خانم نوروز زاده عضو تیم سیاستگذاری وزیر امور خارجه آمریکا و مسئول امور ایران هستند. ایشان مسئول سابق بخش ایران در شورای امنیت ملی کاخ سفید بودند و طی گفتگوی اختصاصی با آوا دیپلماتیک ضمن بررسی تاثیر انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا بر نحوه اجرای برجام و تعهدات آمریکا درباره این توافق، به ابهامات مطرح شده در برخی از رسانه ها پاسخ داده اند.

گفتگوی اختصاصی آوا دیپلماتیک با سحر نوروز زاده

عضو تیم سیاست گذاری وزارت امور خارجه آمریکا و مسئول امور ایران

 

شما دومین فردی هستید که به سمت سخنگوی فارسی زبان وزارت امورخارجه آمریکا منصوب شدید. تا چه اندازه حضور یک سخنگوی فارسی زبان به درک بهتر دو کشور از یکدیگر کمک کرده است؟

من چند ماه پیش دوره فعالیتم را به عنوان مدیر بخش ایران در شورای امنیت ملی کاخ سفید به اتمام رساندم و به وزارت امور خارجه بازگشتم. در حال حاضر من عضو تیم سیاست گذاری آقای جان کری، وزیر امورخارجه و مسئول امور ایران در این تیم هستم.

در مجمع عمومی سازمان ملل من موقتا با خبرنگاران فارسی زبان مصاحبه کردم و وظایف سخنگوی فارسی را انجام دادم. با وجود اینکه شاید در آینده دوباره این وظیفه را بر عهده داشته باشم ولی کار اصلی من در حال حاضر خدمت در مورد مسائل مرتبط با ایران در تیم سیاست گذاری آقای کری وزیر امورخارجه است.

همانطور که همهٔ سخنگویان زبان های خارجی وزارت امورِ خارجه آمریکا سعی‌ می کنند به زبانهای مختلف مانند عربی‌، اسپانیایی، روسی، فرانسوی، پرتغالی، و غیره با مردم کشورهای مختلف ارتباط برقرار کنند، سخنگوی فارسی زبان وزارت امور خارجه آمریکا هم سعی‌ می‌کند به زبانِ فارسی با مردمِ ایران ارتباط برقرار کند، و سیاستِ خارجه آمریکا را به فارسی توضیح بدهد. ما امیدواریم که این کار در برقراری ارتباط مستقیم با مردم ایران موثر باشد.

آیا یک سال برای فرا رسیدن همه دستاوردهای برجام زمان کافی بوده است؟

لازم به اشاره می‌‌دانم که همانطور که پرزیدنت اوباما و آقای کری وزیر امور خارجه بارها اشاره کردند، ما به دنبال این هستیم که مردم ایران به مرور زمان بهبود اقتصادی را در زندگی‌ روزمره احساس کنند.

 ما باید توجه داشته باشیم که در حال حاضر تنها حدود ۸ ماه از اجرائی شدن برجام می‌گذرد و بنابراین، در مقایسه با سالهای متمادی نگرانی جامعه جهانی‌ نسبت به برنامهٔ هسته‌ای ایران که منجر به تحریم‌های متعدد شد، ۸ ماه زمان اندکی‌ است.

واضح است که بازسازی اعتماد جامعه جهانی‌ اقدامی زمان بر خواهد بود و نهایی‌ شدن تصمیمات و معاملات بانکها و شرکتهای بین‌المللی که عمد‌تاً در سطح کلان هستند اقدامی زمان بر است.

در هر صورت پیشرفتهای بسیار خوبی‌ هم تا به حال حاصل شده است. برای نمونه، ما اخیرا برای اولین بار در بیش از چندین دهه، شاهد این بودیم که مجوز فروش هواپیماهای مسافربری به ایران برای شرکت‌های بوئینگ و ایرباس صادر شد.

توجه داشته باشید که نهایی‌ شدن چنین قرارداد‌های کلان برای خرید چند صد فروند هواپیما، در حالت عادی هم بسیار زمان بر و پیچیده هستند. نمونهٔ دیگری که جای اشاره دارد سطح فروش نفت ایران است که تقریبا به میزان قبل از تحریمها باز گشته است. بنابراین می بینیم که پیشرفت‌های قابل توجه در همین مدت کوتاه حاصل شده اند. طبیعتا مدتی‌ زمان لازم است که نتیجهٔ چنین قراردادهایی به صورت محسوس توسط مردم احساس شود.

لازم به اشاره می‌‌دانم که ما همچنان به رایزنی با کشورهای ۵+۱، اتحادیهٔ اروپا، و ایران ادامه می دهیم. مثلا ما تیم‌‌هایی‌ را از وزارت خارجه و وزارت خزانه داری به سراسر دنیا فرستادیم تا نهاد‌های مختلف را راهنمایی کنند که پس از اجرائی شدن برجام چه درهایی برای تجارت با ایران باز شده اند.

