سفیر سریلانکا در ایراناز جمله دیپلمات هایی است که به راحتی ارتباط دوستانه ای برقرار می کند و همین خصیصه وی باعث شده است تا تمام تلاش خودش را برای گسترش مناسبات فرهنگی بین دو کشور به عمل بیاورد و برای نشان دادن حسن نیت خود دو فیل را به ایران آورده است. وی که از سال 2012 میلادی در تهران حضور دارد امیدوار است با فعال شدن کمیسیون مشترک اقتصادی بین دو کشور روابط تجای بین ایران و سریلانکا وارد مسیر جدیدی شود. به منظور بررسی روند گسترش مناسبات فرهنگی و اقتصادی دو کشور با “محمد فیضل راضین” سفیر سریلانکا در ایران به گفتگو نشسته ایم.
گفتگوی اختصاصی آوا دیپلماتیک با “محمد فیضل راضین” سفیر سریلانکا در ایران
قبل از اینکه ایران تشریف بیارید در کجا حضور داشتید؟
این اولین ماموریت من به عنوان سفیر است و قبل از اینکه به ایران بیایم قاضی جنایی بودم.
پس با دیپلماتی گفتگو می کنم که سابقه تحصیل در رشته حقوق دارد و در دستگاه قضایی سریلانکا کار کرده است.
در واقع در کالج رشته حقوق را خواندم و در دانشگاه هم ادامه تحصیل داده ام.
رشته حقوق در کشور سریلانکا تحت تاثیر کدام کشور قرار دارد؟
انگلستان.
آیا سیستم قضایی سریلانکا مطابق با سیستم قضایی انگلستان شکل گرفته است؟
بله بیشتر مطابق با سیستم قضایی انگلستان است.
به این علت که مستعمره انگلستان بوده است؟
بله این عامل تاثیرگذاری بوده است.
چرا برای تحصیل در رشته حقوق به انگلستان نرفتید؟
علاقه‌مند بودم در دهکده خودمون تحصیلاتم را ادامه دهم. پدر و هفت نفر از برادرانم قاضی بودند. اگر در دنیا بخواهید بررسی کنید بیشترین تعداد حقوقدان و قاضی در بین اعضای خانواده ما وجود دارد.
شما فرمودید 7 برادر هستید، خانواده شما چند نفر است؟ آیا در سریلانکا خانواده‌ها پرجمعیت‌اند ؟
10 نفر. از نسل‌های قبل خانواده‌های ما 7 تا 10 عضو داشته‌اند و تعداد زیادی از این افراد هم مسلمان هستند.
طبق اطلاعاتی که در اختیار دارم بیشتر مردم سریلانکا از بودایی ها تشکیل شده است و مابقی را مسلمان‌ها و تامیل‌ها تشکیل می‌دهند. این موضوع درست است؟
بله به این خاطر که کشور ما کشوری بودایی است.
شما مسلمان هستید؟
بله.
آیا یک مسلمان می‌تواند به راحتی قاضی شود؟
بله. در کشور ما 75 درصد جمعیت را بوداییها و مابقی را هم مسلمان‌ها و تامیل‌ها تشکیل می‌دهند و هرکسی در سریلانکا ادامه تحصیل دهد، می‌تواند به مدارج بالا دست یابد.
برای من جالب است بدانم فردی مانند شما برای اینکه در سیستم قضایی سریلانکا به مدارج بالاتری مانند قضاوت برسد چه مراحلی را باید طی کند؟
چون من حقوقدان بودم توانستم به مدت 25 سال قاضی باشم. ولی سیستم دائمی و همیشگی به این صورت است که 5 دادگاه در سریلانکا وجود دارد، که ورود به این دادگاه‌ها برای قضاوت مراحلی وجود دارد که برای رسیدن به قضاوت باید این مراحل را طی کرد. من به عنوان قاضی ریاست 5 موسسه و سازمان را عهده‌دار بودم، همچنین در کمیسیون حقوق بشر هم فعالیت می‌کردم و همه‌ی این‌ها بستگی به تجارب، پست‌ها و موقعیت‌های شما دارد.
