند و ما بارها اعلام کردیم که اقدامات صورت گرفته در چارچوب سیستم دموکراتیک ترکیه خواهد بود.
وی با بیان اینکه در فرانسه نیز 6 ماه وضعیت فوق‌العاده اعلام و این وضعیت یک بار نیز تمدید شد، گفت: اعلام وضعیت فوق‌العاده در کشور ما و در شرایطی که با دو گروه تروریستی داعش و پ‌ک‌ک در حال مبارزه بود، تنها پس از وقوع کودتا انجام شد.
سفیر ترکیه خاطرنشان کرد: چه عضویت ما در اتحادیه اروپا محقق بشود و چه نشود، از شاخصه‌های دموکراتیک عبور نخواهیم کرد و این کار را به خاطر مردم و ملت خود انجام می‌دهیم.
تاکید بر همکاری همه کشورها برای حل بحران منطقه
هاکان تکین با تاکید بر همکاری همه کشورها برای حل بحران منطقه اظهار داشت: منطقه ما در حال عبور از یک دوران پر از مشکل و خونین است و برای اینکه بتوانیم از این دوران عبور کنیم باید بتوانیم با یکدیگر کنار بیاییم و این مسئله‌ای نیست که در کوتاه مدت قابل حل باشد.
وی در خصوص عقب‌نشینی نیروهای ارتش ترکیه از شمال موصل گفت: درباره عقب‌نشینی انها اطلاعی ندارم اما این نیروها با اطلاع مقامات عراقی آنجا حضور دارند و این موضوع خیلی مورد سوء‌استفاده قرار گرفت در صورتیکه این نیروها با هدف مبارزه با تروریسم در آنجا حضور دارند و هدف دیگری در این خصوص مد نظر نبوده است.
ایران در کنار ترکیه
سفیر ترکیه در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس در خصوص ادعای روزنامه ینی شفق درباره اعزام 50 هزار جنگجوی شیعه به ترکیه برای همکاری در کودتا گفت: بعد از کودتا آنقدر اخبار غیر واقعی منتشر شده که ما دیگر نمی‌دانیم کدام را تکذیب کنیم، اما ما به عنوان مقامات رسمی ترکیه قطعا این خبر را باور و قبول نداریم و سندی هم در این خصوص وجود ندارد و این خبر غیر واقعی است.
وی عنوان کرد: از ساعات اولیه کودتا تا صبح همان روز وزیر خارجه ایران سه بار با وزیر خارجه ترکیه تماس داشت و ایران جزو اولین کشورهایی بود که علیه کودتا موضع گرفت و در کنار دولت قانونی ترکیه قرار گرفت و ما هیچ شکی در این خصوص درباره ایران نداریم.
رد ادعای نمایشی بودن کودتا
سفیر ترکیه با بیان اینکه در تعطیلات بودم که خبر کودتا را شنیدم، ادامه داد: جایی که من بودم به طور تصادفی خیلی دور از محلی که رئیس‌جمهور در آنجا حضور داشت نبود.آن شب وقایع را از طریق رسانه‌ها پیگیری کردم اما همکارانم در تهران تمام تلاش خود را برای ارتباط با رسانه‌ها و سایر اقدامات لازم را انجام دادند و من در اولین فرصت به تهران بازگشتم.
هاکان تکین عنوان کرد: دو سال پیش، شورای‌عالی امنیت ملی مصوبه‌ای درباره مبارزه با سازمانی که جریان دولت موازی شناخته می‌شود تصویب کرد.تقریبا سه ماه پیش از این هم، نقشه راهی برای مبارزه با این جریان در داخل و خارج تدوین شد و بر اساس مصوبات بررسی‌های لازم در همه نهادها آغاز شده بود.
وی با بیان اینکه در وزارت متبوع من فعالیت‌هایی در این خصوص آغاز شده است، افزود: البته اطلاعاتی داریم که نفوذ این سازمان تروریستی در وزارت خارجه پدیده جدیدی است که از چهار، پنج سال پیش با در اختیار گرفتن و ربودن سوالات ورودی وزارت خارجه شروع شد و تلاش کردند افراد نزدیک به خود را وارد وزارت خارجه کنند.
