سفیر جمهوری ارمنستان در تهران در خصوص زمان احتمالی درگیری فعلی با جمهوری آذربایجان و رسیدن به راه‌حل واقعی می‌گوید «در شرایطی که عملیات نظامی تمام‌عیار در جریان است پیش‌بینی کردن بسیار دشوار است.»
به گزارش آوا دیپلماتیک به نقل از تسنیم، تنش بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر قره‌باغ کوهستانی، از اوایل هفته جاری دوباره بالا گرفته و به درگیری نظامی کشیده است؛ تا جایی که از تسلیحات سنگین استفاده شده و تلفاتی جانی نیز گزارش شده است.
مناقشه دو کشور بر سر قره‌باغ، زخمی کهنه است که چندین دهه قدمت دارد و هر از چند گاهی سر باز می‌کند، اما با گذشت سال‌ها همچنان این پرونده باز است و به سرانجام نرسیده است. ایران سعی کرده است در قبال این موضوع سیاست عدم جانبداری را در پیش بگیرد، اما برای کمک به طرفین برای توقف درگیری و برقراری صلح و آرامش اعلام آمادگی کرده است.
هرچند ماجرای این روزها مسئله جدیدی نیست، و به‌یک‌باره حادث نشده است، اما همچنان افکار عمومی پیگیر این مسئله هستند.
در ادامه، متن مصاحبه کتبی با آقای «آرتاشس تومانیان»، سفیر جمهوری ارمنستان در تهران و دیدگاه‌های وی درباره تحولات اخیر از نظر مخاطبان محترم می‌گذرد.
دلیل آغاز عملیات نظامی بین ارمنستان و آذربایجان چیست؟
علت، موضع‌گیری سخت و افراطی آذربایجان، پرهیز از روند مذاکرات صلح و اندیشه حل مناقشه قراباغ از طریق نظامی می‌باشد.
این‌گونه برخوردها معمولاً سریعا راه‌حل خود را پیدا کرده و آتش‌بس برقرار شده است، چرا این بار به این حد از تنش رسیده است؟
برقراری آتش‌بس پس از برخوردهای نظامی همواره با مشکلاتی همراه بوده و هرگز به‌راحتی برقرار نشده است. در ارتباط با تحولات اخیر باید اذعان نمود که سطح و وسعت درگیری را طرف متخاصم یعنی آذربایجان از پیش تعیین نموده است، در حقیقت رهبریت نظامی ــ سیاسی آذربایجان از روند مذاکرات صلح خارج شده است و مایل به حل مسئله از طریق جنگ می‌باشد. موضع طرف ارمنی صریح و مورد پذیرش جامعه بین‌المللی است و آن این است که مناقشه راه‌حل نظامی ندارد.
آیا تحولات هفته‌های اخیر به‌معنای آماده شدن طرفین برای جنگی طولانی‌مدت می‌تواند باشد؟
طرف ارمنی طرفدار و خواستار حل مسئله از طریق مذاکرات صلح می‌باشد ولی ما آماده پذیرش چالش‌های تحمیلی نیز هستیم و در این باره اتحاد کاملی بین ارمنستان، آرتساخ (قراباغ کوهستانی) و کل ارامنه وجود دارد. البته جنگ تلفات انسانی نیز دارد که این برای ما فقدانی است بی‌بازگشت. ارمنستان و آرتساخ عزم و اراده راسخ خود را برای مقابله و خنثی‌سازی تفکرات اتحاد آذربایجان ــ ترکیه جزم نموده‌اند. ارمنستان کاملاً اطمینان دارد که ماجراجویی‌های نظامی آذربایجان به شکست می‌انجامد و آذربایجان بالاجبار در تفکرات خود در زمینه حل مسائل از طریق نظامی عقب‌نشینی می‌نماید و با مردم قراباغ نه با زبان توپخانه بلکه دور میز مذاکرات صلح سخن خواهد گفت، و تنها راه پرهیز از آن رسیدن به گذشت‌های متقابل از طریق مذاکرات صلح می‌باشد.