البته به عنوان حقوقدان می‌توانم قاضی جنایی یا مسئول هر سازمان یا موسسه‌ای باشم و حتی می‌توانم به عنوان یک سفیر فعالیت داشته باشم و این آزادی در کشور ما وجود دارد.
عالی‌ترین مقام قضایی سریلانکا چه کسی است؟
رییس دادگستری.
چه کسی ایشان را انتخاب می‌کند؟
رییس‌جمهور.
در این شرایط تفکیک قوا وجود ندارد؟
در کشور ما قوه مجریه و قوه قضاییه در یک موقعیت یکسان هستند.
ولی با دستور رییس‌جمهور رییس دادگستری مشخص می‌شود و این توازن قوا را برهم می‌زند؟
مراسم سوگند رییس‌جمهور توسط رییس قوه‌قضاییه اجرا می‌شود. رییس‌جمهور هم توسط مردم انتخاب می‌شود.
وقتی رییس قوه قضاییه توسط رییس‌جمهور انتخاب می‌شود چگونه می تواند استقلال داشته باشد؟
این قضیه حساسی است. رییس‌جمهور در واقع قدرتمند است ولی این بدان معنا نیست که رییس قوه قضاییه قدرتمند نباشد. اخیراً همین موضوع در سریلانکا مسئله‌ساز شده بود.
چرا رییس قوه قضاییه را پارلمان تعیین نمی‌کند؟
به این خاطر که سیستم کشور ما انگلیسی است. البته این بحث مهم و حساسی است چون اخیراً این مشکل پیش آمده بود که رییس جمهور در مقام بالاتری قرار دارد یا رییس قوه قضاییه؟! و این موضوع تبدیل به یک مسئله ملی شده بود. حتی یکبار رییس‌جمهور، رییس قوه قضاییه را از پستش اخراج کرد و به او گفت که به منزلش برود. در نتیجه مسئله انتخاب رییس قوه قضاییه مهمی است چون همان‌طور که شما فرمودید توازن قوا به این شکل وجود ندارد.
برخی ازکشورها دچار همین مشکلات توازن قوا هستند که در نهایت منجر به کودتا هم شده است، امیدوارم هیچ زمانی در سریلانکا کودتا رخ ندهد.
در کشور ما چنین مشکلی وجود ندارد.
البته در سریلانکا گروه‌های مانند ببرهای تامیل وجود دارند؟
هم اکنون در سریلانکا یک نفر هم از اعضای ببرهای تامیل وجود ندارد.
تمام شورشیان ببر تامیل کشته شدند؟
مطلبی که می‌توانم در این زمینه بیان کنم این است که هم اکنون در این رابطه مشکلی نداریم. البته درست است که در کشور سریلانکا مسلمان‌ها و تامیل‌ها اقلیت جامعه را تشکیل می‌دهند، ولی تاکید رییس جمهور همیشه روی این قضیه بوده است که نباید از اقلیت‌ها صحبت کرد چون همه مردم سریلانکا در کنار هم در موقعیت یکسانی قرار دارند.
زمانی‌که شما قاضی شدید اولین حکمی که صادر کردید چه بود؟
من دادیار جنایی بودم که مرحله‌ای پایین‌تر از قاضی جنایی است.
در وظایف دادیار بازجویی هم وجود دارد؟
وظیفه او تنها بررسی پرونده است. به طور مثال در سونامی که روی داد بیش از 30 هزار نفر کشته شدند که قاضی در آن زمان حضور نداشت و من به عنوان قاضی دوم یا جانشین قاضی در صحنه حضور داشتم به همین علت می‌توانستم حکم صادر کنم، من هم حکم دفن تمام اجساد را صادر کردم.
در چه شرایطی حکم اعدام در سریلانکا صادر می‌شود؟
ما در سریلانکا چنین حکمی را نداریم.