ما همچنان به تلاش‌هایمان در این زمینه ادامه خواهیم داد. طبیعتا ما نه تنها از تجارت مجاز با ایران جلوگیری نمی‌کنیم، بلکه با شرکتها و نهادهای مختلف به طور دائم در ارتباط هستیم تا راه تجارت مجاز با ایران را برای آنها روشن کنیم.

و صد البته باید به عوامل دیگری هم توجه کرد که جدا از موضوع تحریم‌ها هستند. بسیاری از مشکلات ایران قبل از تحریم‌ها هم وجود داشتند که بر می گردد به سیاستها، مدیریت، وعدم شفافیت اقتصادی داخلی‌ ایران.

این مسائل طبیعتا در تصمیم‌گیری شرکتها برای تجارت با ایران تاثیر گذار بوده و خواهد بود. در طول سال ها و پس از بحران مالی بین المللی، بانک ها بیشتر بر چنین مسائلی تمرکز کرده اند. مثلا شفافیت اقتصادی، که برخی‌ افراد در ایران مخالف آن هستند، یکی‌ از عوامل موثر در اعتماد سازی در اقتصاد است. ما امیدواریم که مسئولین ایران از فرصت به دست آمده استفاده کنند و آیندهٔ روشنتری را برای مردم ایران بسازند.

تا چه اندازه این خطر و تهدید وجود دارد که رئیس جمهور بعدی آمریکا می تواند برجام را کنار بگذارد؟ تا چه اندازه برخی از اظهارات آقای ترامپ درباره لغو اجرای برجام، یک پروپاگاندای انتخاباتی است؟

در آمریکا هم مانند بسیاری از کشورهای دیگر، در فصل انتخابات نظرات گوناگونی بیان می شود. همانطور که قبلاً گفته شده است، برجام یک توافق بین‌المللی بین گروه ۵+۱، اتحادیه اروپا و ایران است که شورای امنیت سازمان ملل متحد و اکثریت جامعهٔ بین‌الملل آن را تایید کردند و از آن حمایت کردند. برجام یک توافق برد-‌برد برای همهٔ طرفین است. بنابراین تا زمانی‌ که ایران به همهٔ تعهداتش پایبند بماند، ما هم به همهٔ تعهدات مان پایبند خواهیم ماند .

آیا این اراده بین دو کشور ایران و آمریکا وجود دارد تا در موضوعاتی فراتر از موضوع هسته ایی با هم مذاکره داشته باشند؟ چه موضوعاتی می تواند محور گفتگوهای آینده باشد؟

پرزیدنت اوباما همیشه آمادگی خود را اعلام کرده و هنوز آمادگی دارد که بر اساس احترام متقابل با ایران، علاوه بر گفتگو درباره برجام، درمورد موضوعات مختلف گفتگو کند. اما تا کنون چنین آمادگی کاملی را از طرف ایران ندیده ایم. امیدواریم که در آینده شاهد این آمادگی از سوی ایران باشیم. باز شدن کانالهای دیپلماتیک بین آمریکا و ایران به نفع هردو کشور است و یکی از بزرگترین دستاوردهای گفتگوهای هسته ای بود.

قبل از اینکه چنین کانالهایی باز شوند، تنش ها و سوءتفاهمات تنها بیشتر می شدند. وجود چنین کانالهایی به معنای این نیست که هیچ اختلافی بین آمریکا و ایران نیست و شاید بتوان گفت وقتی که دو کشور اختلافات جدی دارند اینگونه کانالها اهمیت بیشتری دارند برای جلوگیری از سوءتفاهم و یا امکان تشدید تنش.

ما در گذشته شاهد بودیم که اینگونه اتفاقات به نفع هیچ کدام ما نبوده است. اینگونه کانالها نشان می دهد که دو طرف حاضر هستند تبادل نظر داشته باشند، در مورد موضع خود توضیح دهند و ببینند آیا می توانند سوءتفاهم ها را رفع کنند و از طریق دیپلماسی راه حل هایی برای مشکلات مختلف پیدا کنند که به نفع هر دو طرف باشند.

همینطور بود که توانستیم بعد از مدتی به برجام برسیم و در ضمن توانستیم روی مسائل دیگر مثل یک پرونده خیلی مهم در دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا در لاهه توافق کنیم که بعد از بیشتر از ۳ دهه روی داد و تبادل زندانی ها که یک کار انسانی مهمی بین دو کشور بود.

