به مناسبت سفر رئیس جمهور روسیه و هیئت بلند پایه همراه به وی تهران «آلیک» با سفیر فدراسیون روسیه در ایران گفتگویی انجام داده است.
مصاحبه «آلیک» با آقای لوان جاگاریان سفیر فوق العاده و تام الاختیار فدراسیون روسیه در جمهوری اسلامی ایران بلافاصله پس از اتمام سفر ولادیمیر پوتین رئیس جمهور فدراسیون روسیه و هیئت بلندپایه همراه وی به ایران صورت گرفت.
چارچوب مصاحبه سئوالات جامعی را در برداشت که مهم ترین آن سفر یاد شده، تجزیه و تحلیل نتایج این سفر و همچنین انهدام اخیر هواپیمای روسی و واکنش های متقابل و پی آمدهای سیاسی آن بود.
آقای سفیر مصاحبه «آلیک» را با رضایت پذیرفت که روز یکشنبه هشتم آذر ماه جاری صورت گرفت.
پس از فاصله زمانی هشت ساله، سرانجام ولادیمیر پوتین برای بار دوم سفری رسمی به ایران کرد و نتیجه آن امضا هفت توافق نامه بود. اجرایی شدن این توافق نامه ها تا چه اندازه عملی بوده و نقش آن ها در زمینه های مشترک بین دو کشور از چه اهمیتی برخوردارند؟
قبل از شروع گفتگو، حضور شما را در این ساختمان تاریخی سفارت فدراسیون روسیه در ایران خوش آمد می گویم. برای بنده افتخار بزرگی است که به عنوان یک ارمنی اهل تفلیس، یا به عنوان یک سفیر ارمنی تبار نماینده فدراسیون روسیه در کشور تاریخی و زیبایی مانند جمهوری اسلامی ایران می باشم.
نخست مایلم خاطر نشان کنم که مدت مدیدی در انتظار سفر ولادیمیر پوتین بودیم. آقای روحانی ریاست جمهوری ایران چندین بار این موضوع را نزد پوتین مطرح نموده بود. آن ها در اول ژوئیه سال جاری در شهر اوفا در روسیه همدیگر را ملاقات کردند. بار آخر نیز در پایان ماه سپتامبر در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک با هم به گفتگو پرداختند و طی آن پوتین با انجام این سفر موافقت کرد. این دومین سفر رئیس جمهوری فدارسیون روسیه به ایران و باید گفت که سفر پرثمری بود. اولین ملاقات وی در تهران با حضرت آیت الله خامنه ای صورت گرفت که یک ساعت و نیم به طول انجامید. آن ها در صورت امکان مدت طولانی تری صحبت می کردند و احترام متقابل آن ها چشمگیر بود. متاسفانه پوتین باید در جلسه مرتبط با همایش کشورهای تولید کننده گاز شرکت کند و فرصتی برای ملاقات طولانی تر آن ها وجود نداشت.
ملاقات دوم با آقای روحانی صورت گرفت. با ایشان دو ملاقات داشتند. دیدار اول در زمان صرف نهار، دوم عصر، پس از مصاحبه مطبوعاتی صورت گرفت که طی آن موافقت نامه های هفت گانه ای که به آن اشاره نمودید امضا شد. همه این موافقت نامه ها برای ما اهمیت زیادی دارند. بطور مثال طبق یکی از این موافقت نامه ها که به مقررات اخذ ویزا مربوط است که مطابق آن مخصوصاً به تجار، دانشجویان، استادان امتیازات روادیدی اعطا خواهد شد.
به غیر از این، در زمینه بهداشت موافقت نامه هایی امضا شده اند و انتظار می رود که طی سال 2016 آقای هاشمی وزیر بهداشت ایران به روسیه سفر کند. همچنین موافقت نامه های گوناگونی در زمینه های مختلف منعقد شدند.
حضرت آیت الله خامنه ای در سخنان خود با پوتین خاطر نشان ساختند که همکاری های سیاسی و امنیتی دو کشور در سطح بالایی قرار دارند ولی در عین حال از وجود مسائل متعدد در زمینه اقتصادی که از کارآیی این حیطه می کاهند، ابراز تعجب نمودند. ما باید اقدامات در حد کافی مثبتی را برای پیشرفت در این زمینه عملی سازیم و امیدوارم که این موافقت نامه ها به این امر کمک خواهند کرد.