در سریلانکا حکم اعدام وجود ندارد؟
قوه قضاییه می‌تواند این حکم را صادر کند ولی زمانی‌که حکم برای امضاء نزد رییس‌جمهور فرستاده می‌شود، مورد تایید قرار نمی‌گیرد چون در قانون اجرای چنین حکمی وجود ندارد.
یعنی رییس‌جمهور هیچ موقع حکم اعدام را امضاء نمی‌کند؟
در واقع در قانون حکم اعدام وجود ندارد و تنها هنگامی‌که رییس‌جمهور دستور دهند این حکم اجرا می‌شود.
تا به حال رییس‌جمهور چنین حکمی را صادر کرده است؟
نه.
در نتیجه زمانی‌که قتلی صورت گیرد مجرم محکوم به حبس ابد است؟
بله.
برای من جالب است که یک نفر به عنوان دادیار جنایی پست سفارت را می‌پذیرد! پیشنهاد سفارت توسط چه کسی مطرح شد؟
رییس‌جمهور.
به چه علت رییس‌جمهور شما را انتخاب کردند؟
این را باید از ایشان بپرسید.
رییس‌جمهور شما را که شخصاً نمی‌شناسند بنابراین وزیر امور خارجه باید شما را معرفی کند. چه عواملی در انتخاب شما برای تصدی مسئولیت سفیر سریلانکا در ایران موثر می دانید؟
من سیستم خاص زندگی خودم را دارم و در کتابم، که عنوانش چالش است در این مورد توضیح داده‌ام. من در مدرسه‌ای کوچک و محقری شروع به تحصیل کردم و دوستان فقیری داشتم، 25 سال دادیار قاضی بودم و در این دوره فردی سیاسی نبودم. در سونامی برادر و 80 نفر از اقوامم را از دست دادم و مقداری از زمین‌هایم را برای بازسازی دهکده‌هایی که از سونامی آسیب دیده بودند اهداء کردم. علاقه من فعالیت در همین زمینه‌هایی است که برای شما بیان کردم. به همین خاطر رییس‌جمهور تصمیم گرفت چنین پستی را به من بدهد، البته ایشان قبل از پست سفارت 5 پست دیگری به من داده بودند. به طور حتم باید لیاقت و توانایی‌ام را ثابت کرده ام تا این پست‌ها به من محول می شود.
به طور حتم لیاقت شما بالاتر از این پست‌ها خواهد بود و امیدواریم شما را در مقام‌های عالی‌تری ببینیم.
من 4 مسجد در جنوبی‌ترین منطقه سریلانکا که دهکده‌ام در آنجا قرار دارد برای خداوند ساختم.
پس شما فرد مرفه‌ای هستید؟
همان طور که گفتم از فقیرترین مدرسه شروع کردم و الان سه فرزند دارم که یک سنت هم در حساب آن‌ها واریز نمی‌کنم و همه درآمدم را خرج کشورم می‌کنم.
چه زمانی ازدواج کردید؟
25 سال پیش.
با همسرتان چطور آشنا شدید؟
از بستگان‌مان بودند.
مراسم ازدواج در سریلانکا به چه صورت برگزار می‌شود؟
مانند ایران. به خواستگاری رفتیم و ازدواج کردیم.
همسرتان شاغل هستند؟
نخیر ایشان خانه‌دارند.
همسرتان هم اکنون در ایران هستند؟
نخیر ایشان در سریلانکا زندگی می‌کنند.
چرا همسرتان در ایران حضور ندارد؟
به این خاطر که سه فرزند من در سریلانکا در حال تحصیل در رشته حقوق هستند.
چند فرزند دارید؟
سه دختر دارم.
آیا فرزندانتان را مجبور به تحصیل در رشته حقوق کردید یا خودشان انتخاب کردند؟
به خاطر اینکه پدر من هم حقوق خوانده بود فرزندانم هم تصمیم گرفتند ادامه تحصیل در رشته حقوق را به همین صورت ادامه دهند.