هاکان تکین در پاسخ به سوالی در خصوص اینکه گفته می‌شود کودتا ساختگی و نمایشی بوده است، اظهار داشت: این ادعا ذره‌ای واقعیت ندارد و هیچ سندی در این خصوص وجود ندارد.باید بعد از شنیدن اینگونه ادعاها در صحت روحی و منطقی افرادی که این ادعاها را مطرح می‌کنند شک کرد.
وی با اشاره به اتفاقات رخ داده در شب کودتا و تصاویر منتشر شده به حوادثی نظیر حمله تانک‌ها به مردم بی‌دفاع، هدف قرار گرفتن ساختمان مجلس ترکیه و بمباران محل اقامت رئیس‌جمهور 15 دقیقه بعد از خروج رئیس‌جمهور از هتل اشاره کرد و گفت: از دیدگاه ما این مسئله کاملا آشکار و روشن است که کودتا علیه حاکمیت دولت قانونی ترکیه رخ داده است.
دخالت‌های خارجی پشت پرده کودتا با جدیت پیگیری می‌شود
رضا هاکان تکین در خصوص دخالت دیگر کشورها در کودتای اخیر این کشور نیز گفت: اینکه ما قبل از داشتن دلیل و مدرک محکم کشوری را متهم به دخالت کنیم، درست نیست.البته برخی از کشورهای خارجی یا برخی از محافل و بخش‌هایی از یک کشور ممکن است در پشت این کودتا بوده باشند و این مسئله با جدیت از طرف دولت پیگیری می‌شود و در صورت وجود این دخالت‌ها اعلام خواهد شد.
زندگی در ترکیه روال عادی دارد
سفیر ترکیه اضافه کرد: در حال حاضر اوضاع در ترکیه عادی است و پروازها انجام می‌شود و درگاه‌های مرزی ترکیه باز است و به فعالیت عادی خود ادامه می‌دهند و من تازه از ترکیه آمده‌ام و زندگی عادی در ترکیه جریان دارد.
وی با بیان اینکه کودتا 246 شهید و 1200 مجروح برجای گذاشته است، گفت: ما ملتی هستیم که مشکلات بزرگی را تا به حال پشت سر گذاشته‌ایم.اقدام سازمان تروریستی فتح‌الله گولن ناراحتی‌های زیادی را برای ما به بار آرود، اما زندگی به سرعت در ترکیه به روال عادی خود بازگشته است.
هاکان تکین با اشاره به اعلام سه ماه وضعیت فوق‌العاده در ترکیه عنوان کرد: اگر مبارزه با سازمان تروریستی گولن زودتر به نتیجه برسد شاید دیگر نیازی به این سه ماه نباشد و زودتر اعلام وضعیت عادی شود.
وی خاطرنشان کرد: به جز اعضای سازمان تروریستی فتح‌الله گولن، اوضاع برای بقیه شهروندان عادی است.
ارسال درخواستی جدید به آمریکا برای استرداد گولن
سفیر ترکیه در پاسخ به سؤال دیگری تصریح کرد: پیش از این برای استرداد گولن از آمریکا درخواستی داشته‌ایم و پرونده‌ای را برای طرف آمریکایی ارسال کردیم، بعد از کودتا هم درخواست جدیدی را به همراه اسناد بیشتر آماده و ظرف چند روز آینده به طرف آمریکایی می‌دهیم.
هاکان تکین با بیان اینکه در تماس‌های تلفنی بین مقامات آمریکایی و ترکیه‌ای درخواست استرداد گولن مطرح شده است، ادامه داد: آنها گفته‌اند اگر اسناد و مدارکی مبنی بر دخالت وی ارائه شود، در چارچوب قوانین آمریکا اقدامات لازم را انجام می‌دهند.البته اینکه دولت آمریکا چه رویکردی در این خصوص اتخاذ خواهد کرد را گذر زمان نشان خواهد داد.