از اعضا هیئت همراه سخن بگوییم، چه کسانی عضو هیئت بودند؟
از اعضا هیئت عالی رتبه همراه باید از شوالف معاون اول نخست وزیر روسیه، راگوزین معاون نخست وزیر نام برد. هفت هواپیمای حامل همراهان با رئیس جمهور به تهران آمده بودند، که هیئت بسیار بزرگی بود و گویای آن که ما به توسعه روابط خود با ایران توجه زیادی می کنیم. ما دو نهاد مشترک با هدف تحرک بخشیدن به روابط دو کشور داریم. اولی کمیسیون بین الدولتین و دیگری کمیته ای در سطح عالی است. هماهنگ سازی فعالیت های این دو نهاد به عهده شوالف معاون اول نخست وزیر روسیه است. سال قبل در زمینه اقتصادی حجم تبادلات کالایی ما بالغ بر یک میلیارد و پانصد میلیون دلار بود که در مقایسه با امکانات موجود حجم ناچیزی است. امیدواریم که طی سال آینده حجم مبادلات کالایی بین دو کشور در نتیجه اقدامات مثبت جاری توسعه افزایش یابد.
در ضمن خاطر نشان کنم که گفتگوی جالبی بین ولادیمیر پوتین و بنده در طی حدود یک ساعت و نیم که در اتومبیل با هم بودیم صورت گرفت و بنده نارضایتی خود را در این مورد ابراز داشتم که: واردات سبزیجات از ایران به روسیه بطور مستقیم وارد روسیه نمی شوند، بلکه به آذربایجان یا ترکیه برده شده، و پس از تعویض برچسب ها به عنوان محصول آذربایجان یا ترکیه ای به روسیه فروخته می شوند. پوتین خیلی تعجب کرد و گفت که حتما باید این مسئله حل شود و تاکید کرد که تکاچووین وزیر کشاورزی فدراسیون روسیه را به ایران خواهد فرستاد. به من نیز دستور داد تا مقدمات تشریفات دعوت وی از سوی وزیر کشاورزی ایران را آماده سازم. این دعوت اکنون آماده است و امیدوارم که این مسئله در اسرع وقت بر طرف شود. واردات مستقیم و بدون واسطه به سود دو طرف است و ما احتیاجی به واسطه نداریم.
به غیر از روابطی که در زمینه های مثبت شکل می گیرند، این اواخر سازمان دفاع و امنیت جمعی با در نظر گرفتن این که ایران تجربه بزرگی در مبارزه علیه تروریسم دارد مسئله عضویت ایران را به عنوان ناظر در دستور کار خود قرار داد؟
ما در سوریه با همکاری ایران برعلیه تروریسم مبارزه می کنیم. باید تاکید کنم که در این مورد موضع گیری ما و ایران بسیار به هم نزدیک است. شما مطلعید که خلبانان ما در سوریه بسیار فعال اند و ما از همیاری دوستان ایرانی خود که از طریق عملیات زمینی عملیات هوایی ما را پشتیبانی می کنند. این همکاری کمک زیادی به ما می کند تا از دولت بشار اسد حمایت کنیم، بدون در نظر گرفتن این موضوع که موضع گیری ما خوشایند برخی از کشورهای غربی یا منطقه ای نیست. آن ها اصرار دارند که اسد باید برکنار شود ولی ما مخالفیم و می گوییم که فقط ملت سوریه حق دارد سرنوشت خود را تعیین کند و بعد از این حادثه اخیر که شما مطلعید. سخنم درباره انهدام هواپمیای «SU-24» است واز طریق رسانه ها دیدید که واکنش ما و سیر رشد وقایع چگونه بود. فقط باید اضافه کنم بنده هم به نوبه خود سفر کارکنان سفارت از طریق آسمان ترکیه به مسکو را اکیدا ممنوع کرده ام و آن ها با درک حساسیت زمان حال این تصمیم گیری را مراعات می کنند، تا ببینیم بعدا چه پیش خواهد آمد. در حال حاضر ما در انتظار پوزش خواهی و جبران خسارات خود هستیم.
مایلید موضوعی را اضافه کنید؟
مایلم بگویم که به عنوان یک فرد ارمنی تبار بسیار مفتخرم که جامعه ای تاریخی و متشکل و قوی از اقلیت ارمنی در ایران وجود دارد و به وجود افراد فهیمی که در این جامعه فعالیت می کنند مباهات می کنم، زیرا یکایک ما به نوبه خود باید منزلت قومی خود را بلند نگه داریم.