حضرتعالی اولین بار چه سالی وارد ایران شدید؟
ژانویه 2012.
قبل از این تاریخ به ایران سفر نکرده بودید؟
نه.
ذهنیتی که نسبت به ایران داشتید چقدر متفاوت با چیزی بود که از نزدیک دیدید؟
قبل از اینکه وارد ایران شوم فکر می‌کردم ایران کشور سختگیر اسلامی است ولی الان فکر می‌کنم بیشتر شبیه کشورهای غربی است.
چرا این ذهنیت نسبت به ایران وجود دارد؟
در زمان انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیت‌الله خمینی شخصیتی مشهور در سریلانکا بودند و پدر من هم به امام‌خمینی علاقمند بودند و مانند احادیث اسلامی سخنان ایشان را برای ما نقل می‌کردند. من هم آیت‌الله خمینی را یک روحانی مذهبی با محاسن بلند می‌شناختم و تصویری که از ایشان داشتم گویا شامل همه مردم ایران است. زمانی‌که به ایران سفر کردم و همه چیز را از نزدیک مشاهده کردم به این نتیجه رسیدم که ایران کشوری شبیه کشورهای غربی است و حتی حجاب زنان ایرانی برای من جدید و جالب است. البته اگر این حجاب را هم در نظر نگیرید ایران مانندکشورهای غربی است.
من قبلاً فکر می‌کردم ایران یک کشور مسلمان افراطی است ما در کشور خودمان کت و شلوار را در مراسم رسمی می‌پوشیم و حتی فکر نمی‌کردم در ایران هم چنین پوششی وجود داشته باشد و این نشان دهنده این موضوع است که ایران کشوری پیشرفته است.
مورد دوم این است که خانم‌های ایرانی پیشرفته هستند در حالی‌که پوشش سر را دارند ولی آرایش‌های زیادی می کنند، مانند امریکایی‌ها یک دستشان بر روی رول ماشین و در دست دیگرشان سیگار است و البته خیلی خوب هم رانندگی می‌کنند. به نظر من کشورهای مسلمان دیگر هم مانند ایران می‌توانند مراحل ترقی را طی کنند.
در این شرایط علاقمند نیستید دخترانتان در تهران رشته حقوق را بخوانند؟
در سریلانکا رشته حقوق مطابق با کشور انگلستان تدریس می‌شود و با اینجا متفاوت است، در غیر این صورت آموزش عالی و دانشگاه‌های تهران خیلی خوب هستند.
به نظر شما ایران در چه مواردی پیشرفت و توسعه بیشتری داشته است؟
ایران در رابطه با پیشرفت می‌تواند حرف اول در دنیا را بزند. تکنولوژی ایرانی هم خیلی سریع خودش را نشان داده است. بزرگراه‌ها، تونل‌ها و ساختمان‌هایی مانند برج میلاد قابل مقایسه با مکان‌هایی که من دیده‌ام نیست. اما شهرهای کوچک ایران خیلی آهسته در حال پیشرفت هستند. من شاهد این قضیه بوده‌ام که خیلی از افراد از شهرستان‌ها به تهران مهاجرت می‌کنند تا زندگی‌شان را در تهران ادامه دهند، اما اگر تعادل پیشرفت بین شهرها و روستاهای ایران رعایت شود می‌تواند برای پیشرفت کشور مفیدتر باشد.
اواخر دی‌ماه شاهد سفر ریشاد باتیودین وزیر صنعت و تجارت سریلانکا بودیم، مهمترین دستاورد این سفر چه بود؟
در دوسال گذشته ما هیچ کمیسیون مشترک اقتصادی بین ایران و سریلانکا نداشتیم و به همین دلیل با برگزاری این کمیسیون بین دو کشور توانستیم دستاوردهای مثبتی را بدست بیاوریم و می‌توانم بگویم که این نشست بسیار موفقیت‌آمیزی بوده است.