چرا گروه میانجی مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا تا به امروز در ارتباط با حل مناقشه موفق نبوده است؟ آیا شما نسبت به این موضوع خوش‌بین هستید؟
گروه مینسک تشکیل شده است از سوی سازمان امنیت و همکاری اروپا و کشورهایی که ریاست مشترک آن را به‌عهده دارند (روسیه، آمریکا و فرانسه) و تنها مرجع بین‌المللی حل مسئله قراباغ می‌باشد. طرف ارمنی امروز هم با کشورهای فوق‌الذکر همکاری دارد. علاوه بر آن باید متذکر شوم که روسیه شریک و همکار راهبردی ما و عضو محوری سازمان کشورهای امنیت جمعی است، سازمانی که مهمترین تشکل تأمین امنیت بین‌المللی ارمنستان می‌باشد.
نقش ترکیه را در این تحولات چگونه ارزیابی می‌کنید؟ این اواخر ترکیه در نخجوان رزمایشی برگزار کرد و ظاهراً نیروهای خود را از آنجا خارج نکرده است. آیا هدف ترکیه ایجاد پایگاه نظامی در نخجوان است؟ این امر تا چه‌حد می‌تواند باعث تشدید تنش شود و یا به حل مسئله کمک کند؟
چگونه می‌تواند کشوری که در مورد مناقشه رویکردی کاملاً یکجانبه و نسبت به ارمنستان رفتاری خصمانه از خود بروز می‌دهد به حل مسئله کمک نماید؟ رزمایش مورد اشاره شما غیر از نمایش قدرت در نزدیکی مرزهای ارمنستان و ایران امروز به عامل واقعی و غیر قابل انکار شرکت در برخوردهای نظامی بدل شده است. تصور می‌کنم که این امور باید موجبات نگرانی ایران را نیز فراهم نمایند، در عین حال در صحنه خبررسانی (از جمله ایرانی‌ها) اطلاعات بسیار و متعددی در مورد جذب گروههای تروریستی کشورهای مختلف از سوی آذربایجان وجود دارد. آیا این مسئله که این گروهها پس از پایان عملیات نظامی در کجا باید ظاهر و یا مستقر شوند، ایران را نگران نمی‌کند؟
دیدگاه شما درباره میانجی‌گری ایران چیست؟ تصور می‌شود که ایران از نظر روابط تاریخی، همجواری و بیطرفی می‌توانست در راستای حل این مناقشه مثمر ثمر باشد.
سفیر جمهوری ارمنستان: موضع متعادل و متوازن ایران در ارتباط با حل مناقشه قراباغ بسیار مهم است، علی‌الخصوص موضع تغییرناپذیر ایران در قبال حل مناقشه از طریق مذاکرات، صلح را مدنظر دارم. اعلامیه روزهای اخیر آقای محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران خطاب به طرفین مناقشه و اعلام آمادگی برای مساعدت به بازگشت آنان به مذاکرات صلح برای ما بسیار امر مثبتی بود. در ارتباط با احتمال اقدام میانجی‌گری ایران قابل ذکر است که امروزه عرصه فعال میانجی‌گری بین‌المللی ریاست سه‌گانه گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا می‌باشد و برای جایگزینی آن هیچ‌گونه دستور کاری وجود ندارد.
نقش آمریکا و روسیه در تحولات اخیر چیست؟
هر دو کشور از رؤسای گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا و هر دو خواستار توقف عملیات نظامی و شروع مذاکرات صلح می‌باشند.
به‌نظر شما عملیات نظامی چه‌مدت ادامه خواهد داشت و چگونه به حل واقعی و دائمی آن می‌توان رسید؟
در شرایطی که عملیات نظامی تمام‌عیار در جریان است پیش‌بینی کردن بسیار دشوار است، آن هم زمانی که آذربایجان در راستای خاک ارمنستان نیز دست به حمله و تعرض زده است. مایلم تأکید نمایم که ما، ارمنستان و آرتساخ عزم خود را جزم کرده‌ایم با تمام توان خود از امنیت ساکنان قراباغ دفاع نماییم. امنیت آرتساخ، امنیت ارمنستان است.