آیا درباره شرایط کنونی سوریه مذاکراتی بین مقامات ایران و آمریکا در جریان است؟

هدفِ آمریکا در سوریه این است که داعش و القأعده را شکست بدهیم و کمک کنیم تا از طریق سازمانِ ملل همهٔ طرفین بتوانند به یک راه حلِ سیاسی برسند. همانطوری که پرزیدنت اوباما هم قبلا گفتند، آمریکا این آمادگی را دارد که برای حل کردنِ بحران در سوریه با هر کشوری کار و یا همکاری کند، از جمله ایران.

آقای کری وزیرِ امور خارجه هم روشن کردند که ایران باید در مذاکرات برای یک راه حل سیاسی شرکت کند و جامعه بین‌الملل آگاه هست که ایران رابطهٔ عمیقی با بشار اسد دارد. در حالِ حاضر ایران جزءِ گروه بین المللی حمایت از سوریه قرار دارد که این جامعه بین‌الملل شامل کشورهای متعددی مانند آمریکا، روسیه، چین، عربستانِ سعودی و غیره است.

این به معنای این نیست که با همهٔ رفتارهای ایران یا کشورهای دیگر در سوریه موافق هستیم یا که جامعه بین‌الملل حمایت ایران از بشار اسد و سرکوبِ خشونت آمیز مردمِ خودش را نادیده گرفته است ولی‌ همچنان امیدوار هستیم که در حالِ حاضر ایران از نفوذ خود برای رسیدن به راه حلِ سیاسی سازنده ای استفاده کند و همهٔ طرفین هدفِ اصلیشان این باشد که داعش و القاعده را از بین ببرند و به دنبالِ صلح از طریق یک انتقالِ سیاسی بر اساس خواسته‌های مردم سوریه باشند.

پس از این همه خونریزی و قتلِ عام، نمی توانیم به وضعیتِ قبل از شروع جنگ برگردیم و اجماع گسترده‌ایی در گروه بین المللی حمایت از سوریه وجود دارد که درگیریهای سوریه تنها می تواند از طریقه یک راه حلِ سیاسی حل شوند.

آیا شما در جریان مذاکرات هسته‌ ایی برای تهیه نسخه فارسی برجام به تیم مذاکره کننده آمریکا کمک کرده اید؟ آیا در مورد نحوه تعامل با مقامات ایرانی در تهیه این نسخه با چالش جدی مواجه شدید؟

نسخه رسمی‌ِ برجام به انگلیسی‌ بین ۵+۱، اتحادیه اروپا و ایران نوشته شده است ما در ارتباط با ترجمهٔ برجام به زبانِ فارسی نقش‌ نداشتیم.

شما در سال 2009، به شورای ملی آمریکایی‌های ایرانی‌تبار(نایاک) به ریاست آقای تریتا پارسی ملحق شدید. تا چه اندازه موسسه هایی همانند نایاک می توانند بر روی سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران تاثیرگذار باشند؟

متاسفانه این جزو یک سری اطلاعات نادرست است که چندی پیش از طریق یک سری افرادِ مخالف تصمیم پرزیدنت اوباما برای گفتگو با ایران و برجام منتشر شدند كه بي ارتباط با اصليت ايراني من هم نبود.‎ سایر رسانه‌‌ها نیز بدون ارزیابی صحیح یا اشتباه بودن، این اطلاعات را دوباره منتشر کردند.

من پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، در سال ۲۰۰۵، یعنی‌ در حدود ۱۱ سال پیش، وارد کار دولتی شدم و از آن زمان به طور پیوسته در دولت مشغول به خدمت بوده ام. من در سالِ سوم دورانِ دانشگاهی که ۲۰۰۳ شروع شد در حین تحصیل در دانشگاه جرج واشنگتن در موسسه نایک یک دوره‌ای کار آموز یا اینترن بودم.

به نظر من، جامعه آمریکایی‌‌های ایرانی‌ تبار، مانند همهٔ جوامع دیگر، باید در جامعه مدنی آمریکا فعال باشند و در دموکراسی آمریکا حضور و فعالیت مستقیم داشته باشند.

چنین حضوری به آمریکای‌های ایرانی‌ تبار این فرصت را می دهد که دیدگاه‌های خودشان را در همهٔ زمینه ها، از جمله سیاستهای داخلی‌ و خارجی‌، ابراز کنند.

آمریکای‌های ایرانی‌ تبار مانند همه جوامع دیگر دیدگاه‌های متنوعی در زمینه‌های مختلف دارند و چند نهاد در این زمینه در آمریکا فعال هستند.

برخی از رسانه های ایران از دیدارهای دوجانبه شما با حسین فریدون، برادر رئیس‌جمهور ایران در جریان مذاکرات هسته‌ای خبر داده اند. آیا این خبر صحت دارد؟ این گفتگوها درباره چه موضوعاتی انجام شده است؟

 من تا کنون با آقای حسین فریدون ملاقاتی نداشته ام.