تحریم‌ها علیه ایران تا چه اندازه بر سطح مناسبات اقتصادی ایران و سریلانکا تاثیرگذار بوده است. آیا آماری از مبادلات اقتصادی دو کشور در سال 2013 در اختیار دارید؟
تحریم ها علیه ایران تاثیرات بسیار زیادی بر روی روابط اقتصادی دو کشور داشته است و در سال گذشته روابط اقتصادی ایران و سریلانکا در سطح بسیار پایینی بوده است، بر اساس آماری که در دست دارم تبادلات تجاری دو کشور بیش از 200 میلیون دلار نبوده که رقم ناچیزی است.
با توجه به احتمال کاهش تحریم‌ها علیه ایران و شروع رقابت برخی از کشورها در رابطه با شروع مناسبات اقتصادی با ایران، آیا دولت سریلانکا نیز برنامه ای برای گسترش مناسبات اقتصادی با ایران دارد؟
تقاضای چای بهترین تقاضایی است که مابین دو کشور وجود دارد. من اطلاع دارم که چای ایران به سریلانکا صادر می‌شود و در آنجا بر روی چای فرآوری صورت می‌گیرد و مجدد به ایران وارد می‌شود و به فروش می‌رسد. بعد از چای بیشترین تقاضا از سوی ایران شامل پودر نارگیل و آناناس می باشد که به ایران صادر می‌کنیم.
مهمترین منبع درآمد سریلانکا شامل صادرات چای، برنج، فلفل، الماس، زمرد، یاقوت، نارگیل، الوار و ماهی می باشد چرا هیچ برنامه عملیاتی برای صادرات برنج به ایران ندارید؟
به خاطر تحریم‌ها که مشکلات اساسی را به وجود آورده بود. امیدوارم در آینده صادرات ما به ایران افزایش پیدا کند.
تاجرهای سریلانکایی را چه زمانی برای گسترش مبادلات اقتصادی به تهران دعوت می‌کنید؟
این روزها شاهد مذاکره برای رفع تحریم ها بین ایران و 5+1 هستیم که بعد از رفع این مسئله سریلانکا برای دعوت تجار ایران کشور به ایران هیچ مشکلی نخواهد داشت و به زودی این دعوت هم صورت خواهد گرفت.
شما سفری به استان هرمزگان داشتید و با استاندار هرمزگان دیدار داشتید، دستاورد شما از این سفر چه بود؟
من به بندرعباس سفر کردم. در آنجا میوه و خرما خیلی زیاد بود و فرماندار و استاندار در زمینه تجارت خیلی فعال هستند، ما علاقه مند هستیم تا صادرات میوه از این استان به سریلانکا داشته باشیم چون میوه های ایرانی به قیمت بسیار مناسبی عرضه می‌شود و حتی در تهران سیب و انار به قیمت خیلی ارزانی عرضه می‌شود، در سریلانکا افراد مرفه توانایی خرید انار را دارند.
شما سفری هم به گیلان و منطقه آزاد انزلی داشتید، و توافق کردید که مرکز تحقیقاتی چای بین ایران و سریلانکا را در گیلان تاسیس کنید؟
بله ما در این زمینه صحبت‌هایی داشتیم.
چه تاریخی این پروژه وارد مرحله عملیاتی می‌شود؟
در سفری که به سریلانکا خواهم داشت در مورد مسئله گیلان هم با آقای ریشاد باتیودین وزیر صنعت و تجارت سریلانکا صحبت خواهم کرد.
بعد از بازگشت شما به تهران منتظر چه خبرهای جدیدی می‌توانیم باشیم؟
بعد از بازگشتمان به تهران حامل خبرهای خوب و ارزشمندی برای شما خواهم بود.
به غیر از استان‌هایی که نام بردیم به کدام یک از استان‌های دیگر ایران سفر کردید؟
همین دو استان گیلان و هرمزگان بود.
اگر بخواهید ایران را برای فردی که در شرق آسیا زندگی می‌کند به تصویر بکشید، چطور این کار را انجام می‌دهید و با چه جملاتی ایران را معرفی می‌کنید؟
ایرانیان مردمی بسیار خونگرم و نوع دوست هستند. ایران کشور بسیار زیبایی است که پیشرفت زیادی داشته و ایران بهترین نمونه برای آشنایی با کشورهای غرب آسیا است. اگر به ایران سفر کنید می توانید چهار فصل را با هم تجربه کنید.
در سریلانکا بیشتر مسلمان‌ها سنی هستند، من برای آشنایی با مذهب شیعه در طول یکسال مطالب زیادی را مطالعه کردم و درباره تفاوت بین شیعه و سنی تحقیق کردم و متوجه شدم که شیعیان عاشق امام‌حسین هستند و جالب است بدانید پدرم حتی بیشتر از ایرانیان امام‌حسین را دوست داشت. به اعتقاد من شیعه و سنی همه مسلمان هستند و تفاوتی بین آن‌ها وجود ندارد به همین خاطر من کتابی درباره کربلا نوشتم. البته کتابی را هم درباره جهاد نیز به نگارش درآورده ام.
کتاب جهاد شما درباره چه موضوعی است؟
زمانی‌که به ایران آمدم اخبار را از شبکه الجزیره دنبال می‌کردم. جمله لاالهالاالله مدام در این شبکه خبری تکرار می‌شد و مسلمان‌های اسلحه به دست را نشان می‌داد که با گفتن الله‌اکبر تیراندازی می‌کردند و کسی هم که کشته می‌شد الله‌اکبر می‌گفت، ، من در کتاب جهاد در رابطه با همین موضوع صحبت کردم که این اسلام واقعی نیست. در واقع اسلام دین صلح است. این کتاب را به 4 زبان فارسی، تامیلی، سینهالی و انگلیسی منتشر کرده ام.
البته هنوز هم مطالعات خودم را درباره شیعه دنبال می‌کنم و می‌خواهم درباره تفاوت‌های بین شیعه و سنی اطلاعات جدیدی را کسب کنم. همه مسلمان‌ها اعم از شیعه و سنی به لاالهالاالله – محمد رسول‌الله اعتقاد دارند و شیعه معتقد به 12 امام است ما هم برای امام‌ها احترام قائلیم چون رهبران مذهبی دین هستند.
با توجه به اینکه بیشتر مردم سریلانکا بودایی هستند تا چه اندازه در آیین بودایی احترام و صلح وجود دارد؟
بوداییها مردمان صلح‌طلبی هستند البته ما مسلمان‌ها ده درصد جمعیت سریلانکا را تشکیل می‌دهیم. ریییس‌جمهورمان هم بودایی است و ایشان به من به عنوان یک مسلمان پست سفارت را محول کرده است. در سریلانکا تجار بسیاری در حال فعالیت‌اند که مسلمان هستند. رسانه ها در سریلانکا آزادی بیان دارند و به همین خاطر کشورمان در حال پیشرفت است.
شما در کشوری زندگی می کنید که اکثریت بودای ها به مسلمانان احترام می گذارند چرا بودایی ها در کشوری مانند میانمار اقدام به کتشتار مسلمانان می کنند؟
این موضوع به کشور ما ارتباطی ندارد. من در رابطه با کشور خودم می‌توانم صحبت کنم.
از پیوند بودیسم و اسلام آیین سیک به وجود آمده است. آیا در سریلانکا هم آیین سیک وجود دارد؟
در کشور ما آیین سیک وجود ندارد. در کشور ما بودیسم‌ها، تامیل‌ها و مسلمان‌ها به طور صلح‌آمیز در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند. در گذشته تروریست‌ها فعال بودند ولی امروزه تمام تروریست‌ها از بین رفته‌اند.
چون راجع به شیعه و سنی تحقیق کرده‌اید آیا درباره سیک‌ها هم تحقیق خواهید کرد؟
زمانی‌که به هند سفر کنم حتماً درباره سیک‌های هند هم تحقیق خواهم کرد.
گفتگو از: محمدرضا نظری