تصویری از شما در کنار آقای عبدالرسول دری اصفهانی، شخصی که به عنوان عضوی از عقبه تیم مذاکره‌کننده ایران که به اتهام جاسوسی از سوی مقامات امنیتی دستگیر شده به نمایش گذاشته شده است، همکاری وی با شما و تیم آمریکایی در چه سطحی قرار داشت؟

همانگونه که همه اطلاع دارند، در سالهای اخیر مذاکرات گوناگون و بیشماری در رده‌های مختلف و فرمت های مختلف بین گروه ۵+۱، اتحادیه اروپا و ایران صورت گرفته است و این گفتگو‌ها همچنان ادامه دارد. طبیعتا این گفتگوها برای رسیدن به راه حل در مورد موضوعات مختلف ضروری بوده و خواهد بود.

در یک دورِ مذاکره بین آمریکا و ایران ، همراه سایر افراد در تیم هیئت ایرانی که از طرف دولت ایران مأموریت داشتند آقای دری‌اصفهانی‌ هم حضور داشتند. طبیعتا ایشان را با سایرِ اعضا هیئت ایرانی‌ همان یک بار ملاقات کردم.

با توجه به تاسیس سفارتخانه مجازی آمریکا برای ایرانیان، ارزیابی شما در مورد این نهاد مجازی چیست؟ این سفارتخانه تا چه اندازه در نیل به اهداف خود موفق بوده است؟

سفارت مجازی ایران (تهران) ، که در برگیرنده یک تارنما و صفحات اجتماعی USAdarFarsi است منبعی اساسی و رسمی است برای ایرانیان تا اطلاعات مورد نیازشان را (به فارسی) در مورد سیاستها، ارزشها و فرهنگ آمریکا به طور مستقیم از دولت ایالات متحده دریافت کنند.

دولتِ آمریکا این پایگاه را ایجاد کرد و با تلاشی سخت سعی می کند تا محتویات آن را تازه و بروز نگاه دارد تا اطلاعاتی را در مورد سفر به آمریکا، فرصتهای تحصیلاتی در آمریکا، و سیاستهایمان در قبال ایران و دیگر کشورها فراهم کند.

تارنمای سفارت مجازی از چند سال پیش که تنها یک تارنما بود به شرایط امروز خود رشد کرده است که در کنار تارنما، مجموعهای از صفحات اجتماعی USAdarFarsi ؛ فیسبوک، توییتر، گوگل پلاس، یوتیوب، اینستاگرام و تلگرام، را نیز شامل می شود.

سفارت مجازی این رشد خوب را مدیون هواداران و دنبال کنندگان خود است. این تارنما یک ماموریت دیپلماتیک رسمی نبوده و یک سفارت رسمی دارای اعتبارنامه به دولت جمهوری اسلامی ایران نیست. اما در غیاب رابطه مستقیم ما امیدواریم بتواند به عنوان پلی بین مردم ایران و آمریکا عمل کند.

مدتی قبل شاهد سفر توریستی یک سناتور آمریکایی به ایران بودیم، آیا علاقمند هستید تا به ایران سفر کنید؟

البته خیلی‌ دوست دارم در آینده به ایران سفر بکنم برای اینکه مردم ایران، فرهنگ ایران، معماری و آثار تاریخی‌ و میراث‌ باستانی زیبا ایران را از نزدیک ببینم، برای اینکه جای بزرگ شدن و زندگی‌اجدادِ خودم را بتوانم تجربه کنم.

امیدوارم یه روزی بتوانم سفری را به ایران داشته باشم ومی دانم که بسیاری از آمریکایئ‌ها دوست دارِ مردم ایران هستند و دوست دارند یک روز به ایران سفر کنند.

پس از گذشت 6 سال از ماموریت آلن ایر به عنوان سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، از دیدگاه شما مهم ترین دستاورد ایشان در طی این دوران چه بوده است؟

سمت الن بخشی از یک رویکرد وسیع تر پرزیدنت اوباما بود که در بر گیرنده پیام های سالانه نوروزی وی و سفارت مجازی ایران بود تا رابطه مستقیمی با مردم ایران برقرار شود، تا آنها بتوانند سیاستها و مواضع ما را بهتر درک کنند و همچنین ما بتوانیم نگرانیها و نظرات آنها را بشنویم.

امیدوارم آنچه الن نشان داد، همان چیزی بوده است که پرزیدنت اوباما معمولا به آن اشاره می کند، یعنی احترام و تحسین ما برای فرهنگ و میراث ایرانی و تمایل ما به برقراری روابط مستحکم با مردم ایران، که به نفع منافع مشترکمان است.

گفتگو از : محمدرضا نظری

  • facebook
  • googleplus
  • twitter
  • linkedin
  • linkedin
  • linkedin